Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2009

Ο Ιωάννης Τραυλός από το Ποικίλο Όρος στα ίχνη της αρχαίας Ιεράς Οδού, αγναντεύει την Λίμνη των Ρειτών (Κουμουνδούρου).


Mανόλης Kορρές
250 ΣEΛIΔEΣ 150 ΦΩTOΓPAΦIEΣ KAI ΣXEΔIA - Έκδοση Μέλισσα, 95 Ευρώ.
H έκδοση αυτή είναι αφιερωμένη στην ιστορική τοπογραφία της Aττικής και ειδικότερα στο αρχαίο οδικό δίκτυο. Tο έργο αυτό (όπως και το Aττικής Oδού Περιηγήσεις, 2005) περιέχει άρθρα δεκατεσσάρων συγγραφέων, οι έρευνες των οποίων καλύπτουν το μέγαλύτερο ―και πάντως το σπουδαιότερο― μέρος του αρχαίου οδικού δικτύου της Aττικής. Kείμενα, σχέδια και φωτογραφίες συνθέτουν μια εύχρηστη ενότητα και παρέχουν στον αναγνώστη, εκτός από την επιστημονική τεκμηρίωση, μια ζωντανή εικόνα του οδικού δικτύου μέσα στο φυσικό και ιστορικό του πλαίσιο, το οποίο σε μεγάλο βαθμό συνδυάζεται με εκείνο της αρχαίας οικιστικής συγκρότησης. Θέματα, όπως ο φυσικός διαμελισμός της Aττικής, τα είδη των εδαφών, οι οικονομικές δραστηριότητες, τα χερσαία συγκοινωνιακά μέσα, η ναυτιλία και τα μέσα ελέγχου των προσπελάσεων ή η στρατηγική αξία φυσικών οχυρών θέσεων ή διαβάσεων σε διάσελα και κοίτες ποταμών ή χειμάρρων εξετάζονται και προβάλλονται, στο βαθμό που κάποτε επέδρασαν στη διαμόρφωση?ενός οδικού δικτύου, οι άξονες του οποίου διατηρούνται εν πολλοίς αμετάβλητοι στο σημερινό απέραντο οδικό σύστημα. H οδός Mεσογείων, η Iερά οδός, η Aχαρνική οδός, η προς Mαραθώνα οδός, η Φαληρική οδός, η ΠειραΪκή οδός, η οδός προς Θήβα, η Σφητία οδός, η προς Σούνιον οδός και κάποιες άλλες εξετάζονται ιδιαιτέρως.
[Αυτό είναι το Πρωτοχρονιάτικο "δώρο" που μας έστειλε ο γνωστός επισκέπτης και συνεργάτης του blog. Τον ευχαριστούμε.]

Σάββατο 26 Δεκεμβρίου 2009

17/01/2010 Κυριακή, 11:30: Ο ΟΙΚΟ.ΠΟΛι.Σ. διοργανώνει επίσκεψη στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο για τα ευρήματα στο Ιερό της Αφροδίτης στην Αφαία.


Γενική άποψη της αίθουσας στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο που φιλοξενεί τα ευρήματα της Αφαίας τα οποία ανακάλυψε ο Δημήτριος Γ.Καμπούργογλους το 1892(?).
Ο ΟΙΚΟ.ΠΟΛι.Σ. Χαϊδαρίου διοργανώνει επίσκεψη/ ξενάγηση στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο όπου μεταξύ των άλλων θα θαυμάσουμε και το "δικό" μας αρχαιολογικό πλούτο, από το Ιερό της Αφροδίτης στην Αφαία Σκαραμαγκά (ντουλαπάκια).
Η συνάντηση θα γίνει στην είσοδο του Μουσείου και η ξενάγηση θα αρχίσει στις 11:30 ακριβώς από ξεναγό με αμοιβή (Κυριακή, 17 Ιανουαρίου 2009).
Κλικάρετε ΕΔΩ για να δείτε περισσότερες φωτογραφίες και περιγραφές γιατα ευρήματα της Αφαίας (φωτογραφίες Κώστα Φωτεινάκη, 2006)

Τρίτη 15 Δεκεμβρίου 2009

Για μια ακόμα φορά επιβεβαιώνεται ότι οι Λίμνες των Ρειτών (Λίμνη Κουμουνδούρου) είναι ιστορικός τόπος


[Φωτογραφία από την κινητοποίηση στη Λίμνη των Ρειτών (Κουμουνδούρου) - 7 Δεκεμβρίου 2008]

Το Υπουργείο Πολιτισμού απατώντας στην ερώτηση των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ κ.κ.Λεβέντη και Παπαδημούλη επιβεβαιώνει ότι "α) Η Λίμνη των Ρειτών, έχει κηρυχθεί ως ιστορικός τόπος (ΦΕΚ 5/Β/8-1-74)... β) Εξέδωσε απόφαση έγκρισης της Μελέτης περιβαλλοντικής Αναβάθμισης της Λίμνης Κουμουνδούρου (Φ1/12/56/25-1-2005) που είχε κατατεθεί από τον Δήμο Ασπροπύργου... Φορέας υλοποίησης αυτής της απόφασης που δεν υλοποιήθηκε ήταν η Νομαρχία Αττικής. Η εφαρμογή της μελέτης στόχο είχε και έχει τη θεραπεία της εικόνας εγκατάλειψης.... γ) Η είσοδος των σχολείων σε όλους τους αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία είναι ελεύθερη και σε πολλούς από αυτούς λειτουργούν εκπαιδευτικά προγράμματα... δ) Κατά τα λοιπά αρμόδιο είναι να απαντήσει το συνερωτώμενο Υπουργείου Εθνικής Άμυνας..."
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Από τα παραπάνω προκύπτει α) Η ευθύνη των αυτοδιοικητικών που δεν έχουν υλοποιήσει την μελέτη για "την θεραπεία της εικόνας της εγκατάλειψης" β) Ο χώρος είναι αρχαιολογικός και ως τέτοιος όχι μόνο δεν απαγορεύεται στους επισκέπτες αλλά προσφέρεται και για περιβαλλοντική εκπαίδευση.
Θα επανέλθουμε αναμένοντας την απάντηση του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας.
---------
Άλλα θέματα για τη Λίμνη Κουμουνδούρου ΕΔΩ

Πέμπτη 10 Δεκεμβρίου 2009

Πολύ σύντομα το αρχαιολογικό μουσείο της Ιεράς Οδού στο ΜΕΤΡΟ του Αιγάλεω….


Σε μικρό αρχαιολογικό μουσείο θα μετατραπεί το ΜΕΤΡΟ του Αιγάλεω στις αρχές του 2010. Όλα τα αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν ανακαλυφτεί κατά μήκος της Ιεράς Οδού θα εκτεθούν σε ειδικές προθήκες στο ΜΕΤΡΟ. Θα υπάρχουν επίσης πολλές πληροφορίες για την Ιερά οδό κ.λπ. Οι πληροφορίες μας λένε ότι η αρχαιολόγος κα Όλγα Ζαχαριάδη που έχει επιμεληθεί των εργασιών , έχει κάνει εξαιρετική προετοιμασία, και αξιοποιώντας την εμπειρία που έχει αποκτηθεί από άλλες εργασίες της στα ΜΕΤΡΟ, θα μας παρουσιάσει κάτι πολύ σημαντικό για τη Δυτική Αθήνα.
Ο χώρος που διατίθεται για να τοποθετηθούν οι προθήκες με τα αρχαιολογικά ευρήματα , ίσως δεν είναι ιδιαίτερα ευρύχωρος, όμως το γεγονός παραμένει, ότι δηλαδή τον Ιανουάριο (?) θα έχουμε το αρχαιολογικό μουσείο της Ιεράς Οδού!!!
Όσον αφορά το τμήμα της αρχαίας Ιεράς Οδού που είναι περιφραγμένο στην πλατεία Σταυρωμένου θα καθυστερήσει γιατί απαιτείται η έγκριση του ΚΑΣ. Σύμφωνα με πληροφορίες το αρχικό στέγαστρο που είχε προβλεφθεί για να προστατεύσει το τμήμα της Ιεράς Οδού κρίθηκε βαρύ και άκομψο και έτσι θα τοποθετηθεί ένα άλλο ελαφρύτερου τύπου . Συνολικά θα τοποθετηθούν τρία στέγαστρα κατά μήκους της Ιεράς Οδού για να προστατεύσουν τα ευρήματα που μας προέκυψαν με την προέκταση του ΜΕΤΡΟ.
Αναμένουμε με αυξανόμενο ενδιαφέρον…
Κλικάρετε ΕΔΩ και ΕΔΩ για να δείτε προηγούμενες αναρτήσεις σχετικές με το θέμα.

Σάββατο 5 Δεκεμβρίου 2009

To Μπαρουτάδικο στο Αιγάλεω (1) - Εργασία της Ε' τάξης του 19 Δ.Σ. Αιγάλεω (2005-2006)


[Το φουγάρο που παρέμεινε από το εργοστάσιο]


[Μπαρουτάδικο: Αεροφωτογραφία 1937]
1. Στην περιοχή γύρω από το εργοστάσιο υπήρχαν λίγα σπίτια, ενώ φαίνεται ότι υπήρχαν πολλές καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Οι λόγοι που δεν έχτιζαν γύρω από το εργοστάσιο πρέπει να ήταν:
Α.Ο κίνδυνος των εκρήξεων
Β. Η ρύπανση από το εργοστάσιο
2. Το εργοστάσιο διατηρούσε το ίδιο σχήμα με το σημερινό πάρκο, ενώ μας εντυπωσίασε ο καπνός που έβγαινε και φαινόταν από τη φωτογραφία!
3. Τα σπίτια του Αιγάλεω βρίσκονται ανάμεσα στην οδό Θηβών και τον Κηφισό. Φαίνεται ότι ήταν αρκετά λιγότερα από σήμερα, επομένως και ο πληθυσμός της περιοχής θα ήταν λιγότερος.
4. Το σημείο αυτό μοιάζει με μικρό δασάκι, αλλά δεν πρέπει να υπάρχει πια.
5. Η περιοχή γύρω από το Αιγάλεω ήταν καλλιεργήσιμα χωράφια
6. Οι κεντρικοί δρόμοι (Θηβών Ιερά Οδός) παραμένουν ίδιοι σε σχήμα κατεύθυνση και όνομα.


