Σάββατο 31 Οκτωβρίου 2009

Από τις ανασκαφές του ΜΕΤΡΟ κατά μήκος της Ιεράς Οδού...


Ιερά Οδός στο Αιγάλεω

Κλικάρετε στη φωτογραφία για να μεγεθυνθεί και να θαυμάσετε τις παραστάσεις


Αυτά τα ευρήματα (και όχι μόνο) καθώς και ένα το τμήμα της αρχαίας Ιεράς Οδού θα έχουμε τη δυνατότητα να δούμε σε 16 προθήκες στο ΜΕΤΡΟ στην Πλατεία Σταυρωμένου στο ΑΙΓΑΛΕΩ.

Παρασκευή 30 Οκτωβρίου 2009

Ancient Iera Odos (Sacred Way) - Estavromenou Square, Aigaleo/ Author Ioanna Tsirigoti - Drakotou, archaeologist











The archaeological site of the recently excavated Sacred Way (ancient Iera Odos) is located at Estavromenou Square in Aigaleo, near the homonymous metro station. Sacred ways usually led to sanctuaries and were followed by religious processions during official celebrations. This one was the most important Sacred Way in ancient Greece. It began at the Sacred Gate in the Kerameikos and led from Athens to Eleusis following the same course as modern Iera Odos. The street and adjacent cemetery were revealed during excavations for the extension of Line 3 of the Athens Metro.


Eighteen fragmentary graves of different types were excavated along the street: cist and tile graves, shaft graves, cremations, a jar-burial, and the bottom of three sarcophagi. The graves lay close to the surface and were largely destroyed as a result. Their grave gifts - a few plates, small arybaloid lekythoi and kantharoi of the fourth century BC - were scattered across the site. Throughout the site, archaeological strata lay very close to the surface and were continuously disturbed through time. The recovered pottery thus dates from the fifth century BC to the twentieth century AD.

Previous rescue excavations, carried out during the widening of modern Iera Odos, had revealed parts of the Sacred Street. The recent excavations at Estavromenou Square, however, uncovered the street's full width over a considerable distance. The site was subsequently listed, conserved, and rendered accessible to the public.
Author
Ioanna Tsirigoti - Drakotou, archaeologist

Chronology 5th c. B.C. - 4th c. B.C.
(From Hellenic Ministy of Culture)

Τετάρτη 28 Οκτωβρίου 2009

Ιωάννα Τσιριγώτη - Δρακωτού: "Η Ιερά Οδός και η σημασία της"



































Το άρθρο της κας Ιωάννας Τσιριγώτη - Δρακωτού δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ τ.43/1992 και είναι ένα εξαιρετικό οδοιπορικό "Κατά μήκος της Ιεράς Οδού". Κλικάρετε ΕΔΩ για να το διαβάσετε.
Η κα Ιωάννα Τσιριγώτη - Δρακωτού, που σήμερα είναι Έφορος στην Β΄ΕΚΠΑ, είχε στην ευθύνη της, τη διάσωση και την ανάδειξη των αρχαιοτήτων από τα έργα διάνοιξης της γραμμής ΜΕΤΡΟ στους σταθμούς Κεραμικός - Ελαιώνας - Αιγάλεω. (Διαβάστε και την παρακάτω ανάρτηση).
Θα επανέλθουμε με περισσότερες πληροφορίες για τα ευρήματα στους σταθμούς του ΜΕΤΡΟ.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι η κα Ρένα Κλουτσινιώτη (αρχιτέκτονας - πολεοδόμος και από τους συνεργάτες του εκδότη του ΑΝΤΙ κ.Παπουτσάκη που διοργάνωσαν τα φεστιβάλ του περιοδικού για να προβάλλουν τον Ελαιώνα) δήλωσε στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (17/10/09) ότι: "...Στην περιοχή του σταθμού του Αιγάλεω τα αρχαία βρίσκονταν στα 2-3 μέτρα. Στον Κηφισό και στον Ελαιώνα, όπου υπάρχουν προσχώσεις από το ποτάμι, το βάθος μπορεί να φτάνει και τα 7-8 μέτρα. Στο Χαϊδάρι λίγο... να ξύσεις, βρίσκεις τα ίχνη."
Οι φωτογραφίες που έχουμε αναρτήσει είναι του κ.Γιάννη Ιγγλέση και βρίσκονται στο αρχείο του από το 1992. Οι ταφικοί περίβολοι βρίσκονται επί της Ιεράς Οδού, απέναντι από το ΨΝΑ Δρομοκαϊτειο, αλλά δυστυχώς τίποτα δεν μαρτυράει την ύπαρξή τους.
---------------
Οι δύο παραπάνω χώροι χαρακτηρίστηκαν ιστορικοί με απόφαση της Υπουργού +Μελίνας Μερκούρη ΥΠΠΟ/αρχ/α1/18564/778 (ΦΕΚ 491/Δ/14-7-1988) με τίτλο «Κήρυξη ως αρχαιολογικού χώρου οικοπέδων με ταφικά μνημεία στην Ιερά Οδό».
Τα οικόπεδα αυτά είναι:
1. Ολόκληρο το οικόπεδο ιδιοκτησίας Ευάγγελου Βλασιάδη και Σοφίας Καντζή.
2. Το τμήμα του γειτονικού οικοπέδου, ιδιοκτησίας Καλιόπης Κυριακίδου και Μ.Πετροχείλου μαζί με τα ρυμοτομηθέντα τμήματά τους.
Στο ΦΕΚ δημοσιεύεται σχέδιο με τα δεσμευμένα οικόπεδα με λοξή διαγμάμμιση και αναφέρεται ως λόγος για αυτή την κήρυξη η αποτελεσματικότερη προστασία των ταφικών μνημείων με το δεδομένο ότι είναι τα καλύτερα διατηρημένα από όσα ανακαλύφθηκαν μέχρι τότε στη διαδρομή της αρχαίας Ιερά Οδού.
(οι παραπάνω πληροφορίες είναι από τον κ.Γιάννη Ιγγλέση, (Αρχιτέκτων – Μηχανικός ΕΜΠ/ Συλλέκτης – Ερευνητής ιστορικών ντοκουμέντων Χαϊδαρίου, πρώην αντιδήμαρχος τεχνικών υπηρεσιών)
-------------------
Κλικάρετε ΕΔΩ για να επισκεφτείτε το blog της Διαρκούς Κίνησης Χαϊδαρίου και να διαβάσετε για την εκδήλωση - παρέμβαση για την Ιερά Οδό (18/10/09)στην περιοχή της Αφαίας- Σκαραμαγκά

Δευτέρα 26 Οκτωβρίου 2009

To ΜΕΤΡΟ στο Αιγάλεω, με την Ιερά Οδό κ.λπ. θα γίνει ένα μικρό αρχαιολογικό Μουσείο…



[Φωτογραφία: Τμήμα της αρχαίας Ιεράς Οδού και μέρος παρόδιου νεκροταφείου στην Πλατεία Σταυρωμένου στο Αιγάλεω]

