Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2025

Το "κωδωνοστάσιον" (καμπαναριό) της Μονής Δαφνίου - Κατεδαφίστηκε με τις επισκευές, μετά το σεισμό του 1889 | Περιγραφές Γ.Λαμπάκη | Οι σεισμοί 1886, 1889, 1894, 1981,1999, 2019



ΕΙΚΟΝΑ-1: Ίσως η πρώτη αποτύπωση της Μονής Δαφνίου. Έτος1842 Ντακεροτυπία ή  Δαγκεροτυπία (πρώτη μορφή φωτογραφίας): Philibert-Joseph Girault de Prangey. (1804 - 1892). Βρίσκεται στο The Metropolitan Museum of Art [ΕΔΩ]. Μόλις και διακρίνεται το Κωδωνοστάσιο πίσω από το θόλο.

ΕΙΚΟΝΑ -2: Η δεύτερη απεικόνιση του καμπαναριού της Μονής Δαφνίου  είναι η ανωτέρω φωτογραφία (1850). Φαίνεται πολύ καθαρά το κωδωνοστάσιο (καμπαναριό) - στις μέρες μας δεν υπάρχει. Σύμφωνα με το παραπάνω σκίτσο, αλλά και τις επόμενες φωτογραφίες που ακολουθούν, το κωδωνοστάσιο  ήταν ηψηλότερο του θόλου του Καθολικού (εκκλησία της Μονής Δαφνίου).
Το κωδωνοστάσιο ήταν Φράγκικη προσθήκη, όπως και άλλα τμήματα, προεκτάσεις του Καθολικού. (Περισσότερα για το πως και γιατί κατεδαφίστηκε το καμπαναριό, μετά το σεισμό του 1889 στη συνέχεια)

ΕΙΚΟΝΑ -3: Επιχρωματισμένη φωτογραφία του Δημήτρη Κωνσταντίνου 1865. Διακρίνεται δίπλα στο θόλο το Κωδωνοστάσιο (δεύτερη κόκκινη οροφή).
Στο κάτω μέρος της “επιχρωματισμένης λιθογραφίας” γράφει στα Γαλλικά “Monastere de Daphne (cote de l’ouset montrant la fagade ajoutte par los Francs) – Dessin de F. Sorrieu d’apres une photographie.” (Αρχείο Κώστα Φωτεινάκη) 


ΕΙΚΟΝΑ - 4: Φωτογραφία από το Καθολικό της Μονής Δαφνίου, 1889 – Βορινή πλευρά. Ίσως η μοναδική φωτογραφία που φαίνεται τόσο καθαρά το Κωδωνοστάσιο από τη βάση του μεχρι την κορυφή. 
Η φωτογραφία είναι των Robert Weir Schultz & Sidney Barnsley, των ιδίων παθασμένων ανθρώπων που εργάστηκαν συστηματικά για την καταγραφή και την ανάδειξη των Βυζαντινών Μνημείων στη χώρα μας – το έργο τους βρίσκεται στο αρχείο της Βρετανικής Σχολής Αθηνών.



ΕΙΚΟΝΑ -5: Το εξώφυλλο του βιβλίου είναι από τη Συλλογή της Βρετανικής Σχολής Αθηνών. 

Είναι η  ανατολική πλευρά του Καθολικού της Μονής Δαφνίου 1889 – 1892. Φαίνεται καθαρά στο επάνω δεξιό τμήμα της φωτογραφίας, το καμπαναριό να ξεπερνάει σε ύψος τον μεγάλο τρούλο. Έργο των Robert Weir Schultz & Sidney Barnsley από το αρχείο της Βρετανικής Σχολής Αθηνών. [ΕΔΩ]