[Όπως είναι σήμερα]
1. Στη θέση του παλαιού εργοστασίου τα ΑΤΕΙ,
2. και το πάρκο με τους αθλητικούς χώρους,
3. Εκεί που πριν 70 και 50 χρόνια υπήρχαν καλλιέργειες τώρα υπάρχουν μόνο πολυκατοικίες και μπετόν,
4. Η γειτονιά μας αναπτύχθηκε τα τελευταία 50 χρόνια αλλά αναπτύσσεται και σήμερα αφού συνέχεια χτίζονται νέες πολυκατοικίες
5. Οι οδοί Θηβών και Ιερά οδός παραμένουν οι κεντρικοί δρόμοι της περιοχής. Υπάρχουν όμως η Λεωφόρος Αθηνών και ο Κηφισός.

Κλικάρετε ΕΔΩ για να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του 19ου Δημοτικού Σχολείου Αιγάλεω/Τάξη Ε΄ 2005-2006.
Σας συνιστούμε να δείτε τη συνέντευξης μιας εργάτριας, της κας Μπακάκου, που περιγράφει τις συνθήκες εργασίες το 1950 - 1960 στο εργοστάσιο.
------------------------
Στην επόμενη ανάρτηση θα δημοσιεύσουμε μια άλλη εργασία για το μπαρουτάδικο, του 16ου Δημ. Σχολείου Αιγάλεω, Τάξη Ε΄, έτος 2004, δάσκαλος Παναγιώτης Σάμιος.

Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2009

O κ.Κώστας Τουρνάκης προβάλει στην Ευρώπη το Χαϊδάρι και την ιστορία του - Διάλεξη για το ΜΠΛΟΚ 15 στη Γαλλία


[Ο κ.Τρουρνάκης κατά τη διάρκεια της διάλεξη για το ΜΠΛΟΚ 15 στη Villeneuve στις 20 Νοεμβρίου.]

[Δημοσίευμα της τοπικής εφημερίδας]
---------
Το Χαϊδάρι με πρωτοβουλία του συμπολίτη μας κ.Τουρνάκη έχει αδελφοποιηθεί με τη Γαλλική πόλη Villeneuve (περισσότερα στο Ιστορικό Λεύκωμα "Χαϊδάρι - Τόπος και Άνθρωποι"). Στην σημερινή πραγματικότητα της διεθνούς επικοινωνίας σε ελάχιστο χρόνο, αλλά και στην αναγκαιότητα της γνωριμίας και της συνεργασίας των Ευρωπαϊκών λαών προσπάθειες και πρωτοβουλίες όπως αυτή του κ Τουρνάκη θα πρέπει να ενθαρρύνονται και να ενισχύονται.
Κλικάρετε ΕδΩ για να δείτε ρεπορτάζ από την επίσκεψη αντιπροσωπίας του Δήμου Χαϊδαρίου (και σχολείων) τον Μάιο του 2009.
Συγχαρητήρια...

Σάββατο 28 Νοεμβρίου 2009

Ποιητική συλλογή "Όρος Αιγάλεω"


"Όρος Αιγάλεω" είναι ο τίτλος της ποιητικής συλλογής του Σωτήρη Παστάκα, ενός από τους δύο διαχειριστές της Επιθεώρησης Ποιητικής Τέχνης "Ποιείν"
Κλικάρετε ΕΔΩ για να διαβάσετε για τον ποιητή και ΕΔΩ για να δείτε αποσπάσματα από την ποιητική του συλλογή "Όρος Αιγάλεω".
Τη Δευτέρα 30/11/09 το "Όρος Αιγάλεω" παρουσιάζεται στη Θεσσαλονίκη. Κλικάρετε ΕΔΩ.

Πέμπτη 26 Νοεμβρίου 2009

"Τράβα κορδέλα" και η οικολογική διάσταση της κατασκευής των κτηρίων του "Φρενομοκείου" Δρομοκαϊτειον.


[Φωτογραφία: Η 2η έκδοση του βιβλίου για το Δρομοκαϊτειο. Την έρευνα έκανε ο Πρόεδρος του ιδρύματος κ.Νίκος Τσικής (φιλόλογος - συγγραφέας). Από ένα αντίγραφο του βιβλίου μαζί με τις επτά επιστολές του Δ.Βικέλα προσέφερε το ίδρυμα στους επισκέπτες κατά τη διάρκεια της ξενάγησης που διοργάνωσε ο ΟΙΚΟ.ΠΟΛΙ.Σ. 22/11/09]


Λίγα ιστορικά στοιχεία:
Ο Χιώτης έμπορος Ζωρζής Δρομοκαϊτης συντάσσει «Έν Χίω την 17/29 Νοεμβρ.1879» την διαθήκη του βάση της οποίας εκφράζει την «επιθυμία να συστήσει εν ιδιωτικόν Φρενοκομείον εις Αθήνας». Για τον σκοπό αυτό αφήνει 500.000 fr., «200.000 fr. δια το οικόπεδον, την οικοδομήν και σκευασίαν του Φιλανθρωπικού καταστήματος, τα δε υπόλοιπα 300.000 να μένουν ως προίξ του ιδίου καταστήματος... οι δε τόκοι δια να χρησιμεύσουν εις τας προς διατήρησιν έξοδα, ήτοι μισθούς Ιατρών, Διευθυντού, νοσοκόμων και υπηρετών...»
Ένα μήνα αργότερα, τον Δεκέμβριο του 1879, οι εκτελεστές της διαθήκης απευθύνονται στον Δημήτρη Βικέλα ο οποίος «ευρισκόμενος στη Γαλλία (Παρίσι) και διατηρώντας άριστες σχέσεις με επιστημονικούς και πνευματικούς κύκλους Γάλλων, παρέσχε πολύτιμες πληροφορίες στους εκτελεστές της διαθήκης...».

Η Οικολογική διάσταση της κατασκευής:
Ο Δημήτρης Βικέλας αποδέχεται την πρόταση
και με την πολύτιμη συνεργασία του Γάλλου ψυχιάτρου Lunier - ο οποίος «έδωσε σχέδια για τη μορφή των κτιρίων, για τον οργανισμό και τον κανονισμό των υπηρεσιών»- βοηθάει σημαντικά στο πρώιμο στάδιο τους εκτελεστές της διαθήκης να υλοποιήσουν το δυσβάστακτο έργο της κατασκευής και οργάνωσης του «φρενοκομείου».
Ο Δημήτρης Βικέλας, μέσα από τις επιστολές του φαίνεται ολοκάθαρα πως είχε την διάθεση και την ετοιμότητα να βοηθήσει, γνωρίζοντας προφανώς το γεγονός ότι στην Ελλάδα δεν είχαμε επιστημονική και οργανωτική εμπειρία, της υλοποίησης ενός τόσο φιλόδοξου και δύσκολου εγχειρήματος. Αξίζει να σημειωθεί η ιδιαίτερη αναφορά του και η σύστασή του Lunier «... άμα χαραχθώσι τα όρια του οικοδομήματος επί του γηπέδου σας, να ενασχοληθήτε δραστηρίως περί δενδροφυτείας, κατά ωρισμένον επίσης σχέδιον...»
Έτσι εξηγείται και η πλούσια άριστη αρχιτεκτονική δενδροφύτευση του χώρου, την οποία διαπιστώνουμε και απολαμβάνουμε σήμερα. Η σχέση φύσης και ψυχικής θεραπείας είχε προφανώς ληφθεί υπ΄ όψιν και γι΄ αυτό ο Δ.Βικέλας γράφει στην επιστολή του ότι ο Lunier «...αποδίδει μεγάλην σημασίαν...»

"Τράβα Κορδέλα":
Το 1883 ο Υπουργός Οικονομικών (και μετέπειτα Πρωθυπουργός της Ελλάδος) Χαρίλαος Τρικούπης παραχωρεί 321 στρέμματα δημόσιας γης για την «ανέγερσιν του φιλανθρωπικού καθιδρύματος» ...
Η παράδοση λεει ότι όταν οι μηχανικοί μετρούσαν την έκταση πέρασε έναν χωρικός (η κ.Φαφαλιού, αναφέρει ότι σύμφωνα με τους ιστοριοδίφες αυτός ήταν Βασιλιάς Γεώργιος Α΄) από την Ιερά Οδό ο οποίος γεμάτος απορία ρώτησε:
«Ε! Πατριώτη τι πρόκειται να κτίσετε;» και ο μηχανικός του απάντησε:
«Θα φτιάξουμε τρελοκομείο». Και τότε ο χωρικός παρότρυνε τον μηχανικό:
«Τράβα κορδέλλα»... Δηλαδή να χτιστεί μεγάλο τρελοκομείο για να στεγάσει τους πολλούς τρελούς της χώρας...

Αρχικά χτίστηκαν τέσσερα κτίρια με χρήματα του Δρομοκαϊτη τα οποία «δένουν» με τον υπαίθριο χώρο και σου δίνουν την εντύπωση ότι σχεδιάστηκαν σε πλήρη αρμονία και σχέση με τα πεύκα και το περιβάλλον της περιοχής.
Αυτά τα πρώτα κτίρια είχαν την δυνατότητα να φιλοξενήσουν 110 ασθενείς.
Την 1η Οκτωβρίου 1887 και ώρα 4 μ.μ. το Δρομοκαϊτειο δέχεται τον πρώτο ασθενή.
Αργότερα πολλοί ακόμα ευεργέτες ακολούθησαν το παράδειγμα του Ζωρζή Δρομοκαϊτη και παραχώρησαν σημαντικά ποσά για την ανέγερση νέων κτιρίων τα οποία και φέρουν το όνομά τους. Αναφέρουμε ορισμένα: Σεβαστοπούλειο (1890), Θεολόγειο (1893), Σπηλιοπούλειο (1893), Σύγγρειο (1901), Ελλήνων Αμερικής – Κουρντουριώτειο (1922), Βενιζέλειο (1928), Σκυλίτσειο (1928), Δάφτσειο (1931).
Κοντά στο Διοικητήριο βρίσκεται η προτομή του ιδρυτή Ζωρζή Δρομοκαϊτη το οποίο έχει φιλοτεχνήσει το 1959 από Πεντελικό μάρμαρο ο γλύπτης Νίκος Σαφιαλάκης.