Στην πλατεία Σταυρωμένου στο Αιγάλεω βλέπουμε έναν περιφραγμένο χώρο στον οποίο εντός του είναι προφυλαγμένo ένα τμήμα της αρχαίας Ιεράς Οδού, μήκους 30 περίπου μέτρα και φάρδους 5,30 μέτρα και ένα παρόδιο νεκροταφείο.
Σύμφωνα με πληροφορίες αυτό το τμήμα προβλέπεται να καλυφτεί με έναν γυάλινο διάδρομο, ενώ εντός του σταθμού πρόκειται να εκτεθούν σε 16 προθήκες σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα. Οι ίδιες πληροφορίες λένε ότι στις προθήκες θα παρουσιάζεται η ιστορία της Ιεράς Οδού, παρόδια νεκροταφεία, ιερά, εργαστήρια, οι γέφυρες του Κηφισού (οι γνωστοί γεφυρισμοί), το τοπίο και γεωμορφολογία της περιοχής στην αρχαιότητα.
Ο σταθμός ΜΕΤΡΟ στο Αιγάλεω θα είναι «ένα μικρό μουσείο» με τις περισσότερες αρχαιότητες κ.λπ.
Όπως έχουμε ήδη αναφέρει και στο σταθμό του ΜΕΤΡΟ Χαϊδάρι (θα μετανομαστεί Αγία Μαρίνα) έχει βρεθεί ένα αρχαίο αγωγός. Κλικάρετε ΕΔΩ.
Σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα θα παρουσιαστούν και στους σταθμούς ΜΕΤΡΟ στον Ελαιώνα και στον Κεραμικό τα οποία και θα αναρτήσουμε.

Παρασκευή 23 Οκτωβρίου 2009

ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ: Στίχοι Κωστούλας Μητροπούλου, Σύνθεση Άγγελος Σέμπος, Τραγουδουν Μοσχολιού, Δημητριάδη, Μάτσος/Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος στην Ιερά Οδό ...


Μετά από επίμονη προσπάθεια, τελικά ανακαλύψαμε τυχαία πληροφορίες για το δίσκο ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ. Ας "ευλογούμε το διαδίκτυο" και εκείνους τους ανθρώπους, συλλέκτες και ερευνητές κάθε είδους,που με μεράκι και με εργατικότητα παρουσιάζουν αφιλοκερδώς τα ευρήματά τους.
Στοιχεία του δίσκου: "Η «Ιερά οδός» κυκλοφόρησε το 1971 σε μουσική του Άγγελου Σέμπου και στίχους της αείμνηστης Κωστούλας Μητροπούλου. Εκτός από τη Μοσχολιού, συμμετέχει η επίσης αείμνηστη Μαρία (ή «Μαίρη» όπως αναφέρεται στο εξώφυλλο) Δημητριάδη και ο παντελώς άγνωστος Σπύρος Μάτσος. Πρόκειται για τον δεύτερο (και τελευταίο στην Ελλάδα) δίσκο του συνθέτη μετά τη «Συνάντηση» του 1969 - όπου έκανε το ντεμπούτο του ο Γιάννης Πάριος - και μπορούμε να πούμε ότι περιλαμβάνει κατά βάση λαϊκά τραγούδια, αλλά με έντονα στοιχεία εκμοντερνισμού. Κανένα τους δεν έγινε γνωστό, όμως αυτό δεν έχει απολύτως καμία σημασία μια και πρόκειται για ένα καθαρά συλλεκτικό άλμπουμ."
Κλικάρετε ΕΔΩ για να διαβάσετε ολόκληρη την παρουσίαση του δίσκου και πληροφορίες για το συνθέτη Άγγελος Σέμπο (βρίσκεται στις ΗΠΑ) κ.λπ.
Κλικάρετε ΕΔΩ για να ακούσετε από τη +Μαρία Δημητριάδη το ομώνυμο τραγούδι του δίσκου ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ σε στίχους Κωστούλας Μητροπούλου.
Δεν ξέρουμε αν είναι τυχαίο, αλλά η Κωστούλα Μητροπούλου ήταν από τους συνιδρυτές, μαζί με πολλούς άλλους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών, της Ταινιοθήκης της Ελλάδος που στεγάζεται από τις 9 Οκτωβρίου 2009 στην Ιερά Οδό.
Η Κωστούλα Μητροπούλου από τη δεκαετία του ΄50 "αποθήκευε στην κουζίνα της ταινίες" για να προβάλλονται σήμερα, μαζί με άλλες ταινίες στην Ιερά Οδό.
Και επί προσωπικού: Από το Σεπτέμβριο του 2006 μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2007 εργαζόμαστε με τη γραφίστρια κα Φωτεινή Κοσμίδου στο "στήσιμο" του Ιστορικού Λευκώματος "Χαϊδάρι - Τόπος και Άνθρωποι". Είχαμε δοκιμάσει περίπου δεκαπέντε εξώφυλλα για το βιβλίο και τελικά είχαμε "καταλήξει" σε ένα γιατί είχαμε βάλει και μια καταληκτική ημερομηνία. Μετά την "τελική επιλογή" πήγαμε με τη γυναίκα μου Κ.Ατμ. στα Ζαγοροχώρια για να "αδειάσει" το κεφάλι μου. Μεταξύ των άλλων χωριών επισκεφτήκαμε και το Μονοδένδρι όπου εκεί... είδαμε μια έκθεση φωτογραφιών της Κωστούλας Μητροπούλου και τότε... πήρα τη μεγάλη απόφαση: Κίτρινο εξώφυλλο με μαύρο φιλμ με εικόνες από τη ζωή και τα κτήρια του Χαϊδαρίου. Δείτε ΕΔΩ το εξώφυλλο.
Όπως γράψαμε στην ανάρτηση για τα εγκαίνια της Ταινιοθήκης της Ελλάδας "έχουμε περισσότερους λόγους να χαιρόμαστε", μερικούς από τους λόγους τους έχουμε αποκαλύψει όμως υπάρχει και ένας ακόμα.... (η συνέχεια επί της οθόνης του ντοκιμαντέρ...)

Πέμπτη 22 Οκτωβρίου 2009

Ο Ιωνικός Κίονας στη Μονή Δαφνίου και το μνημείο της Πυθιονίκης...


[Η φωτογραφία είναι την περίοδο 1995-1998, πριν το σεισμό του 1999]

Ο συγγραφέας της ΠΥΘΙΟΝΙΚΗΣ (διάβαζε ακριβώς την παρακάτω ανάρτηση) ισχυρίζεται ότι Ιωνικός κίονας που διασώζεται στο Δαφνί αλλά και πιθανόν οι άλλοι τρεις κίονες που μετέφερε ο λόρδος Έλγιν στην Αγγλία προέρχονται από το μνημείο της Πυθιονίκης!
"... Εκ του μνημείου τούτου απεσπάθη ασφαλώς και ο ωραιότατος Ιωνικός κίων (εικ.6) ο εντοιχισμένος επί της Ν. πλευράς της Μονής Δαφνίου..." ΠΥΘΙΟΝΙΚΗ, σελ.16.
Δεν γνωρίζουμε αν η άποψη του συγγραφέα Ανδρέα Α. Παπαγιαννόπουλου - Παλαιού για του κίονες και το μνημείο της Πυθιονίκης πόσο ισχυρή είναι, εκείνο πάντως που διασταυρώσαμε είναι ότι ο συγγραφέας δεν ήταν ένας τυχαίος και ευφάνταστος άνθρωπος, αντιθέτως ήταν αρχαιολόγος, καθηγητής επιγραφολογίας.