ΕΙΚΟΝΑ - 6: (Αρχείο οικογενείας Λαμπάκη) Ο Γεώργιος Λαμπάκης στη στέγη του Καθολικού το 1879. Ο Γεώργιος Λαμπάκης συνεβάλε τα μέγιστα να πείσει την πολιτεία της εποχής για την αξία τη Μονής Δανφίου και ιδιαίτερα των ψηφιδωτών εικόνων του Καθολικού. 
Έχει γράψει  τα βιβλία α)  "Χριστιανική Αρχαιολογία της Μονής Δαφνίου μετά πολλών σχημάτων και εικόνων», 1889 β) "Η Μονή Δαφνίου μετά τας επισκευάς", 1899.
[ΚΑΙ ΤΑ ΔΥΟ ΒΙΒΛΙΑ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΛΗΨΗ ΣΤΑ  ΑΡΧΕΙΑ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ "ΨΗΦΙΑΚΟ ΟΙΚΟΜΟΥΣΕΙΟ ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ" [ΕΔΩ - ΕΔΩ]

Ο Γεώργιος Λαμπάκης περιγράφει την κατάσταση του κτίσματος, περιοριζόμαστε στο Θόλο και στο Κωδωνοστάσιο, των ψηφιδωτών, μετά το σεισμό  του 1889 αλλά και των καιρικών συνθηκών (πλημμύρα).

Μια περιγραφή από το πρώτο  βιβλίο του "Χριστιανική Αρχαιολογία της Μονής Δαφνίου μετά πολλών σχημάτων και εικόνων», 1889 (Χρονολόγιο σελ.75,76):
1889 - "Κατά τους σεισμούς... ΚΑΤΕΠΕΣΕ μέγα μουσειακόν τμήμα του Παντοκράτορος... (περιγράφει διάφορες άλλες ζημιές και συνεχίζει)... το δε άνω μέρος του κωδωνοστασίου  και εν γένη η στέγη του Ναού έπαθε συμφοράν όλως ανεπανέρθωτον...."
Ο Γ.Λαμπάκης περιγράφει τη ζημιά ως "ΦΡΙΚΑΛΕΑ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ"  "ΑΘΑΡΑΠΕΥΤΕΣ ΒΛΑΒΕΣ ΥΠΟΣΤΑΝΤΩΝ ΨΗΦΗΔΩΜΆΤΩΝ"

Δύο ακόμα μικρές περιγραφές από το δεύτερο βιβλίο του "Η Μονή Δαφνίου μετά τας επισκευάς", 1899.


[Σελίδα 13: Περιγράφει τις καταστροφές από τις επισκευές του θόλου και του κωδωνοστασίου από τις επισκευές προ του 1892]

[Σελίδα 17: Περιγράφει τον τρόπο και τις γειτονικές της Μονής Δαφνίου περιοχές, Ποικίλο Όρος και "της  πολυφλοίσβου και ενδόξου παραλίας Σκαράμαγκά", στις οποίες αναζητούσαν, εθαύμαζαν και ελήφθησαν...].



[ΕΙΚΟΝΑ - 7: Αναμνηστική στήλη εντός της Μονής Δαφνίου στην οποία αναφέρεται ότι "Ο ΠΑΝΣΕΠΤΟΣ ΟΥΤΟΣ ΝΑΟΣ ΕΣΤΕΡΕΩΘΗ ΚΑΙ ΕΠΙΣΚΕΥΑΣΘΗ ΤΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΙΣ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΔΑΠΑΝΑΙΣ ΔΕ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΧΟΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΟΠΤΕΙΑΝ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΩΣ 1893 - 1897. (Φωτογραφία - Αρχείο Κ.Φωτεινάκη)

 

[ΕΙΚΟΝΑ - 8: Φωτογραφία μετά το σεισμό του 1999. Έχει γίνει η αποκατάσταση των γειτονικών κτηρίων, ωστόσο η στερέωση του Καθολικού συνεχίζεται.

Η Μονή Δαφνίου έχει πληγεί από τους σεισμούς τουλάχιστον κατά τα έτη: 1886, 1889, 1894, 1981,1999 και στις 17 Ιουλίου 2019 με ελαφρά πλήγματα  (Αποτίμηση ζημιών στη Μονή Δαφνίου από το Υπουργείο Πολιτισμού - ΕΔΩ). Ίσως να είχαν γίνει και άλλοι σεισμοί και νωρίτερα από το 1886. (Φωτ. Κ.Φωτεινάκη)]


[ΕΙΚΟΝΑ -9: Η Μονή Δαφνίου στις μέρες μας. Φωτογραφία 15 Αυγούστου 2021 (Κώστας Φωτεινάκης]