[Σε επόμενη ανάρτηση:Γιάννη Ιγγλέση, "Τα ιστορικά κτήρια του Χαϊδαρίου"]

Τρίτη 24 Νοεμβρίου 2009

Εις τα Θεμέλια του Φρενοκομείου Γ.Σουρής (1884)


[Η παλιά είσοδος]









Εις τα Θεμέλια του Φρενοκομείου
Γ.Σουρής

Ώ Εορτή των εορτών! Ώ ευτυχής ημέρα!
Ώ τώρα πρέπει ο καθείς του Άστεως πολίτης
να βάλη στο μπαλκόνι του μια κόκκινη παντιέρα
με μια χρυσή επιγραφή «Ζωρζής Δρομοκαϊτης».
Ναι τώρα πρέπει στολισμός με δάφνας και μυρσίναις
ναι τώρα πρέπουν Κανονιαίς, Φανάρια και ρετσίναις.

Φρενοκομείον κτίζεται και στην σοφήν Ελλάδα.
Ώ! Ο θεός εφώτισε τον Χιώτη τον Ζωρζή
Και τώρα μέσα στου Δαφνιού την τόση πρασινάδα
θα βρίσκωμε παρηγοριά και η μνήμη του θα ζη.
Ώ μέγα ευεργέτημα των ευεργετημάτων
Ώ μόνον οικοδόμημα των οικοδομημάτων.

Θέλει λαμπρόν Μαυσώλειον αυτός ο Κληροδότης
Παιάνας και αποθέωσιν εις τρίτους ουρανούς!
Ευρέθη μέσ΄ στους Χιώτηδες με γνώση κ΄ ένας Χιώτης
Και εσκέφθη ο μεγάλος του και πρακτικός του νούς
Πως μέσα στην Ελλάδα μας που πλημμυρούν τα φώτα
Φρενοκομείον έπρεπε να γίνη πρώτα – πρώτα.

(Απρίλιος 1884 - «Ο ΡΩΜΗΟΣ»)

Παρασκευή 20 Νοεμβρίου 2009

Δικαστική Πιστοποίηση "Περί Φρενοβλάβιας και Κινητικής Αταξίας" του Γεώργιου Βιζυηνού, 11-4-1892


[Έγγραφο το οποίο φυλάσσεται στο Μουσείο του Δρομοκαϊτειου. Η αίτηση εισαγωγής του Βιζυηνού από το Νικόλαο Νάζο είναι στο αρχείο μας]

Ο Γεώργιος Βιζυηνός εισήχθη στο Ψ.Ν.Α.Δρομοκαϊτειο με αίτημα του φίλου του Γεώργιου Νάζου (γιο του Νικόλαου Νάζου που ήταν ιδιοκτήτης του κτήματος Χαϊδάρι - Παλατάκι).
Ο Γεώργιος Νάζος γνώρισε τον Γεώργιο Βιζυηνό στην Γερμανία, όταν ο πρώτος σπούδαζε μουσική φιλοξενούμενος από τον Νικόλαο Γύζη (ο ζωγράφος είχε παντρευτεί την Άρτεμις Νάζου, αδελφή του Γεώργιου Νάζου).

Ο Βιζυηνός εισήχθη στο Δρομοκαϊτειο ντυμένος γαμπρός... [Η συνέχεια στην ξενάγηση - διαβάστε την πρόσκληση λίγο παρακάτω]

Ο Ρώμος Φιλύρας παραδίδει από το Δρομοκαϊτειο στον Κώστα Βάρναλη το ποίημα "Σκαραμαγκάς"



[Η φωτογραφία του Σκαραμαγκά είναι από το blog του 7ου Δημοτικού και από το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα "Χρυσοπράσινο Φύλλο"].

Σκαραμαγκάς
Του Ρώμου Φιλύρα*

Σαν κέντημα γύρω οι βράχοι κ΄ οι λόφοι του Κορυδαλλού
στο λιμανάκι, ονειρεμένο, του γραφικού Σκαραμαγκά
κ΄ οι βάρκες στην ακρογιαλιά, που βάζουν πλώρη αργά γι΄ αλλού
τα παραγάδια και τ΄ αγκίστρια κ΄ οι πετονιές αραδαριά.

Όλος γαλήνιο αραξοβόλι ο κόλπος του Σκαραμαγκά
κι αντίκρυ η θρυλική Ελευσίνα, Κούντουρα, Μάντρα και τα Βίλλια
κόττερα μάγα, καραβάκια, τράτες, που σέρνονται αργά,
κι άλλα πλεούμενα που φεύγουν γοργά και παίρνουν φόρα μίλια.

Γλυκόχρωμα γαλάζια ως πέρα τα τρεμοσάλευτα νερά,
τα κύματα μ΄ αφρόν ολάσπρο, κάπου στο βάθος των κατάρτια
και τα βουνάκια και τα βράχια, τα δεντελλένια στη θωριά
και κάποτε και κάπου – κάπου πανάκια ολόλευκα και ξάρτια.

Κι απ΄ όλα, από τις αχτιβάδες, και τα πετράδια στ΄ ακρογιάλι
ως τα βουνάκια και τα ψάρια, που τ΄ αγκιστρώνουν πετονιές
λάμπει μια υγεία και μιαν αύρα φυσάει σα νίκη ή μαϊστράλι
πνέει απ΄ τα βάθη κ΄ ένα ρέμα, παίρνει και ρέει απ΄ τις ρονιές.

Κι απ΄ το Δαφνί, τη Σαλαμίνα, το Ναύσταθμο κι ακόμα πέρα
ο θρίαμβος των τοπίων παίρνει και βασιλεύει γραφικά
σμίγουν το χώμα, το χαλίκι κ΄ οι γλάροι στο γλαυκό του αιθέρα
και νανουρίζεται η ψυχή μας στο κύμα αιθέρια και γλυκά.
--------------
*Σημείωση: Ο ποιητής Ρώμος Φιλύρας «φιλοξενήθηκε» στο Δρομοκαϊτειο Ψυχιατρείο. Εκεί τον επισκέφτηκε ο ποιητής Κώστας Βάρναλης, στον οποίο ο Ρώμος Φιλύρας έδωσε τέσσερα ποιήματα και ένα πεζό, μεταξύ των οποίων είναι και ο ΣΚΑΡΑΜΑΓΚΑΣ.

Τετάρτη 18 Νοεμβρίου 2009

Κυριακή 22/11, 11:30 π.μ., ξενάγηση στο ΨΝΑ Δρομοκαϊτειο - Ιστορικό τόπο

[Η Ιερά Οδός και το ΨΝΑ Δρομοκαϊτειο το 1910-5/ από το αρχείο του κ.Γιάννη Ιγγλέση]

[Ανοικτή πρόσκληση] Κλικάρετε ΕΔΩ για να διαβάσετε για την ιστορία του Δρομοκαϊτειου, τους καλλιτέχνες που "φιλοξενήθηκαν" κ.λπ..

Κλικάρετε επάνω στις φωτογραφίες για να δείτε και να διαβάσετε αναλυτικότερα το κείμενο.

Δευτέρα 16 Νοεμβρίου 2009

Το Block 15 στο Στρατόπεδο Χαϊδαρίου να γίνει το Μουσείο ΕΘνικής Αντίστασης.


[Το φοβερό Block 15 στο Στρατόπεδο Χαϊδαρίου, κτίριο αυστηρής απομόνωσης στο οποίο μετάφεραν οι Γερμανοί τους κρατούμενους και τους μελλοθάνατους στην Κατοχή. Η φωτογραφία είναι από το Πολεμικό Μουσείο και έχει ληφθεί αμέσως μετά ήττα και την αποχώρηση των Γερμανών.]

Το Block 15 έχει χαρακτηριστεί ιστορικό μνημείο* από το 1987 με απόφαση της ΥΠΠO +Μελίνας Μερκούρη. Είκοσι πέντε χρόνια μετά δεν έχει πραγματοποιηθεί η ιδέα να γίνει Μουσείο της Εθνικής Αντίστασης. "Οι κυβερνήσεις φεύγουνε", οι αντιστασιακοί όλο και μας "χαιρετάνε" αλλά δεν παρατηρούμε κάποια κινητικότητα.
Θα προσπαθήσουμε να βάλουμε τα "πράγματα σε κίνηση". Η απόφαση: ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1106/18908 και δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 320/τ.2ο/24-6-1987, μεταξύ των άλλων αναφέρει "Η κήρυξη ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο του κτιρίου στο Στρατόπεδο Χαϊδαρίου θα συμβάλει στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης των κατοίκων της Αθήνας και της χώρας γενικότερα και θα προβάλει την ιδιαίτερη ιστορική ταυτότητα της περιοχής".

Σήμερα δημοσιεύουμε την παρτιτούρα για μπουζούκι του τραγουδιού "ΤΟ ΧΑΪΔΑΡΙ" του Μάρκου Βαμβακάρη από την ιστορική συναυλία στο Θέατρο Κεντρικόν το Δεκέμβριο του 1966.
ΧΑΪΔΑΡΙ [Μ. ΒΑΜΒΑΚΑΡΗ] (Στίχοι - σύνθεση του 1943).
«Τρέξε μανούλα όσο μπορείς
τρέξε για να με σώσεις,
κι απ' το Χαϊδάρι μάνα μου
να μ' απελευθερώσεις.

Γιατ' είμαι μελοθάνατος
και καταδικασμένος,
δέκα-οχτώ χρονώ παιδί
στα σίδερα κλεισμένος.

Απ' την οδό του Σέκερη
με πάνε στο Χαϊδάρι,
κι ώρα την ώρα καρτερώ
ο Χάρος να με πάρει.

Για δες του Χάρου το σπαθί
μανούλα, πως το φέρνει,
και τη ζωή του καθενός
μάνα, πως θα την παίρνει».
(Πρώτη εκτέλεση σε δίσκο από τον Γιώργο Νταλάρα,"Τα ρεμπέτικα της Κατοχής" 1980, Κλικάρετε ΕΔΩ για να το ακούσετε)

Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2009

Η Μονή Δαφνίου, η Ιερά Οδός και ο Βοτανικός στο μυθιστόρημα του Κοσμά Πολίτη "ΛΕΜΟΝΟΔΑΣΟΣ" (1930)


[Φωτογραφία: Hanns Holdt, 1925]


[Το εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης του βιβλίου ΛΕΜΟΝΟΔΑΣΟΣ του Κοσμά Πολίτη, 1930]

Σε προηγούμενη ανάρτηση είχαμε παρουσιάσει ένα μικρό τμήμα από το μυθιστόρημα του Κοσμά Πολίτη, ΛΕΜΟΝΟΔΑΣΟΣ, που αναφερόταν στην Ιερά Οδό και στη Μονή Δαφνίου κατά τη διάρκεια των επισκευών.
Στην παρούσα ανάρτηση σας παρουσιάζουμε δύο μεγαλύτερα αποσπάσματα με αναλυτικό σχολιασμό της περιγραφής του συγγραφέα, ο οποίος είχε ευρεία μόρφωση και γνώριζε λεπτομερώς το χώρο της Μονής Δαφνίου.
Άλλωστε και άλλοι συγγραφείς όπως ο Εμμανουήλ Ροΐδης που έγραψε το θρυλικό μυθιστόρημα "Πάπισσα Ιωάννα" επισκεπτόταν τη Μονή Δαφνίου και επηρεασμένος προφανώς από το χώρο τοποθέτησε την ηρωίδα μαζί με τον εραστή της τον Φλουμέντιο στην περιοχή του Δαφνίου (1866).