Τετάρτη 21 Οκτωβρίου 2009

To εν τη Ιερά Οδό Μνήμα της Εταίρας ΠΥΘΙΟΝΙΚΗΣ


Για τον θησαυροφύλακα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Άρπαλου και το πάθος του για την εταίρα Πυθιονίκη και το μνημείο της επί της Ιεράς Οδού, στο ύψος του Προφήτη Ηλία, έχουμε πολλές αλλά αντικρουόμενες αναφορές και περιγραφές από τον Παυσανία (37.5) τον Σατομπριάν (την πιο ολοκληρωμένη ίσως περιγραφή της Ιεράς Οδού κ.λπ, τον Lenormant τον Δημήτρη Γρ. Καμπούρογλου κ.ά.
Στην εργασία του Ανδρ.Α.Παπαγιαννοπούλου - Παλαιού, ΑΘΗΝΗΣΙ 1936, υπάρχουν σημαντικές και ισχυρές αποδείξεις ότι το "μνήμα της εταίρας Πυθιονίκης" κατασκευασμένο για να την τιμήσει και να την θεοποιήσει, ήταν τοποθετημένο στο σημερινό χώρο του Διομηδείου Κήπου.

Είναι γεγονός ότι μη γνωρίζοντας την εργασία του Ανδρ.Α.Παπαγιαννοπούλου - Παλαιού, είχαμε παρατηρήσει ως περιπατητές του Διομηδίου πριν από δεκαπέντε χρόνια διάφορα ίχνη στο έδαφος τα οποία δεν μπορούσαμε να εξηγήσουμε.
[Ευχαριστούμε το φίλο και συνεργάτη κ.Γιάννη Ιγγλέση για την "χορηγία" του αντίτυπου της Πυθιονίκης και όχι μόνο.]

Για το θέμα όμως του Μνημείου της Πυθιονίκης θα επανέλθουμε με α)παρουσιάζοντας το σχετικό απόσπασμα από την περιγραφή του Παυσανία β) την Περιγραφή Σατομπριάν (έχουμε ήδη παρουσιάσει ένα τμήμα για την Ιερά Οδό, τον Κηφισό και τον Ελαιώνα) γ)Κάποια βασικά στοιχεία από την έρευνα του Ανδρ.Α.Παπαγιαννοπούλου - Παλαιού για το μνήμα της Πυθιονίκης.
[Η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη]

Τρίτη 20 Οκτωβρίου 2009

Το ΨΝΑ Δρομοκαϊτειο και η Ιερά Οδός στις αρχές του 20ου αιώνα...


[Φωτογραφία: Από το αρχείο του Γιάννη Ιγγλέση]

Ο ΟΙΚΟ.ΠΟΛΙ.Σ. Χαϊδαρίου προγραμματίζει επίσκεψη στο χώρο και το Μουσείο του ΨΝΑ Δρομοκαϊτειο στις 22 Νομεμβρίου 2009, στις 11:30 π.μ.
Μαζί μας θα είναι α) ο Νίκος Γ.Τσικής, φιλόλογος - συγγραφέας, Πρόεδρος του Ιδρύματος και εμπνευστής της ιδέας να δημιουργηθεί μουσείο στο χώρο β) Ο Παναγιώτης Πικιός, ζωγράφος και καλλιτεχνικός υπεύθυνος.
Το ΨΝΑ Δρομοκαϊτειο συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη της πόλης του Χαϊδαρίου, μιας και οι πρώτοι κάτοικοι ήταν εργαζόμενοι στο νοσοκομείου από την Χίο. Στο ψυχιατρείο "φιλοξενήθηκαν" άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών όπως ο Γεώργιος Βιζυηνός (με επιστολή του φίλου του Γεώργιου Νάζου, γιο του Νικόλαο Νάζου ιδιοκτήτη του Πύργου Παλατάκι και του κτήματος Χαϊδάρι - Η επιστολή για τον εγκλεισμό του Γ.Βιζυηνού θα παρουσιαστεί σε επόμενη ανάρτηση), ο Ρώμος Φιλύρας, ο Μιχαήλ Μητσάκης, ο Γεράσιμος Βώκος, ο Αρίστος Καμπάνης και οι ζωγράφοι Βαλεντίνος Ίλβες, Νικόλαος Δραγούμης (αδελφός του Ίωνα), Αλέξης Ακριθάκης, Ανδρέας Κρυστάλλης.
Τον Απρίλιο του 1884 ξεκίνησαν οι εργασίες για τη κατασκευή του ψυχιατρείου και ήταν η αφορμή στον σατυρικό ποιητή Γεώργιο Σουρή να γράψει το γνωστό "Εις τα Θεμέλια του Φρενοκομείου": "... Φρενοκομείον κτίζεται και στην σοφήν Ελλάδα./ Ω! Ο Θεός εφώτισε των Χιώτη τον Ζωρζή/ και τώρα μέσα στου Δαφνιού την τόση πρασινάδα/ θα βρίσκομαι παρηγοριά και η μνήμη του θα ζει..."
Την 1η Οκτωβρίου 1887 και ώρα 4 μ.μ. το Δρομοκαϊτειο δέχεται τον πρώτο ασθενή.
(θα επανέλθουμε με περισσότερες πληροφορίες).

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ
Το Υπουργείο Πολιτισμού με την υπ Αριθμ. ΥΠΠΟ/ΔΝΣΑΚ/62230/1549 χαρακτηρίζει το ΨΝΑ Δρομοκαϊτειο Ιστορικό Τόπο (ΦΕΚ 377, ΑΑΠ, 6 Αυγούστου 2009)
Συγκεκριμένα η απόφαση:
"Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό τόπο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 παρ. δ και του άρθρου 16 του ν. 3028/2002, το Δρομοκαΐτειο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, το οποίο βρίσκεται επί της Ιεράς Οδού 343, στα όρια της ιδιοκτησίας του, με σημεία 1, 2, 3,...,65, 66, 1 όπως ορίζεται στο συνημμένο τοπογραφικό διάγραμμα μονογραμμένο από τον Προεδρεύοντα του Συμβουλίου, διότι αποτελεί έναν καθορισμένο τοπογραφικά χώρο με ομοιογενή συνεχή ειδική χρήση, περιέχει πλήθος κτιρίων προ του 1909 σημαντικά για την κοινωνική, επιστημονική και αρχιτεκτονική ιστορική πληροφορία που περιέχουν, εκ των οποίων μεγάλο μέρος παρουσιάζει ιδιαίτερη αρχιτεκτονική αξία και στο σύνολό του συνιστά σημαντική μαρτυρία της διαχείρισης από επιστημονικής, κοινωνικής και πολιτικής πλευράς της ψυχικής υγείας στην χώρα μας."
O Υπουργός Αντώνης Σαμαράς
--------------
Τρεις θεατρικές παραστάσεις σε κείμενα των "φιλοξενουμένων" στο ΨΝΑ Δρομακαϊτειο Γ.Βιζυηνού και Ρ.Φυλήρα (έχει γράψει και ένα ποιήμα για τον Σκαραμαγκά το οποίο και θα παρουσιάσουμε.