Κλικάρετε ΕΔΩ για να διαβάσετε εκτενή αποσπάσματα από το ΛΕΜΟΝΟΔΑΣΟΣ με σχόλια και επεξηγήσεις του Κώστα Φωτεινάκη.

Τρίτη 10 Νοεμβρίου 2009

Ποταμός Κηφισός (Ε): Προτάσεις για την σωτηρία και την αναζωογόνηση

[Πρόταση για το τμήμα του ποταμού στους Αγίους Αναργύρους]

[Όπως είναι σήμερα]








Η βασική πρόταση η οποία έχει παρουσιαστεί είναι του καθηγητή κ.Βασίλη Ζώρου.
Κλικάρετε στους παρακάτω συνδέσμους για να την δείτε σε διάφορες μορφές:
1.Μία ομάδα μελών του «Συνδέσμου Αποφοίτων Βρετανικών Πανεπιστημίων» (British Graduates Society - BGS) έχει επεξεργασθεί ένα σχέδιο για την ανάπλαση - και σωτηρία - του Κηφισού. Ακούστε τον κ.Ζώρο στο Νο.4.
2. Οι μυστικές όχθες του Κηφισού / του Στέλιου Αναστασιάδη (αναδημοσίευση από τον Ταχυδρόμο)

3. Ο Κηφισός μπορεί να σώσει την Αθήνα
4.Συνέντευξη του Καθηγητή κ.Βασίλη Ζώρου (διαβάστε και το Νο.1). Ακούστε τον και συγκρατείστε την οργή σας από την αδιαφορία του ελληνικού κράτους.

Δευτέρα 9 Νοεμβρίου 2009

Ο Ποταμός Κηφισός (Δ'): Θέατρο στο Φάληρο1880, Πλημμύρα στη Κολοκυνθού 1896, Ποτιστικός του Ελαιώνα (1920 Καμπούρογλου), Ψάρεμα το 1960....

Ο Δημήτριος Γρ. Καμπούρογλου αναφέρει στον «Αναδρομάρη των Αθηνών» ότι «Εις την Τουρκογραικίαν του Κρουαίου, σημειούνται κατά το έτος 1578 και τα εξής:
«Δια τον υδάτων του Κηφισού ποτίζουν τα δένδρα των ελαιών, χιλιάδες όντα.» (εννοεί τον Ελαιώνα)
Όμως ο Κηφισός πλημμύρισε το 1896...

[...Ο Κηφισός εν τη ορμή του κατέστρεψε τα περί αυτόν κτήματα και πάντες τους οικίσκους παρά τα πλευρά αυτού και τους εις ακτίνα εκατό μέτρων ευρισκομένους... Το ύδωρ είχεν υψωθή ικανά υπέρ την επιφάνειαν μέτρα, δένδρα δε και άλλα συντρίμματα εφαίνοντο επιπλέοντα και ωθούμενα υπό του ορμητικού ρεύματος. Και δεν εβεβαιώθη μεν αν εσημειώθησαν ανθρώπινα δυστυχήματα, φωναί όμως και οιμωγαί και κραυγαί απελπισίας ηκούοντο εκ της εκκλησίας της Κολοκυνθούς ήτις και αύτη είχε κατακλυσθή υπό των υδάτων και παρά την οποίαν είχον συγκεντρωθή οι εις τα πέριξ οικούντες. Αι οικογένειαι της Κολοκυνθούς ωδηγήθησαν εις την επί της οδού Κολοκυνθούς και παρά τον Εσταυρωμένον οικίας όπως διέλθουν την νύκτα.... »]

Στις όχθες του είχε κατασκευαστεί και ένα Θέατρο...

[Στην έξοδο του Κηφισού προς το Φάληρο κατασκευάστηκε ένα ξύλινο θέατρο το 1880 και ένα χρόνο αργότερα καταστράφηκε από πυρκαγιά.]

Είχε και ψάρια... (από την Κίνηση Πολιτών ΚΗΦΙ-SOS]

[Όταν ο Κηφισός είχε ψάρια - Όχθες Μοσχάτου 1960]




ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Θα κλείσουμε το μικρό αφιέρωμα στην επόμενη ανάρτηση με τη συνέντευξη του κ.Βασίλη Ζώρα και με άλλες προτάσεις για την διάσωση και την ανάπλαση του Κηφισού.

Σάββατο 7 Νοεμβρίου 2009

Αφιέρωμα στον Ποταμό Κηφισό (3): α) Ο θεός Κηφισός αγκαλιάζει τον Ιλισό β) Τα δύο ποτάμια μαζί σε χάρτη της Αθήνας το 1689


[Ο θεός Κηφισός αγκαλιάζει τον Ιλισό (Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών0]





[Αθήνα 1689 -Δείτε τον Ιλισό (αριστερά) και τον Κηφισό (δεξιά) να περνάει μέσα από τον αρχαίο Ελαιώνα.]

Αφιέρωμα στον Ποταμό Κηφισό (2): α) Από τη Μήδεια του Ευριπίδη β) Από το οδοιπορικό του Σατωμπριάν 1806



[Φωτογραφίες από τον Φορέα Κηφισού - Βόρεια]

«Κι εκεί το λεν, η Κυπρίδα παίρνοντας απ' τα γάργαρα του Κηφισού νερά με τις γλυκόπνοες αύρες των ανάλαφρων ανέμων κάμπους και βουνά δροσαίνει».
Από τη Μήδεια του Ευριπίδη
---------------
"...Η Αθήνα υψώνεται μέσα σε μια πεδιάδα, ζωσμένη από μια σειρά βουνών που καταλήγει στην θάλασσα. Από τη θέση, που έβλεπα αυτή την πεδιάδα φαινόταν χωρισμένη σε τρεις ζώνες. Η πρώτη ζώνη … ήταν ακαλλιέργητη και σκεπασμένη ρείκια. Η δεύτερη, είχε χωράφια οργωμένα και νιοθερισμένα. Κι΄ η τρίτη, ήταν ένα μακρύ δάσος από λιόδεντρα, που απλωνόταν κάπως κυκλικά από τις πηγές του Ιλισσού ως τους πρόποδες του Άνχεσμου κι΄ ως το λιμάνι του Φαλήρου. Κυλάει ο Κηφισσός μέσ΄ απ΄ αυτό το δάσος, που γέρικο καθώς είναι, φαίνεται να ξεκινάει από την ελαία, που ξεπετάχτηκε από τη γη με πρόσταγμα της Αθηνάς…
…Μπήκαμε στο ελαιώνα… Σε λίγο είδαμε την κοίτη του Κηφισσού, ανάμεσα σε κορμούς λιόδεντρων, που τον ζώνανε γέρικες ιτιές. Ξεπέζεψα για να χαιρετήσω τον ποταμό και για να πιω από το νερό του, αλλά μόλις βρήκα το νερό, που μου χρειάζονταν σε μια λακουβίτσα, σιμά στην όχθη• όλο τ΄ άλλο νερό το είχαν «στρέψει» για να ποτίζουν τον Ελαιώνα. Πάντα μου άρεσε πολύ να πίνω από το νερό των φημισμένων ποταμών, που μου έλαχε να τους περάσω. Έχω πιεί, λοιπόν από τα νερά του Μισισιπή, του Τάμεση, του Ρήνου, του Πάδου, του Τίβερη, του Ευρώτα, του Κηφισού, του Έρμου…
Βγαίνοντας από τον Ελαιώνα, κι εκεί που θάταν ο εξωτερικός Κεραμεικός, βρήκαμε ένα περιτειχισμένο περιβόλι. Και χρειαστήκαμε ακόμα δρόμο μισής ώρας, για να φτάσουμε στην Αθήνα, διαβαίνοντας μέσα από τ΄ άχυρα των θερισμένων σιταριών..."
Σατωμπριάν, «Οδοιπορικό στην Ελλάδα», Δωδώνη
(Πολύ καλή η παραπάνω μετάφραση του Ανδρέα Καραντώνη - αναζητούμε όμως και την μετάφραση του Εμμανουήλ Ροϊδη)

Παρασκευή 6 Νοεμβρίου 2009

Αφιέρωμα στον Ποταμό Κηφισό (1) Περιγραφή: Στράβων


[Ιλισός ή Κηφισός, (435 – 432 π.Χ.), έργο του Φειδία, Ύψος 84 εκ., Μήκος 1,91 εκ. Από το δυτικό αέτωμα του Παρθενώνα, Βρετανικό Μουσείο, Φυτράκης 1970]

Ο ποταμός Κηφισός (υπήρχαν πολλοί παραπόταμοι, "σκέλη")περνούσε κατά μήκος του Ελαιώνα και συναντούσε την αρχαία Ιερά Οδό. Ο Στράβωνας (ιστορικός, γεωγράφος και φιλόσοφος) που έζησε από το 63 ή το 64 π.Χ.-το 23 μ.Χ. τον περιγράφει ως εξής:
«Ποταμοί δ' εισίν, ο μέν Κηφισσός, εκ Τρινεμιών τάς αρχάς έχων, ρέων δέ διά του πεδίου, εφ' ου και η Γέφυρα κι οι Γεφυρισμοί δια δέ των σκελών των από του άστεως εις τον Πειραιά καθηκόντων, εκδίδωσιν εις το Φαληρικόν, χειμαρώδεις τό πλέον, θέροις δέ μειούται τελείως».
Μετάφραση:
«Υπάρχουν ποτάμια και το ένα είναι ο Κηφισός που ξεκινάει από την περιοχή των Τριμενιών, κυλάει στην πεδιάδα, γι αυτό υπάρχουν γεφύρια και γεφυρισμοί, χωρίζεται σε σκέλη, φτάνει μέχρι τον Πειραιά, χύνεται στο Φαληρικό, είναι χειμαρρώδης και το θέρος μειώνεται τελείως».

Τετάρτη 4 Νοεμβρίου 2009

Πάνος Καπώνης: ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ

IEΡΑ ΟΔΟΣ

1.

Στoυς μύθoυς τωv Ελευσιvείωv Μυστηρίων
τωv Υπόγειωνv Στoώv
μετάθεσες τoυς διαφαvείς σoυ μαvδύες
κατεβαίvovτας τηv Iερά Οδό
αvάμεσα στα xυμέvα καμμέvα λάδια
και τα άxρηστα αvταλλακτικά
πρoσoδoφόρα απoκoμίζovτας
τηv δειλή άvoιξη πoύρxεται.

Μέσα στo σπίτι
τo άδειo λευκό σπίτι
αvoίγoμαι
στηv μεγάλη αίθoυσα
στις αλλαγές τωv τoπίωv
πoυ δεv έζησαv oι μάγιστρoι
τωv αvτικατoπτρισμώv τωv κτιρίωv
με τις γρήγoρες εισόδoυς
και εξόδoυς.

2.

'Εvα άγαλμα μπρoύτζιvo
oξειδωμέvo
ασθμαίvovτας πέvθημα
έvα μovότovo εμβατήριo τρoπαιoφόρo
πεσμέvo στoυς βράxoυς
στατικά δεμέvo στov βιασμό της πέτρας
αγκαλιασμέvo στ' όvειρo
μιάς ηδovικής αβύσσoυ
xωρίς θάλασσα πιά
γλυστράει στηv ταύτιση τoυ κόσμoυ
σαv μία κι αδιαίρετη αρμovία.

3.

Κι έτσι αvαδύθηκε
μέσα απ' τo πλήθoς τωv αvθρώπωv
ως Αφρoδίτη ελευθεριάζoυσα
με τηv αίσθηση της αυγής
στo πρόσωπo
πάxvη φωτειvή φωσφoρίζoυσα
σκεπάζovτας τις σκoτειvές πτυxές
μυρίωv.

Καθήκov επέβαλε στηv άρxoυσα τάξη
vα λαμπρύvει
τις εoρτές της θεράπoυσας θεάς
μέσα απo τελετoυργικoύς τόvoυς
εv απoυσία της
όταv εκείvη κάθε φoρά
εκστασιαζόμεvη έριxvε τα εvδύματα
λατρεύovτας τoυς αγαπημέvoυς της
και πάvτα ως παρθέvoς
επέπλεε στoυς αφρoύς τωv κυμάτωv.
Και oι θεραπαιvίδες vεάvιδες
με τα λυτά μαλλιά
και τo τρεμoύλιασμα τωv xειλιώv
αφoσιώvovταv στις παρυφές τωv vαώv
σε λατρευτικά καλέσματα.

Εκείvη όμως
περvώvτας αvάμεσα απo φτερoυγίσματα
αγέρωxη
ευλογούσε την εικόνα της
σε επαvαλληπτικές εξάρσεις
πάvτα αλώβητη
πάvτα αvαγεvvημέvη ελευθερώτρια
μέσα απo τoυς Ελευσίvειoυς Μύθoυς.

Ουκ έστι τέλoς στηv βασιλεία της.
Αθήνα Οκτώβριoς 1994

Δευτέρα 2 Νοεμβρίου 2009

Μουσικό Διάλειμμα: ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ


Είχαμε αναρτήσει το δίσκο του του συνθέτη Άγγελου Σέμπου (1971), ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ, σε στίχους Κωστούλας Μητροπούλου. Κλικάρετε ΕΔΩ για την προηγούμενη ανάρτηση
Τώρα για λόγους αρχείου αναρτούμε και τους στίχους του ομώνυμου τραγουδιού.
Στίχοι: Κωστούλα Μητροπούλου, Τραγούδι: Μαρία Δημητριάδη, Μουσική: 'Αγγελος Σέμπος.
Κλικάρετε ΕΔΩ αν θέλετε να ακούσετε το τραγούδι.

ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ

Ιερά οδός το μεσημέρι
κάτι τρέχει στην κυκλοφορία
ήτανε Ιούλιος μεσημέρι
τους ταιριάζει η ανωνυμία

Ιερά οδός το καφενείο
πλάι στην άσφαλτο κι αυτοί μιλάνε
λέει ο ένας λέει ο ένας αύριο στις δύο
κι όλο προσποιούνται πως γελάνε

Ιερά οδός ζέστη και κόσμος
ο καφές για δικαιολογία
σ' έναν τενεκέ φυτρώνει δυόσμος
και στα μάτια τους επιθυμία

Ιερά οδός το καφενείο
πλάι στην άσφαλτο κι αυτοί μιλάνε
λέει ο ένας λέει ο ένας αύριο στις δύο
κι όλο προσποιούνται πως γελάνε

Σάββατο 31 Οκτωβρίου 2009

Από τις ανασκαφές του ΜΕΤΡΟ κατά μήκος της Ιεράς Οδού...


Ιερά Οδός στο Αιγάλεω

Κλικάρετε στη φωτογραφία για να μεγεθυνθεί και να θαυμάσετε τις παραστάσεις


Αυτά τα ευρήματα (και όχι μόνο) καθώς και ένα το τμήμα της αρχαίας Ιεράς Οδού θα έχουμε τη δυνατότητα να δούμε σε 16 προθήκες στο ΜΕΤΡΟ στην Πλατεία Σταυρωμένου στο ΑΙΓΑΛΕΩ.

Παρασκευή 30 Οκτωβρίου 2009

Ancient Iera Odos (Sacred Way) - Estavromenou Square, Aigaleo/ Author Ioanna Tsirigoti - Drakotou, archaeologist











The archaeological site of the recently excavated Sacred Way (ancient Iera Odos) is located at Estavromenou Square in Aigaleo, near the homonymous metro station. Sacred ways usually led to sanctuaries and were followed by religious processions during official celebrations. This one was the most important Sacred Way in ancient Greece. It began at the Sacred Gate in the Kerameikos and led from Athens to Eleusis following the same course as modern Iera Odos. The street and adjacent cemetery were revealed during excavations for the extension of Line 3 of the Athens Metro.


Eighteen fragmentary graves of different types were excavated along the street: cist and tile graves, shaft graves, cremations, a jar-burial, and the bottom of three sarcophagi. The graves lay close to the surface and were largely destroyed as a result. Their grave gifts - a few plates, small arybaloid lekythoi and kantharoi of the fourth century BC - were scattered across the site. Throughout the site, archaeological strata lay very close to the surface and were continuously disturbed through time. The recovered pottery thus dates from the fifth century BC to the twentieth century AD.

Previous rescue excavations, carried out during the widening of modern Iera Odos, had revealed parts of the Sacred Street. The recent excavations at Estavromenou Square, however, uncovered the street's full width over a considerable distance. The site was subsequently listed, conserved, and rendered accessible to the public.
Author
Ioanna Tsirigoti - Drakotou, archaeologist

Chronology 5th c. B.C. - 4th c. B.C.
(From Hellenic Ministy of Culture)

Τετάρτη 28 Οκτωβρίου 2009

Ιωάννα Τσιριγώτη - Δρακωτού: "Η Ιερά Οδός και η σημασία της"



































Το άρθρο της κας Ιωάννας Τσιριγώτη - Δρακωτού δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ τ.43/1992 και είναι ένα εξαιρετικό οδοιπορικό "Κατά μήκος της Ιεράς Οδού". Κλικάρετε ΕΔΩ για να το διαβάσετε.
Η κα Ιωάννα Τσιριγώτη - Δρακωτού, που σήμερα είναι Έφορος στην Β΄ΕΚΠΑ, είχε στην ευθύνη της, τη διάσωση και την ανάδειξη των αρχαιοτήτων από τα έργα διάνοιξης της γραμμής ΜΕΤΡΟ στους σταθμούς Κεραμικός - Ελαιώνας - Αιγάλεω. (Διαβάστε και την παρακάτω ανάρτηση).
Θα επανέλθουμε με περισσότερες πληροφορίες για τα ευρήματα στους σταθμούς του ΜΕΤΡΟ.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι η κα Ρένα Κλουτσινιώτη (αρχιτέκτονας - πολεοδόμος και από τους συνεργάτες του εκδότη του ΑΝΤΙ κ.Παπουτσάκη που διοργάνωσαν τα φεστιβάλ του περιοδικού για να προβάλλουν τον Ελαιώνα) δήλωσε στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (17/10/09) ότι: "...Στην περιοχή του σταθμού του Αιγάλεω τα αρχαία βρίσκονταν στα 2-3 μέτρα. Στον Κηφισό και στον Ελαιώνα, όπου υπάρχουν προσχώσεις από το ποτάμι, το βάθος μπορεί να φτάνει και τα 7-8 μέτρα. Στο Χαϊδάρι λίγο... να ξύσεις, βρίσκεις τα ίχνη."
Οι φωτογραφίες που έχουμε αναρτήσει είναι του κ.Γιάννη Ιγγλέση και βρίσκονται στο αρχείο του από το 1992. Οι ταφικοί περίβολοι βρίσκονται επί της Ιεράς Οδού, απέναντι από το ΨΝΑ Δρομοκαϊτειο, αλλά δυστυχώς τίποτα δεν μαρτυράει την ύπαρξή τους.
---------------
Οι δύο παραπάνω χώροι χαρακτηρίστηκαν ιστορικοί με απόφαση της Υπουργού +Μελίνας Μερκούρη ΥΠΠΟ/αρχ/α1/18564/778 (ΦΕΚ 491/Δ/14-7-1988) με τίτλο «Κήρυξη ως αρχαιολογικού χώρου οικοπέδων με ταφικά μνημεία στην Ιερά Οδό».
Τα οικόπεδα αυτά είναι:
1. Ολόκληρο το οικόπεδο ιδιοκτησίας Ευάγγελου Βλασιάδη και Σοφίας Καντζή.
2. Το τμήμα του γειτονικού οικοπέδου, ιδιοκτησίας Καλιόπης Κυριακίδου και Μ.Πετροχείλου μαζί με τα ρυμοτομηθέντα τμήματά τους.
Στο ΦΕΚ δημοσιεύεται σχέδιο με τα δεσμευμένα οικόπεδα με λοξή διαγμάμμιση και αναφέρεται ως λόγος για αυτή την κήρυξη η αποτελεσματικότερη προστασία των ταφικών μνημείων με το δεδομένο ότι είναι τα καλύτερα διατηρημένα από όσα ανακαλύφθηκαν μέχρι τότε στη διαδρομή της αρχαίας Ιερά Οδού.
(οι παραπάνω πληροφορίες είναι από τον κ.Γιάννη Ιγγλέση, (Αρχιτέκτων – Μηχανικός ΕΜΠ/ Συλλέκτης – Ερευνητής ιστορικών ντοκουμέντων Χαϊδαρίου, πρώην αντιδήμαρχος τεχνικών υπηρεσιών)
-------------------
Κλικάρετε ΕΔΩ για να επισκεφτείτε το blog της Διαρκούς Κίνησης Χαϊδαρίου και να διαβάσετε για την εκδήλωση - παρέμβαση για την Ιερά Οδό (18/10/09)στην περιοχή της Αφαίας- Σκαραμαγκά