1) Γ.Βιζυηνού "Το αμάρτημα της μητρός μου" στο Θέατρο Τέχνης για τρίτη συνεχή χρονιά. Ένας μονόλογος 75 λεπτών του Ηλία Λογοθέτη.
2) Ρώμου Φιλύρα "Να μου στείλετε μια ρεπούμπλικα!", θέατρο Αργώ (Ελευσινίων 15, Μεταξουργείο), από την Τετάρτη 7 Οκτωβρίου έως και την Κυριακή 8 Νοεμβρίου.
3) Ρώμου Φιλύρα «Ο χορός των επίπλων» που πρωτοπαίχτηκε με επιτυχία φέτος την άνοιξη σε περιοδεία στην Αττική.Η παράσταση είναι βασισμένη στο συγκλονιστικό αυτοβιογραφικό κείμενο του Ρώμου Φιλύρα «Η ζωή μου εις το Δρομοκαΐτειον», ίδρυμα στο οποίο ο ποιητής έζησε αυτοεγκλεισμένος από το 1927, μέχρι τον θάνατό του το 1942.
Σκηνοθεσία: Τόνια Σταυροπούλου, Θέατρο: ARTI Ηπείρου 41 Αθήνα/ Δευτέρες και Τρίτες, Τηλ. 210 8834002
-------------------
Κλικάρετε ΕΔΩ για να δείτε πως οι Πυργούσιοι Αττικής γιόρτασαν τον Άγιο Ισίδωρο στο ναό των Αγίων Αναργύρων στο Δρομοκαϊτειο. Ο Σύλλογος είναι ένας από τους μακροβιότερους στο Χαϊδάρι και έχει την έδρα του στην Οδό Χίου.

Δευτέρα 19 Οκτωβρίου 2009

Περπατώντας στα ίχνη της Ιεράς Οδού – Από το Ιερό της Αφαίας Σκαραμαγκά στο Λόφο της Ηχούς και από εκεί στη Λίμνη Κουμουνδούρου (Ρειτών)


[Φωτογραφία: Διαρκής Κίνηση Χαϊδαρίου]
Κλικάρετε ΕΔΩ για να δείτε το blog της Διαρκούς Κίνησης Χαϊδαρίου
με ρεπορτάζ και τις φωτογραφίες από την εκδήλωση.
------------------

«Ο αρχαία Ιερά Οδός ήταν πρότυπος δρόμος και σύμφωνα με την μελέτη του Αλέξανδρου Μποφίλα «Ανάδειξη της Ιεράς Οδού από την Αρχαία Αγορά των Αθηνών μέχρι το Ιερό της Δήμητρας και της Κόρης στην Ελευσίνα», προέκυψε ότι οι θέσεις των αρχαίων ναών και άλλων κομβικών στοιχείων υποδομής του δρόμου ακολουθούν συγκεκριμένη διάταξη (!) με ενιαίες αποστάσεις πέντε αρχαίων αττικών σταδίων (924 μ.) μεταξύ τους, η οποία γίνεται αντιληπτή ακόμα και από τα σωζόμενα υπολείμματα. Τα στοιχεία αυτά είναι τα εξής (αναφέρουμε τα σχετικά με τo Χαϊδάρι): Κορυφή Προφήτη Ηλία με Ιερό Ναό, Μονή Δαφνίου (θέση ναού Απόλλωνος ή Φορβά), Ιερό Αφροδίτης, Μαρμάρινος Λίθος στον Λόφο Ηχούς (αρχαίο όριο Αθηνών – Ελευσίνος)….» - απόσπασμα το Ιστορικό Λεύκωμα «Χαϊδάρι – Τόπος και Άνθρωποι», σελ.41.
Σημειώνουμε ότι υπάρχουν πολλά εμφανή στοιχεία της Αρχαίας Ιεράς Οδού στο Διομήδειο Κήπο, απέναντι από το ΨΝΑ Δρομοκαϊτειο (ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ τ.43/1992 και Δυτική Πύλη 1992), στη στάση ΜΕΤΡΟ του Αιγάλεω .
Στη στάση ΜΕΤΡΟ Αγία Μαρίνα (πρώην Χαϊδάρι) «...βρέθηκε ένα μεγάλο υδραυλικό έργο της υστεροκλασικής εποχής (4ος π.Χ. αιώνας)..." και αυτό το εύρημα δεν είναι μικρής αρχαιολογικής σημασίας.
Το θέμα είναι πως όλα αυτά τα ίχνη και τα αρχαιολογικά ευρήματα θα μπορέσουν να συντηρηθούν, να αναδειχθούν με τον καλύτερο τρόπο.

Σάββατο 17 Οκτωβρίου 2009

«Η συντήρηση της Μονής Δαφνιού και το βέλος στο μάτι του Παντοκράτορα(1) …»


Μονή Δαφνίου 1917.











«Το Λεμονοδάσος», 1930
Του Κοσμά Πολίτη
…..
- Σε τι καταγίνεστε τώρα; Νομίζω ότι συνεργάζεστε με τον πατέρα σας. [σ.σ. ρωτάει ο κ.Σπάθης τον «ήρωα» του μυθιστορήματος]
Του εξηγώ πως μας έχουν αναθέσει την επισκευή της εκκλησιάς του Δαφνιού. Ο πατέρας μού εμπιστεύτηκε να παρακολουθώ τη συμπλήρωση των μωσαϊκών που είναι κατεστραμμένα σε πολλές μεριές. Μα τι τα θέλετε, του λέω, δεν μπορώ να αγαπήσω αυτές τις ασκητικές και αυστηρές μορφές.
- Βάλαμε σκαλωσιές ως πάνω , στο θόλο, εκεί που βρίσκεται το μωσαϊκό του Παντοκράτορα. Πριν αρχίσω την εργασία, έμεινα εκεί ώρες ολόκληρες, μονάχος, με τον εαυτό μου, προσπάθησα να καταλάβω. Άδικα όμως.
Αλήθεια, ένιωσα μόνο ένα ενδιαφέρον αρχαιολογικό. Δεν μπορώ να προσωποποιήσω έτσι το Θεό μου συνοφρυωμένο κι εκδικητικό. Μέσα στο δεξί μάτι τού Παντοκράτορα βρήκα μπηγμένη την αιχμή από ένα βέλος(2). Βέβαια ένα βέλος σαρακηνό ή κάποιου σταυροφόρου. Δοκίμασα τη χαρά του συλλέκτη που αποχτά ένα πολύτιμο κομμάτι. Δε θα ΄πρεπε να φρίξω για την ιεροσυλία;
Τους μίλησα για το εύρημά μου.
- Το φυλάξατε; με ρωτά η Λήδα.
- Ναι, της λέω, το ‘βαλα στη συλλογή μου.
Ο κύριος Σπάθης θέλει να τα ξέρει όλα. Θ’ αναστηλώσομε και το μοναστήρι;
- Όχι προς το παρόν, του αποκρίνομαι. Φαίνεται πως δεν αρκούν τα χρήματα.
Παρακολουθώ τη Λήδα καθώς γεμίζει πάλι τα ποτήρια… Ναι, θα ΄πρεπε να αρχίσομε την αναστήλωση από το μοναστήρι. Δουλεύοντας κάτω από τους χαμηλούς θόλους του κοινοβίου καθώς μες στα σκοτεινά κελιά, θα πλησιάζαμε ίσως τη νοοτροπία των πολεμιστών καλόγερων, θα φτάναμε να νιώσομε το συνοφρυωμένο Παντοκράτορα.
Λέω φωναχτά:
- Για μια τέτοια εργασία, θα ΄πρεπε να κλειστεί κανένας μέσα στον εαυτό του, καμιά επικοινωνία με τον έξω κόσμο…
[Οι αναφορές του Κοσμά Πολίτη είναι μεγαλύτερες για τη Μονή Δαφνίου, εδώ παρουσιάσαμε ορισμένα μόνο τμήματα. Θα επανέλθουμε με όλες τις αναφορές τις οποίες θα τις συνοδεύουν φωτογραφίες σύμφωνα με την περιγραφή του συγγραφέα, κάτι δηλαδή σαν εικονογραφημένη περιγραφή]

Δείτε ΕΔΩ το ρεπορτάζ από την πρώτη ομαδική ξενάγηση μετά το σεισμό (1999) που διοργάνωσε ο ΟΙΚΟ.ΠΟΛΙ.Σ. Χαϊδαρίου τον Οκτώβριο του 2008.

Σημειώσεις:
1. Ο τίτλος «Η συντήρηση κ.λπ.» είναι του Κώστα Φωτεινάκη
2. Το βέλος που αναφέρει ο Κοσμάς Πολίτης έχει περιγραφεί α) από τον Δανό παραμυθά Κρίστιαν Άντερσεν που επισκέφτηκε τη Μονή το 1841 β) από τον Γιώργο Λαμπάκη στο βιβλίου του «Χριστιανική αρχαιολογία – Μονή Δαφνίου, 1889» που συντήρησε τη Μονή γ) Φωτογραφία του βέλους στο Ιστορικό Λεύκωμα του Κώστα Φωτεινάκη «Χαϊδάρι – Τόπος και Άνθρωποι»,σελ.41, 2007. Προφανώς ο συγγραφέας γνώριζε τις περιγραφές και ενσωματώνει την ιστορία στο μυθιστόρημα.


Perila, 1928

Παρασκευή 16 Οκτωβρίου 2009

«Η εξέλιξη του τοπίου», 1985 - Θριάσιο, Ελευσίνα


[Φωτογραφία: Θριάσιο, από τους πολίτες σε δράση]

«Η εξέλιξη του τοπίου», 1985
Τάσος Δανέγρης

Ήταν εδώ πιο παλιά το Θριάσιο πεδίο
Όλος ελιές και Μυστήρια
Τώρα έχουν σχολάσει στο επιστημονικό τοπίο
Της Ελευσίνας.

Πύρινες γλώσσες, σταθμοί ακατάληπτοι
Σωληνώσεις, κουβούκλια
Τι ψύχραιμος θρίαμβος.

Όμως η θάλασσα
Δεν συμμερίζεται
Κι έχει θυμώσει
Γιατί η ρύπανση
Έφτασε στα όργανά της
Τα πιο απόκρυφα.

Πέμπτη 15 Οκτωβρίου 2009

Ελαιώνας – Ιερά Οδός – Όρος Αιγάλεω


«Λεμονοδάσος» 1930, Κοσμά Πολίτη
Ελαιώνας – Ιερά Οδός – Όρος Αιγάλεω

[….Κατεβαίνουμε στο Κολωνάκι, περνούμε την οδό Ακαδημίας, φτάνομε στην Ομόνοια. Σ΄ ένα λεπτό, ο Ταύρος του Κεραμεικού μας φοβερίζει πάνω από το ψηλό του βάθρο. Στρίβω, περνούμε τη λεωφόρο του Βοτανικού(1) και ξεχυνόμαστε στην πεδιάδα(2). Να και ο ελαιώνας με τ’ ασημένια φύλλα του που λαμπυρίζουνε στον ήλιο. Δεξιά μας κοκκινίζει ο Κολωνός από τις ανεμώνες.
Σαν αστραπή περνάει στο νου μου το δράμα του τυφλού οδοιπόρου(3).
….. Ένθ΄α λέγεια μινύρεται αηδών
Η ατμόσφαιρα είναι πλυμένη από τις τελευταίες βροχές. Έχει μια κρυσταλλένια διαφάνεια ως πέρα – ν΄ άπλωνα μοναχά το χέρι, θ’ άγγιζα τον ορίζοντα. Μόλις μπορώ και συγκρατώ τη μηχανή που ορμάει μεθυσμένη από καθαρό αέρα.
Η Ιερά Οδός. Κάπου εδώ βρισκόταν το ιερό της Πυθιονίκης(4), της θεϊκής εταίρας. Παντού τριγύρω μας οι ανεμώνες, το άλικο αίμα του Άδωνι, Άδωνι, Άδωνι, Ίαγχε, Βάγχε…
Ο Αιγάλεως(5) πάνω από μια στενή ρεματιά. Ψηλά, θροΐζουνε τα πεύκα, τα κυπαρίσσια ρίχνουν τη γαλήνη τους. Να η πεδιάδα πάλι. Γυρίζω να δω πίσω μου. Η Αθήνα χάθηκε. Τρέχομε ολοένα μέσα σε καμπύλες πλαισιωμένες από μυρτιές και αλόες. Στις πλαγιές του Αιγάλεω ανεμίζουνε τα πεύκα στο φύσημα του ζέφυρου, ρίχνοντας αεικίνητες σκιές πάνω στην κόκκινη πυραχτωμένη γη.
Φάνηκαν τα ψηλά του περίβολου(6). Να προσπεράσω δίχως να σταθώ; Ακόμα λίγο και θα προβάλ΄ η θάλασσα(7) – κι εκεί στο βάθος, η Σαλαμίνια δόξα. Και πιο μακριά, θαρρώ πως ξεχωρίζω κιόλα τον κουρνιαχτό που σήκωσε στη δημοσιά η ιερή πομπή από την Ελευσίνα….]

Σημειώσεις Κ.Φωτ.: Ο Κοσμάς Πολίτης έχει εκπληκτικές περιγραφές για τη Μονή Δαφνίου. Στο μυθιστόρημα «Λεμονοδάσος» ο ήρωας είναι ένας μηχανικός που έχει αναλάβει την αναστήλωση της Μονής μετά το σεισμό. Περιγράφει μια ωραία ερωτική ατμόσφαιρα στο χώρο της Μονής, που θα παρουσιάσουμε σε επόμενη ανάρτηση.
1. «Λεωφόρος Βοτανικού» ο συγγραφέας προφανώς εννοεί την Ιερά Οδό.
2. «Πεδιάδα» ο Ελαιώνας.
3. «Τυφλός οδοιπόρος» μάλλον μας παραπέμπει στον "Οιδίπους επί Κολωνώ".
4. "Πυθιονίκη" το άγαλμα της εταίρας του Άρπαλου ο μεταφραστής/ επιμελητής του Παυσανία Νικ.Δ.Παπαχατζής το τοποθετεί στο ύψος του Προφήτη Ηλία.
5.. «Αιγάλεως» αναφέρεται σε πολλούς χάρτες μ΄ αυτό το όνομα το οποίο χρησιμοποιεί με τον ίδιο τρόπο ο Αθηναιογράφος Δημήτριος Γ.Καμπούρογλου αλλά και άλλοι συγγραφείς.
6. «Περίβολος» μάλλον εννοεί την μάντρα της Μονής Δαφνίου.
7. «Θάλασσα» προφανώς εννοεί τον Σκαραμαγκά. Ο μεγάλος ζωγράφος Νικόλαος Γύζης στις επιστολές του αναφέρι τον Σαραμαγκά ως «παραλία του Δαφνίου» (Ιούνιος 1897).

Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2009

15 Οκτωβρίου: 9.639 bloggers από 150 χώρες με 13.049.054 αναγνώστες υπερασπίζουν το κλίμα...


Ο Οικολογικός Πολιτιστικός Σύλλογος Χαϊδαρίου ΟΙΚΟ.ΠΟΛΙ.Σ. συμμετέχει για τρίτη συνεχή χρονιά στην Blog Action Day - Climate Change. Την πρώτη φορά ήταν γενικά για το περιβάλλον, τη δεύτερη για την παγκόσμια πείνα και τώρα για την κλιματική αλλαγή. Το Δεκέμβριο του 2009 θα συνδιοργανώσει με τον Α.Ο.ΠΗΓΑΣΟ και με άλλους φορείς το 2ο Οικολογικό Τουρνουά σκάκι.

Τρίτη 13 Οκτωβρίου 2009

Γουσταύος Φλωμπέρ: Ο Ελαιώνας των Αθηνών




Το ταξίδι στην Ελλάδα, 1850 – 1851, εκδ.ΟΛΚΟΣ
Γουσταύος Φλωμπέρ


Β. Από την Αθήνα Στην Ελευσίνα – ο Ελαιώνας των Αθηνών

«Σήμερα, Τετάρτη 25 Δεκεμβρίου, ανήμερα των Χριστουγέννων, ξεκινήσαμε από την Αθήνα στις 9 το πρωί για την Ελευσίνα (Λεψίνα)
Ο δρόμος μας αφήνει δεξιά το δρόμο του Πειραιά και μπαίνει σ΄ έναν ελαιώνα. Ένας ουρανός σταχτοκύανος, βαθύς, φτιαγμένος από παχιά στρώματα το ένα πάνω στο άλλο, με φωτερά γαλάζια ανοίγματα, ξεχώριζε σε μεγάλα κομμάτια ανάμεσα στις γκριζοπράσινες φυλλωσιές των λιόδεντρων. Νερό δίπλα στο δρόμο και στα καλλιεργημένα χωράφια, ανάμεσα στους κορμούς των δένδρων μικρά ρυάκια περνούν κάτω από γέρικους λιανισμένους κορμούς. Αριστερά ο Βοτανικός Κήπος…»
(στοιχεία για το βιβλίο και το συγγραφέα στην κατωτέρω ανάρτηση)

Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2009

Γουστάβος Φλωμπέρ: Από την Αθήνα στην Ελευσίνα (1851)



Το ταξίδι στην Ελλάδα, 1850 – 1851, εκδ.ΟΛΚΟΣ
Γουσταύος Φλωμπέρ
Α) Από την Αθήνα στην Ελευσίνα

«Σήμερα 4 Ιανουαρίου 1851, Σάββατο, ξεκινήσαμε από την Αθήνα στις 9 το πρωί, με συνοδούς ένα δραγουμάνο, ένα χωροφύλακα και δύο μουλαράδες. Ως το Δαφνί, τίποτα που να μην το είδαμε κατά τον περίπατό μας στην Ελευσίνα(1).
Από το ύψωμα που δεσπόζει πάνω στο Δαφνί, ο ήλιος, που έλαμπε ωραιότατος όλη μέρα, μας επιτρέπει να δούμε τη θάλασσα πιο ακίνητη κι από λίμνη και μ΄ ένα σκούρο ατσάλινο γαλάζιο. Αριστερά, τα βουνά της Σαλαμίνας. Δεξιά προβάλει το ακρωτήρι της Λεψίνας(2). Στο βάθος απέναντι, τα βουνά των Μεγάρων στεφανωμένα χιόνια.
Στο Δαφνί, στάση κάτω από μια περγουλιά δίχως φύλλα, όπου ο Γιώργης επισκευάζει την ψαλίδα της σαγής στο άλογο του Μαξίμ (3), οι κούρκοι γουρλίζουν, ο ήλιος μου ζεσταίνει το αριστερό μάγουλο. Δεξιά μου ένα ελληνικό μοναστήρι(4). Κατηφορίζουμε, ο ουρανός είναι ξερός και πολύ καθαρός. Στρίβουμε, οι λίμνες Ρειτοί αριστερά, περνάμε ανάμεσα στη θάλασσα και στις λίμνες. Η θάλασσα σχηματίζει μεγάλες ρυτίδες, προσπάθειες για να σχηματίσει κυματισμούς. Τι ήσυχα που είναι! Η ατμόσφαιρα είναι αχνογάλαζη, πρασινάδα με μικρότερη ένταση στα λιόδεντρα. Ποιες γυναίκες να λούστηκαν σ΄ αυτές τις θάλασσες! Ω αρχαιότητα.
Η πεδιάδα της Ελευσίνας (που όταν φτάσεις στην ακροθαλασσιά, στη στροφή μόλις κατέβεις από το Δαφνί, τη βλέπεις δίχως προοπτική και φαίνεται σαν μπορντούρα στους πρόποδες των βουνών) ανεπαίσθητα μακραίνει, απλώνεται. Είναι εντελώς επίπεδη, πολύ μακριά. Ιππεύουμε αργά, – ένας ύπουλος ήλιος μας δαγκώνει το σβέρκο, - με κατεύθυνση το μικρό χωριό της Μάντρας…"

Σημειώσεις (Κ.Φωτ):

1. Ο Φλωμπέρ έχει ήδη πάει στην Ελευσίνα στις 25 Δεκεμβρίου του 1850 (θα το δούμε στην επόμενη ανάρτηση)
2. Πρόκειται προφανώς για την Ελευσίνα (Λεψίνα)
3. Μαξίμ: Φίλος του Φλωμπέρ που ταξίδεψαν μαζί στην Ελλάδα.
4. Ελληνικό μοναστήρι: Ο περιηγητής περιγράφει το μοναστήρι (Μονή Δαφνίου) δεξιά του. Αυτό σημαίνει α) ή ότι η Ιερά Οδός ήταν αριστερότερα της Μονής Δαφνίου β) ή ότι ο Φλωμπέρ έκανε λάθος περιγραφή (ή οι μεταφραστές του) πράγμα λιγότερο πιθανόν. Πάντως το δεξιά και το αριστερά, σ΄ όλη την περιγραφή του βιβλίου, δημιουργεί κάποια σύγχυση με τη σημερινή χάραξη των οδών.
(θα συνεχίσουμε με την περιγραφή του Φλωμπέρ για τον Ελαιώνα)

Η ταινιοθήκη της Ελλάδος "Κατά μήκος της Ιεράς Οδού" - Εγκαίνεια σήμερα Δευτέρα 12/10/09