Δευτέρα 26 Οκτωβρίου 2009

To ΜΕΤΡΟ στο Αιγάλεω, με την Ιερά Οδό κ.λπ. θα γίνει ένα μικρό αρχαιολογικό Μουσείο…



[Φωτογραφία: Τμήμα της αρχαίας Ιεράς Οδού και μέρος παρόδιου νεκροταφείου στην Πλατεία Σταυρωμένου στο Αιγάλεω]

Στην πλατεία Σταυρωμένου στο Αιγάλεω βλέπουμε έναν περιφραγμένο χώρο στον οποίο εντός του είναι προφυλαγμένo ένα τμήμα της αρχαίας Ιεράς Οδού, μήκους 30 περίπου μέτρα και φάρδους 5,30 μέτρα και ένα παρόδιο νεκροταφείο.
Σύμφωνα με πληροφορίες αυτό το τμήμα προβλέπεται να καλυφτεί με έναν γυάλινο διάδρομο, ενώ εντός του σταθμού πρόκειται να εκτεθούν σε 16 προθήκες σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα. Οι ίδιες πληροφορίες λένε ότι στις προθήκες θα παρουσιάζεται η ιστορία της Ιεράς Οδού, παρόδια νεκροταφεία, ιερά, εργαστήρια, οι γέφυρες του Κηφισού (οι γνωστοί γεφυρισμοί), το τοπίο και γεωμορφολογία της περιοχής στην αρχαιότητα.
Ο σταθμός ΜΕΤΡΟ στο Αιγάλεω θα είναι «ένα μικρό μουσείο» με τις περισσότερες αρχαιότητες κ.λπ.
Όπως έχουμε ήδη αναφέρει και στο σταθμό του ΜΕΤΡΟ Χαϊδάρι (θα μετανομαστεί Αγία Μαρίνα) έχει βρεθεί ένα αρχαίο αγωγός. Κλικάρετε ΕΔΩ.
Σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα θα παρουσιαστούν και στους σταθμούς ΜΕΤΡΟ στον Ελαιώνα και στον Κεραμικό τα οποία και θα αναρτήσουμε.

Παρασκευή 23 Οκτωβρίου 2009

ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ: Στίχοι Κωστούλας Μητροπούλου, Σύνθεση Άγγελος Σέμπος, Τραγουδουν Μοσχολιού, Δημητριάδη, Μάτσος/Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος στην Ιερά Οδό ...


Μετά από επίμονη προσπάθεια, τελικά ανακαλύψαμε τυχαία πληροφορίες για το δίσκο ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ. Ας "ευλογούμε το διαδίκτυο" και εκείνους τους ανθρώπους, συλλέκτες και ερευνητές κάθε είδους,που με μεράκι και με εργατικότητα παρουσιάζουν αφιλοκερδώς τα ευρήματά τους.
Στοιχεία του δίσκου: "Η «Ιερά οδός» κυκλοφόρησε το 1971 σε μουσική του Άγγελου Σέμπου και στίχους της αείμνηστης Κωστούλας Μητροπούλου. Εκτός από τη Μοσχολιού, συμμετέχει η επίσης αείμνηστη Μαρία (ή «Μαίρη» όπως αναφέρεται στο εξώφυλλο) Δημητριάδη και ο παντελώς άγνωστος Σπύρος Μάτσος. Πρόκειται για τον δεύτερο (και τελευταίο στην Ελλάδα) δίσκο του συνθέτη μετά τη «Συνάντηση» του 1969 - όπου έκανε το ντεμπούτο του ο Γιάννης Πάριος - και μπορούμε να πούμε ότι περιλαμβάνει κατά βάση λαϊκά τραγούδια, αλλά με έντονα στοιχεία εκμοντερνισμού. Κανένα τους δεν έγινε γνωστό, όμως αυτό δεν έχει απολύτως καμία σημασία μια και πρόκειται για ένα καθαρά συλλεκτικό άλμπουμ."
Κλικάρετε ΕΔΩ για να διαβάσετε ολόκληρη την παρουσίαση του δίσκου και πληροφορίες για το συνθέτη Άγγελος Σέμπο (βρίσκεται στις ΗΠΑ) κ.λπ.
Κλικάρετε ΕΔΩ για να ακούσετε από τη +Μαρία Δημητριάδη το ομώνυμο τραγούδι του δίσκου ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ σε στίχους Κωστούλας Μητροπούλου.
Δεν ξέρουμε αν είναι τυχαίο, αλλά η Κωστούλα Μητροπούλου ήταν από τους συνιδρυτές, μαζί με πολλούς άλλους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών, της Ταινιοθήκης της Ελλάδος που στεγάζεται από τις 9 Οκτωβρίου 2009 στην Ιερά Οδό.
Η Κωστούλα Μητροπούλου από τη δεκαετία του ΄50 "αποθήκευε στην κουζίνα της ταινίες" για να προβάλλονται σήμερα, μαζί με άλλες ταινίες στην Ιερά Οδό.
Και επί προσωπικού: Από το Σεπτέμβριο του 2006 μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2007 εργαζόμαστε με τη γραφίστρια κα Φωτεινή Κοσμίδου στο "στήσιμο" του Ιστορικού Λευκώματος "Χαϊδάρι - Τόπος και Άνθρωποι". Είχαμε δοκιμάσει περίπου δεκαπέντε εξώφυλλα για το βιβλίο και τελικά είχαμε "καταλήξει" σε ένα γιατί είχαμε βάλει και μια καταληκτική ημερομηνία. Μετά την "τελική επιλογή" πήγαμε με τη γυναίκα μου Κ.Ατμ. στα Ζαγοροχώρια για να "αδειάσει" το κεφάλι μου. Μεταξύ των άλλων χωριών επισκεφτήκαμε και το Μονοδένδρι όπου εκεί... είδαμε μια έκθεση φωτογραφιών της Κωστούλας Μητροπούλου και τότε... πήρα τη μεγάλη απόφαση: Κίτρινο εξώφυλλο με μαύρο φιλμ με εικόνες από τη ζωή και τα κτήρια του Χαϊδαρίου. Δείτε ΕΔΩ το εξώφυλλο.
Όπως γράψαμε στην ανάρτηση για τα εγκαίνια της Ταινιοθήκης της Ελλάδας "έχουμε περισσότερους λόγους να χαιρόμαστε", μερικούς από τους λόγους τους έχουμε αποκαλύψει όμως υπάρχει και ένας ακόμα.... (η συνέχεια επί της οθόνης του ντοκιμαντέρ...)

Πέμπτη 22 Οκτωβρίου 2009

Ο Ιωνικός Κίονας στη Μονή Δαφνίου και το μνημείο της Πυθιονίκης...


[Η φωτογραφία είναι την περίοδο 1995-1998, πριν το σεισμό του 1999]

Ο συγγραφέας της ΠΥΘΙΟΝΙΚΗΣ (διάβαζε ακριβώς την παρακάτω ανάρτηση) ισχυρίζεται ότι Ιωνικός κίονας που διασώζεται στο Δαφνί αλλά και πιθανόν οι άλλοι τρεις κίονες που μετέφερε ο λόρδος Έλγιν στην Αγγλία προέρχονται από το μνημείο της Πυθιονίκης!
"... Εκ του μνημείου τούτου απεσπάθη ασφαλώς και ο ωραιότατος Ιωνικός κίων (εικ.6) ο εντοιχισμένος επί της Ν. πλευράς της Μονής Δαφνίου..." ΠΥΘΙΟΝΙΚΗ, σελ.16.
Δεν γνωρίζουμε αν η άποψη του συγγραφέα Ανδρέα Α. Παπαγιαννόπουλου - Παλαιού για του κίονες και το μνημείο της Πυθιονίκης πόσο ισχυρή είναι, εκείνο πάντως που διασταυρώσαμε είναι ότι ο συγγραφέας δεν ήταν ένας τυχαίος και ευφάνταστος άνθρωπος, αντιθέτως ήταν αρχαιολόγος, καθηγητής επιγραφολογίας.

Τετάρτη 21 Οκτωβρίου 2009

To εν τη Ιερά Οδό Μνήμα της Εταίρας ΠΥΘΙΟΝΙΚΗΣ


Για τον θησαυροφύλακα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Άρπαλου και το πάθος του για την εταίρα Πυθιονίκη και το μνημείο της επί της Ιεράς Οδού, στο ύψος του Προφήτη Ηλία, έχουμε πολλές αλλά αντικρουόμενες αναφορές και περιγραφές από τον Παυσανία (37.5) τον Σατομπριάν (την πιο ολοκληρωμένη ίσως περιγραφή της Ιεράς Οδού κ.λπ, τον Lenormant τον Δημήτρη Γρ. Καμπούρογλου κ.ά.
Στην εργασία του Ανδρ.Α.Παπαγιαννοπούλου - Παλαιού, ΑΘΗΝΗΣΙ 1936, υπάρχουν σημαντικές και ισχυρές αποδείξεις ότι το "μνήμα της εταίρας Πυθιονίκης" κατασκευασμένο για να την τιμήσει και να την θεοποιήσει, ήταν τοποθετημένο στο σημερινό χώρο του Διομηδείου Κήπου.

Είναι γεγονός ότι μη γνωρίζοντας την εργασία του Ανδρ.Α.Παπαγιαννοπούλου - Παλαιού, είχαμε παρατηρήσει ως περιπατητές του Διομηδίου πριν από δεκαπέντε χρόνια διάφορα ίχνη στο έδαφος τα οποία δεν μπορούσαμε να εξηγήσουμε.
[Ευχαριστούμε το φίλο και συνεργάτη κ.Γιάννη Ιγγλέση για την "χορηγία" του αντίτυπου της Πυθιονίκης και όχι μόνο.]