Έχουμε πολλούς λόγους να χαιρόμαστε για τα εγκαίνεια της ταινιοθήκης της Ελλάδος "Κατά μήκος της Ιεράς Οδού."
Θα αναφέρουμε μόνο τρεις τώρα και θα επανέλθουμε με περισσότερους λόγους (έχουμε περισσότερους από τρεις):
1) Αναβαθμίζεται η περιοχή του Κεραμικού. Φτάνουν πια τα σκυλάδικα και τα καταστήματα υψηλής όχλησης.
2) Ένας από τους δύο αριχτέκτονες είναι, o Νίκος Μπελαβίλας (διδάσκει πολεοδομία στο ΕΜΠ) με κινηματική δράση στο "Λιμάνι του Πειραιά" και με συμμετοχή στο Παναττικό Δίκτυο Κινημάτων Πόλης και Ενεργών Πολιτών. Η αρχιτεκτονική παρέμβαση είναι εξαιρετική απ΄ ότι έχουμε διαπιστώσει.
3) Θα είμαστε κοντά και θα πηγαίνουμε να βλέπουμε ταινίες "εκτός του εμπορικού κυκλώματος".
Διαβάστε ΕΔΩ τη συνεντευξη στην ΑΥΓΗ της κας Μαρίας Κομνηνου που είναι γενική γραμματέας της Ταινιοθήκης και είναι ταυτόχρονα και καθηγήτρια στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Ο τίτλος της συνέτευξης είναι: "Η μνήμη βασική προύπόθεση για να υπάρξουμε" και μας θυμίζει τον Μίλαν Κούντερα "«Ο αγώνας του ανθρώπου ενάντια στην εξουσία, είναι ο αγώνας της μνήμης ενάντια στη λήθη» .

Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2009

Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2009: Φωτογραφίες από την ξενάγηση στο Παλατάκι. Ξεναγός ο Γιάννης Ιγγλέσης





Περισσότεροι από εκατόν πενήντα άνθρωποι πήραν μέρος στην ξενάγηση που διοργάνωσε ο ΟΙΚΟ.ΠΟΛΙ.Σ. Χαϊδαρίου. Ξεναγός ο κ.Γιάννης Ιγγλέσης.
Επόμενες ξεναγήσεις: ΨΝΑ Δρομοκαϊτειο (τρόφιμοι: Βιζυηνός,Φιλύρας κ.ά. άνθρωποι της τέχνης), Βυζαντινός ναός του "Αγίου Ιωάννη" στον Ελαιώνα Αιγάλεω, Αρχαιολογικός Χώρος Ελευσίνας, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (εκθέματα από το Ιερό της Αφροδίτης στην Αφαία Σκαραμαγκά), Τόπος εκτέλεσης του Νίκου Πλουμπίδη στελέχους του ΚΚΕ, Blog 15 στο Στρατόπεδο Χαϊδαρίου, Διομήδειος Βοτανικός Κήπος, Μονή Δαφνίου, Περιβαλλοντικό Πάρκο "Αντώνης Τρίτσης" στο Ίλιον.
Θα επανέλθουμε με ακριβείς ημερομηνίες.

Σάββατο 10 Οκτωβρίου 2009

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ: Το «Παλατάκι» στο Χαϊδάρι έχει μια συναρπαστική ιστορία


(Μια από τις πύλες του "κτήματος Χαϊδάρι", έχει χαρακτηριστεί πολιτιστικό μνημείο)

(Νικόλαος Γύζης, "το Καλοκαίρι" από τις "Τέσσερις Εποχές", που θα δούμε στη ξενάγηση)

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ - Σάββατο 10/10/09
Του Δημήτρη Ρηγόπουλου

Αν υπάρχει ένας λόγος που αξίζει το μποτιλιάρισμα στη λεωφόρο Αθηνών (Καβάλας), αυτός έχει να κάνει με ένα από τα πιο αλλόκοτα κτίρια σε όλη την Αθήνα. Το «Παλατάκι», όπως μάθαμε να αποκαλούμε τον όμορφο νεογοτθικό πύργο στην καρδιά του Χαϊδαρίου, αφήνει με το στόμα ανοιχτό κάθε περαστικό. Είναι η αρχιτεκτονική του, στα όρια του εξωτισμού αν το αντιπαραβάλει κανείς με τη σύγχρονη πόλη, το «Παλατάκι» μοιάζει βγαλμένο από την «Πριγκίπισσα Σίσσυ» και συγκινεί με την επιμονή του να συνεχίζει να υπάρχει.

Αύριο, την Κυριακή, μια πρωτοβουλία του Οικολογικού Πολιτιστικού Συλλόγου Χαϊδαρίου «ΟΙΚΟ. ΠΟΛΙΣ» μας δίνει την ευκαιρία να γνωρίσουμε από κοντά αυτό το παραμυθένιο κτίριο. Στις 11.30 το πρωί, είμαστε προσκεκλημένοι να παρακολουθήσουμε την ξενάγηση στον ευρύτερο χώρο του παράξενου αυτού πύργου από τον αρχιτέκτονα - μηχανικό Γιάννη Ιγγλέση, συλλέκτη και παθιασμένο ερευνητή του Χαϊδαρίου.

Γέννημα - θρέμμα Χαϊδαριώτης ο κ. Ιγγλέσης γνωρίζει το «Παλατάκι» όσο ελάχιστοι. Το διάλεξε για θέμα της διπλωματικής του διατριβής όταν αποφοιτούσε από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο κι έκτοτε διατηρεί μαζί του μια έντονη σχέση.

Το «Παλατάκι» έχει τις ρίζες του στην Τουρκοκρατία. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του αγωνιστή Χρήστου Βυζάντιου, ο οποίος έλαβε μέρος στις μάχες του Χαϊδαρίου τον Αύγουστο του 1826, στην περιοχή υπήρχε τειχισμένο αγρόκτημα με πύργο στο εσωτερικό του. Γκραβούρα του 1840 απεικονίζει έναν ορθογώνιο πύργο χωρίς διακοσμητικά στοιχεία. Στα μέσα του 19ου αιώνα, το οίκημα πέρασε στην ιδιοκτησία του φιλότεχνου Τήνιου τραπεζίτη Νικολάου Νάζου, ο οποίος φέρεται να μετέτρεψε το Παλατάκι σε καλλιτεχνικό κέντρο, όπου σύχναζαν οι μεγάλοι Ελληνες ζωγράφοι Νικηφόρος Λύτρας και Νικόλαος Γύζης. Αδιάψευστα ίχνη της παρουσίας τους εκεί αποτελούν οι τοιχογραφίες στον ξενώνα, καθώς και στον μικρό ναό του Αγίου Γεωργίου. Μετά τον θάνατο του Νάζου, ο πύργος πέρασε στα χέρια του Γεωργίου Θων, γνωστού σε πολλούς Αθηναίους από την έπαυλή του στους Αμπελοκήπους. Ο Θων κάλεσε τον Ερνέστο Τσίλερ και του ανέθεσε την ανακαίνιση του πύργου. Ο Τσίλερ δίνει στο Παλατάκι τη σημερινή του ρομαντική όψη με τα γοτθικίζοντα διακοσμητικά στοιχείαΠαλατάκι τη σημερινή του ρομαντική όψη με τα γοτθικίζοντα διακοσμητικά στοιχεία. Περισσότερα στην αυριανή ξενάγηση, την πρώτη οργανωμένη που θυμάται ο κ. Γ. Ιγγλέσης.

Τρίτη 6 Οκτωβρίου 2009

"Ελευσίνα, Εικαστικό Τοπίο" από 30/9 - 17/10/09


Έκθεση των Χαρίτωνα και Γιάννη Μπεκιάρη.
Πολιτιστικό Κέντρο "Λεωνίδας Κανελλόπουλος", Δραγούμη 37, Ελευσίνα.

Παρασκευή 2 Οκτωβρίου 2009

O Σατωμπριάν περιγράφει τη διαδρομή από την Ελευσίνα στην Αθήνα (1806), μέσω της Ιεράς Οδού.


«…Επιτέλους, η μεγάλη μέρα που μας είδε να μπαίνουμε στην Αθήνα στην Αθήνα, ξημέρωσε. Στις 23 Αυγούστου (1806), στις τρεις το πρωί, είμαστε όλοι επάνω στ΄ άλογά μας. Κι΄ αρχίσαμε να παρελαύνουμε, σιωπηλοί, από την Ιερά Οδό. Πρέπει να βεβαιώσω πως κι΄ ο πιο ευλαβικός από τους μυημένους στα Ελευσίνια Μυστήρια, δε θα ένοιωσε ποτέ τη δική μου συγκίνηση. Όλοι είχαμε φορέσει τα γιορτινά μας, ο γιαννίτσαρος είχε «γυρίσει» τα μέσα – έξω του τουρμπανιού του, και – γεγονός εξαιρετικό – είχε τρίψει και ξυστρίσει τ΄ άλογα. Περάσαμε την κοίτη ενός χείμαρρου, του Σαρανταπόταμου –ίσως νάταν ο Ελευσίνιος Κηφισσός – είδαμε κάποια λείψανα χριστιανικών ναών, χτισμένων ίσως πάνω στον τάφο εκείνου του Ζάρηκα, που ο Απόλλων του είχε διδάξει τη μουσική. Κάποια άλλα ερείπια μας δείχναν σε ποιο σημείο υψωνόνταν τα μνήματα του Εύμολπου και του Ιπποθόντα
Το πρώτο, που χτύπησε τα μάτια μου, ήταν η Ακρόπολη, φωτισμένη από τον ήλιο, που μόλις είχε βγει… Παρουσίαζε ένα συγκεχυμένο σύνολο από τα κιονόκρανα των Προπυλαίων, τις κολώνες του Παρθενώνα, το ναό του Ερεχθείου, τις επάλξεις ενός τείχους φορτωμένου κανόνια, από τα γοτθικά ερείπια των χριστιανών κι΄ από τις καλύβες των Οθωμανών…
…Η Αθήνα υψώνεται μέσα σε μια πεδιάδα, ζωσμένη από μια σειρά βουνών που καταλήγει στην θάλασσα. Από τη θέση, που έβλεπα αυτή την πεδιάδα φαινόταν χωρισμένη σε τρεις ζώνες. Η πρώτη ζώνη … ήταν ακαλλιέργητη και σκεπασμένη ρείκια. Η δεύτερη, είχε χωράφια οργωμένα και νιοθερισμένα. Κι΄ η τρίτη, ήταν ένα μακρύ δάσος από λιόδεντρα, που απλωνόταν κάπως κυκλικά από τις πηγές του Ιλισσού ως τους πρόποδες του Άνχεσμου κι΄ ως το λιμάνι του Φαλήρου. Κυλάει ο Κηφισσός μέσ΄ απ΄ αυτό το δάσος, που γέρικο καθώς είναι, φαίνεται να ξεκινάει από την ελαία, που ξεπετάχτηκε από τη γη με πρόσταγμα της Αθηνάς…
…Μπήκαμε στο ελαιώνα… Σε λίγο είδαμε την κοίτη του Κηφισσού, ανάμεσα σε κορμούς λιόδεντρων, που τον ζώνανε γέρικες ιτιές. Ξεπέζεψα για να χαιρετήσω τον ποταμό και για να πιω από το νερό του, αλλά μόλις βρήκα το νερό, που μου χρειάζονταν σε μια λακουβίτσα, σιμά στην όχθη. Όλο τ΄ άλλο νερό το είχαν «στρέψει» για να ποτίζουν τον Ελαιώνα. Πάντα μου άρεσε πολύ να πίνω από το νερό των φημισμένων ποταμών, που μου έλαχε να τους περάσω. Έχω πιεί, λοιπόν από τα νερά του Μισισιπή, του Τάμεση, του Ρήνου, του Πάδου, του Τίβερη, του Ευρώτα, του Κηφισού, του Έρμου…
Βγαίνοντας από τον Ελαιώνα, κι εκεί που θάταν ο εξωτερικός Κεραμεικός, βρήκαμε ένα περιτειχισμένο περιβόλι. Και χρειαστήκαμε ακόμα δρόμο μισής ώρας, για να φτάσουμε στην Αθήνα, διαβαίνοντας μέσα από τ΄ άχυρα των θερισμένων σιταριών. Ένα νεόχτιστο τείχος, που μόλις το είχαν επισκευάσει, και, που έμοιαζε με περιτοίχισμα κήπου, έζωνε την πόλη. Δρασκελίσαμε την πύλη και περάσαμε σε αγροτικά δρομάκια, δροσερά και καθάρια. Κάθε σπίτι, έχει το περιβολάκι του: πορτοκαλιές και συκιές. Ο λαός μου φάνηκε εύθυμος και περίεργος. Δεν είχε καθόλου το σκυθρωπό ύφος, που είχαν οι Μωραϊτες…»
Σατωμπριάν, «Οδοιπορικό στην Ελλάδα», Δωδώνη.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στο Δάσος Χαϊδαρίου έχουμε την οδό Σατωβριάνδου. Άραγε είναι τυχαία η ονοματοδοσία της?

Πέμπτη 1 Οκτωβρίου 2009

"Ιερά Οδός" του Άγγελου Σικελιανού


[Το σπίτι του ποιητή στη Φανερωμένη - Σαλαμίνα]

ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ,1936 (απόσπασμα)- Από τη συλλογή ΟΡΦΙΚΑ
Άγγελος Σικελιανός

Από τη νέα πληγή που μ’ άνοιξεν η μοίρα
έμπαιν’ ο ήλιος θαρρούσα στην καρδιά μου
με τόση ορμή, καθώς βασίλευε, όπως
από ραγισματιάν αιφνίδια μπαίνει
το κύμα σε καράβι π’ ολοένα
βουλιάζει… Γιατί εκείνο πια το δείλι
σαν άρρωστος, καιρό, που πρωτοβγαίνει
ν’ αρμέξει ζωή απ’ τον έξω κόσμον, ήμουν
περπατητής μοναχικός στο δρόμο
που ξεκινά από την Αθήνα κι έχει
σημάδι του ιερό την Ελευσίνα.
Τι ήταν για μένα αυτός ο δρόμος πάντα
σα δρόμος της Ψυχής… Φανερωμένος
μεγάλος ποταμός, κυλούσε εδώθε
αργά συρμένα από τα βόδια αμάξια,
γεμάτα αθεμωνιές ή ξύλα, κι άλλα
αμάξια, γοργά που προσπερνούσαν
με τους ανθρώπους μέσα τους σαν ίσκιους…

Όλο το ποίημα ΕΔΩ
Ανάλυση του ποιήματος ΕΔΩ
Βιογραφικό του Άγγελου Σικελιανού ΕΔΩ