Για το θέμα όμως του Μνημείου της Πυθιονίκης θα επανέλθουμε με α)παρουσιάζοντας το σχετικό απόσπασμα από την περιγραφή του Παυσανία β) την Περιγραφή Σατομπριάν (έχουμε ήδη παρουσιάσει ένα τμήμα για την Ιερά Οδό, τον Κηφισό και τον Ελαιώνα) γ)Κάποια βασικά στοιχεία από την έρευνα του Ανδρ.Α.Παπαγιαννοπούλου - Παλαιού για το μνήμα της Πυθιονίκης.
[Η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη]

Τρίτη 20 Οκτωβρίου 2009

Το ΨΝΑ Δρομοκαϊτειο και η Ιερά Οδός στις αρχές του 20ου αιώνα...


[Φωτογραφία: Από το αρχείο του Γιάννη Ιγγλέση]

Ο ΟΙΚΟ.ΠΟΛΙ.Σ. Χαϊδαρίου προγραμματίζει επίσκεψη στο χώρο και το Μουσείο του ΨΝΑ Δρομοκαϊτειο στις 22 Νομεμβρίου 2009, στις 11:30 π.μ.
Μαζί μας θα είναι α) ο Νίκος Γ.Τσικής, φιλόλογος - συγγραφέας, Πρόεδρος του Ιδρύματος και εμπνευστής της ιδέας να δημιουργηθεί μουσείο στο χώρο β) Ο Παναγιώτης Πικιός, ζωγράφος και καλλιτεχνικός υπεύθυνος.
Το ΨΝΑ Δρομοκαϊτειο συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη της πόλης του Χαϊδαρίου, μιας και οι πρώτοι κάτοικοι ήταν εργαζόμενοι στο νοσοκομείου από την Χίο. Στο ψυχιατρείο "φιλοξενήθηκαν" άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών όπως ο Γεώργιος Βιζυηνός (με επιστολή του φίλου του Γεώργιου Νάζου, γιο του Νικόλαο Νάζου ιδιοκτήτη του Πύργου Παλατάκι και του κτήματος Χαϊδάρι - Η επιστολή για τον εγκλεισμό του Γ.Βιζυηνού θα παρουσιαστεί σε επόμενη ανάρτηση), ο Ρώμος Φιλύρας, ο Μιχαήλ Μητσάκης, ο Γεράσιμος Βώκος, ο Αρίστος Καμπάνης και οι ζωγράφοι Βαλεντίνος Ίλβες, Νικόλαος Δραγούμης (αδελφός του Ίωνα), Αλέξης Ακριθάκης, Ανδρέας Κρυστάλλης.
Τον Απρίλιο του 1884 ξεκίνησαν οι εργασίες για τη κατασκευή του ψυχιατρείου και ήταν η αφορμή στον σατυρικό ποιητή Γεώργιο Σουρή να γράψει το γνωστό "Εις τα Θεμέλια του Φρενοκομείου": "... Φρενοκομείον κτίζεται και στην σοφήν Ελλάδα./ Ω! Ο Θεός εφώτισε των Χιώτη τον Ζωρζή/ και τώρα μέσα στου Δαφνιού την τόση πρασινάδα/ θα βρίσκομαι παρηγοριά και η μνήμη του θα ζει..."
Την 1η Οκτωβρίου 1887 και ώρα 4 μ.μ. το Δρομοκαϊτειο δέχεται τον πρώτο ασθενή.
(θα επανέλθουμε με περισσότερες πληροφορίες).

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ
Το Υπουργείο Πολιτισμού με την υπ Αριθμ. ΥΠΠΟ/ΔΝΣΑΚ/62230/1549 χαρακτηρίζει το ΨΝΑ Δρομοκαϊτειο Ιστορικό Τόπο (ΦΕΚ 377, ΑΑΠ, 6 Αυγούστου 2009)
Συγκεκριμένα η απόφαση:
"Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό τόπο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 παρ. δ και του άρθρου 16 του ν. 3028/2002, το Δρομοκαΐτειο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, το οποίο βρίσκεται επί της Ιεράς Οδού 343, στα όρια της ιδιοκτησίας του, με σημεία 1, 2, 3,...,65, 66, 1 όπως ορίζεται στο συνημμένο τοπογραφικό διάγραμμα μονογραμμένο από τον Προεδρεύοντα του Συμβουλίου, διότι αποτελεί έναν καθορισμένο τοπογραφικά χώρο με ομοιογενή συνεχή ειδική χρήση, περιέχει πλήθος κτιρίων προ του 1909 σημαντικά για την κοινωνική, επιστημονική και αρχιτεκτονική ιστορική πληροφορία που περιέχουν, εκ των οποίων μεγάλο μέρος παρουσιάζει ιδιαίτερη αρχιτεκτονική αξία και στο σύνολό του συνιστά σημαντική μαρτυρία της διαχείρισης από επιστημονικής, κοινωνικής και πολιτικής πλευράς της ψυχικής υγείας στην χώρα μας."
O Υπουργός Αντώνης Σαμαράς
--------------
Τρεις θεατρικές παραστάσεις σε κείμενα των "φιλοξενουμένων" στο ΨΝΑ Δρομακαϊτειο Γ.Βιζυηνού και Ρ.Φυλήρα (έχει γράψει και ένα ποιήμα για τον Σκαραμαγκά το οποίο και θα παρουσιάσουμε.

1) Γ.Βιζυηνού "Το αμάρτημα της μητρός μου" στο Θέατρο Τέχνης για τρίτη συνεχή χρονιά. Ένας μονόλογος 75 λεπτών του Ηλία Λογοθέτη.
2) Ρώμου Φιλύρα "Να μου στείλετε μια ρεπούμπλικα!", θέατρο Αργώ (Ελευσινίων 15, Μεταξουργείο), από την Τετάρτη 7 Οκτωβρίου έως και την Κυριακή 8 Νοεμβρίου.
3) Ρώμου Φιλύρα «Ο χορός των επίπλων» που πρωτοπαίχτηκε με επιτυχία φέτος την άνοιξη σε περιοδεία στην Αττική.Η παράσταση είναι βασισμένη στο συγκλονιστικό αυτοβιογραφικό κείμενο του Ρώμου Φιλύρα «Η ζωή μου εις το Δρομοκαΐτειον», ίδρυμα στο οποίο ο ποιητής έζησε αυτοεγκλεισμένος από το 1927, μέχρι τον θάνατό του το 1942.
Σκηνοθεσία: Τόνια Σταυροπούλου, Θέατρο: ARTI Ηπείρου 41 Αθήνα/ Δευτέρες και Τρίτες, Τηλ. 210 8834002
-------------------
Κλικάρετε ΕΔΩ για να δείτε πως οι Πυργούσιοι Αττικής γιόρτασαν τον Άγιο Ισίδωρο στο ναό των Αγίων Αναργύρων στο Δρομοκαϊτειο. Ο Σύλλογος είναι ένας από τους μακροβιότερους στο Χαϊδάρι και έχει την έδρα του στην Οδό Χίου.

Δευτέρα 19 Οκτωβρίου 2009

Περπατώντας στα ίχνη της Ιεράς Οδού – Από το Ιερό της Αφαίας Σκαραμαγκά στο Λόφο της Ηχούς και από εκεί στη Λίμνη Κουμουνδούρου (Ρειτών)


[Φωτογραφία: Διαρκής Κίνηση Χαϊδαρίου]
Κλικάρετε ΕΔΩ για να δείτε το blog της Διαρκούς Κίνησης Χαϊδαρίου
με ρεπορτάζ και τις φωτογραφίες από την εκδήλωση.
------------------

«Ο αρχαία Ιερά Οδός ήταν πρότυπος δρόμος και σύμφωνα με την μελέτη του Αλέξανδρου Μποφίλα «Ανάδειξη της Ιεράς Οδού από την Αρχαία Αγορά των Αθηνών μέχρι το Ιερό της Δήμητρας και της Κόρης στην Ελευσίνα», προέκυψε ότι οι θέσεις των αρχαίων ναών και άλλων κομβικών στοιχείων υποδομής του δρόμου ακολουθούν συγκεκριμένη διάταξη (!) με ενιαίες αποστάσεις πέντε αρχαίων αττικών σταδίων (924 μ.) μεταξύ τους, η οποία γίνεται αντιληπτή ακόμα και από τα σωζόμενα υπολείμματα. Τα στοιχεία αυτά είναι τα εξής (αναφέρουμε τα σχετικά με τo Χαϊδάρι): Κορυφή Προφήτη Ηλία με Ιερό Ναό, Μονή Δαφνίου (θέση ναού Απόλλωνος ή Φορβά), Ιερό Αφροδίτης, Μαρμάρινος Λίθος στον Λόφο Ηχούς (αρχαίο όριο Αθηνών – Ελευσίνος)….» - απόσπασμα το Ιστορικό Λεύκωμα «Χαϊδάρι – Τόπος και Άνθρωποι», σελ.41.
Σημειώνουμε ότι υπάρχουν πολλά εμφανή στοιχεία της Αρχαίας Ιεράς Οδού στο Διομήδειο Κήπο, απέναντι από το ΨΝΑ Δρομοκαϊτειο (ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ τ.43/1992 και Δυτική Πύλη 1992), στη στάση ΜΕΤΡΟ του Αιγάλεω .
Στη στάση ΜΕΤΡΟ Αγία Μαρίνα (πρώην Χαϊδάρι) «...βρέθηκε ένα μεγάλο υδραυλικό έργο της υστεροκλασικής εποχής (4ος π.Χ. αιώνας)..." και αυτό το εύρημα δεν είναι μικρής αρχαιολογικής σημασίας.
Το θέμα είναι πως όλα αυτά τα ίχνη και τα αρχαιολογικά ευρήματα θα μπορέσουν να συντηρηθούν, να αναδειχθούν με τον καλύτερο τρόπο.

Σάββατο 17 Οκτωβρίου 2009

«Η συντήρηση της Μονής Δαφνιού και το βέλος στο μάτι του Παντοκράτορα(1) …»


Μονή Δαφνίου 1917.











«Το Λεμονοδάσος», 1930
Του Κοσμά Πολίτη
…..
- Σε τι καταγίνεστε τώρα; Νομίζω ότι συνεργάζεστε με τον πατέρα σας. [σ.σ. ρωτάει ο κ.Σπάθης τον «ήρωα» του μυθιστορήματος]
Του εξηγώ πως μας έχουν αναθέσει την επισκευή της εκκλησιάς του Δαφνιού. Ο πατέρας μού εμπιστεύτηκε να παρακολουθώ τη συμπλήρωση των μωσαϊκών που είναι κατεστραμμένα σε πολλές μεριές. Μα τι τα θέλετε, του λέω, δεν μπορώ να αγαπήσω αυτές τις ασκητικές και αυστηρές μορφές.
- Βάλαμε σκαλωσιές ως πάνω , στο θόλο, εκεί που βρίσκεται το μωσαϊκό του Παντοκράτορα. Πριν αρχίσω την εργασία, έμεινα εκεί ώρες ολόκληρες, μονάχος, με τον εαυτό μου, προσπάθησα να καταλάβω. Άδικα όμως.
Αλήθεια, ένιωσα μόνο ένα ενδιαφέρον αρχαιολογικό. Δεν μπορώ να προσωποποιήσω έτσι το Θεό μου συνοφρυωμένο κι εκδικητικό. Μέσα στο δεξί μάτι τού Παντοκράτορα βρήκα μπηγμένη την αιχμή από ένα βέλος(2). Βέβαια ένα βέλος σαρακηνό ή κάποιου σταυροφόρου. Δοκίμασα τη χαρά του συλλέκτη που αποχτά ένα πολύτιμο κομμάτι. Δε θα ΄πρεπε να φρίξω για την ιεροσυλία;
Τους μίλησα για το εύρημά μου.
- Το φυλάξατε; με ρωτά η Λήδα.
- Ναι, της λέω, το ‘βαλα στη συλλογή μου.
Ο κύριος Σπάθης θέλει να τα ξέρει όλα. Θ’ αναστηλώσομε και το μοναστήρι;
- Όχι προς το παρόν, του αποκρίνομαι. Φαίνεται πως δεν αρκούν τα χρήματα.
Παρακολουθώ τη Λήδα καθώς γεμίζει πάλι τα ποτήρια… Ναι, θα ΄πρεπε να αρχίσομε την αναστήλωση από το μοναστήρι. Δουλεύοντας κάτω από τους χαμηλούς θόλους του κοινοβίου καθώς μες στα σκοτεινά κελιά, θα πλησιάζαμε ίσως τη νοοτροπία των πολεμιστών καλόγερων, θα φτάναμε να νιώσομε το συνοφρυωμένο Παντοκράτορα.
Λέω φωναχτά:
- Για μια τέτοια εργασία, θα ΄πρεπε να κλειστεί κανένας μέσα στον εαυτό του, καμιά επικοινωνία με τον έξω κόσμο…
[Οι αναφορές του Κοσμά Πολίτη είναι μεγαλύτερες για τη Μονή Δαφνίου, εδώ παρουσιάσαμε ορισμένα μόνο τμήματα. Θα επανέλθουμε με όλες τις αναφορές τις οποίες θα τις συνοδεύουν φωτογραφίες σύμφωνα με την περιγραφή του συγγραφέα, κάτι δηλαδή σαν εικονογραφημένη περιγραφή]

Δείτε ΕΔΩ το ρεπορτάζ από την πρώτη ομαδική ξενάγηση μετά το σεισμό (1999) που διοργάνωσε ο ΟΙΚΟ.ΠΟΛΙ.Σ. Χαϊδαρίου τον Οκτώβριο του 2008.

Σημειώσεις:
1. Ο τίτλος «Η συντήρηση κ.λπ.» είναι του Κώστα Φωτεινάκη
2. Το βέλος που αναφέρει ο Κοσμάς Πολίτης έχει περιγραφεί α) από τον Δανό παραμυθά Κρίστιαν Άντερσεν που επισκέφτηκε τη Μονή το 1841 β) από τον Γιώργο Λαμπάκη στο βιβλίου του «Χριστιανική αρχαιολογία – Μονή Δαφνίου, 1889» που συντήρησε τη Μονή γ) Φωτογραφία του βέλους στο Ιστορικό Λεύκωμα του Κώστα Φωτεινάκη «Χαϊδάρι – Τόπος και Άνθρωποι»,σελ.41, 2007. Προφανώς ο συγγραφέας γνώριζε τις περιγραφές και ενσωματώνει την ιστορία στο μυθιστόρημα.


Perila, 1928

Παρασκευή 16 Οκτωβρίου 2009

«Η εξέλιξη του τοπίου», 1985 - Θριάσιο, Ελευσίνα


[Φωτογραφία: Θριάσιο, από τους πολίτες σε δράση]

«Η εξέλιξη του τοπίου», 1985
Τάσος Δανέγρης

Ήταν εδώ πιο παλιά το Θριάσιο πεδίο
Όλος ελιές και Μυστήρια
Τώρα έχουν σχολάσει στο επιστημονικό τοπίο
Της Ελευσίνας.

Πύρινες γλώσσες, σταθμοί ακατάληπτοι
Σωληνώσεις, κουβούκλια
Τι ψύχραιμος θρίαμβος.

Όμως η θάλασσα
Δεν συμμερίζεται
Κι έχει θυμώσει
Γιατί η ρύπανση
Έφτασε στα όργανά της
Τα πιο απόκρυφα.

Πέμπτη 15 Οκτωβρίου 2009

Ελαιώνας – Ιερά Οδός – Όρος Αιγάλεω


«Λεμονοδάσος» 1930, Κοσμά Πολίτη
Ελαιώνας – Ιερά Οδός – Όρος Αιγάλεω

[….Κατεβαίνουμε στο Κολωνάκι, περνούμε την οδό Ακαδημίας, φτάνομε στην Ομόνοια. Σ΄ ένα λεπτό, ο Ταύρος του Κεραμεικού μας φοβερίζει πάνω από το ψηλό του βάθρο. Στρίβω, περνούμε τη λεωφόρο του Βοτανικού(1) και ξεχυνόμαστε στην πεδιάδα(2). Να και ο ελαιώνας με τ’ ασημένια φύλλα του που λαμπυρίζουνε στον ήλιο. Δεξιά μας κοκκινίζει ο Κολωνός από τις ανεμώνες.
Σαν αστραπή περνάει στο νου μου το δράμα του τυφλού οδοιπόρου(3).
….. Ένθ΄α λέγεια μινύρεται αηδών
Η ατμόσφαιρα είναι πλυμένη από τις τελευταίες βροχές. Έχει μια κρυσταλλένια διαφάνεια ως πέρα – ν΄ άπλωνα μοναχά το χέρι, θ’ άγγιζα τον ορίζοντα. Μόλις μπορώ και συγκρατώ τη μηχανή που ορμάει μεθυσμένη από καθαρό αέρα.
Η Ιερά Οδός. Κάπου εδώ βρισκόταν το ιερό της Πυθιονίκης(4), της θεϊκής εταίρας. Παντού τριγύρω μας οι ανεμώνες, το άλικο αίμα του Άδωνι, Άδωνι, Άδωνι, Ίαγχε, Βάγχε…
Ο Αιγάλεως(5) πάνω από μια στενή ρεματιά. Ψηλά, θροΐζουνε τα πεύκα, τα κυπαρίσσια ρίχνουν τη γαλήνη τους. Να η πεδιάδα πάλι. Γυρίζω να δω πίσω μου. Η Αθήνα χάθηκε. Τρέχομε ολοένα μέσα σε καμπύλες πλαισιωμένες από μυρτιές και αλόες. Στις πλαγιές του Αιγάλεω ανεμίζουνε τα πεύκα στο φύσημα του ζέφυρου, ρίχνοντας αεικίνητες σκιές πάνω στην κόκκινη πυραχτωμένη γη.
Φάνηκαν τα ψηλά του περίβολου(6). Να προσπεράσω δίχως να σταθώ; Ακόμα λίγο και θα προβάλ΄ η θάλασσα(7) – κι εκεί στο βάθος, η Σαλαμίνια δόξα. Και πιο μακριά, θαρρώ πως ξεχωρίζω κιόλα τον κουρνιαχτό που σήκωσε στη δημοσιά η ιερή πομπή από την Ελευσίνα….]

Σημειώσεις Κ.Φωτ.: Ο Κοσμάς Πολίτης έχει εκπληκτικές περιγραφές για τη Μονή Δαφνίου. Στο μυθιστόρημα «Λεμονοδάσος» ο ήρωας είναι ένας μηχανικός που έχει αναλάβει την αναστήλωση της Μονής μετά το σεισμό. Περιγράφει μια ωραία ερωτική ατμόσφαιρα στο χώρο της Μονής, που θα παρουσιάσουμε σε επόμενη ανάρτηση.
1. «Λεωφόρος Βοτανικού» ο συγγραφέας προφανώς εννοεί την Ιερά Οδό.
2. «Πεδιάδα» ο Ελαιώνας.
3. «Τυφλός οδοιπόρος» μάλλον μας παραπέμπει στον "Οιδίπους επί Κολωνώ".
4. "Πυθιονίκη" το άγαλμα της εταίρας του Άρπαλου ο μεταφραστής/ επιμελητής του Παυσανία Νικ.Δ.Παπαχατζής το τοποθετεί στο ύψος του Προφήτη Ηλία.
5.. «Αιγάλεως» αναφέρεται σε πολλούς χάρτες μ΄ αυτό το όνομα το οποίο χρησιμοποιεί με τον ίδιο τρόπο ο Αθηναιογράφος Δημήτριος Γ.Καμπούρογλου αλλά και άλλοι συγγραφείς.
6. «Περίβολος» μάλλον εννοεί την μάντρα της Μονής Δαφνίου.
7. «Θάλασσα» προφανώς εννοεί τον Σκαραμαγκά. Ο μεγάλος ζωγράφος Νικόλαος Γύζης στις επιστολές του αναφέρι τον Σαραμαγκά ως «παραλία του Δαφνίου» (Ιούνιος 1897).

Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2009

15 Οκτωβρίου: 9.639 bloggers από 150 χώρες με 13.049.054 αναγνώστες υπερασπίζουν το κλίμα...


Ο Οικολογικός Πολιτιστικός Σύλλογος Χαϊδαρίου ΟΙΚΟ.ΠΟΛΙ.Σ. συμμετέχει για τρίτη συνεχή χρονιά στην Blog Action Day - Climate Change. Την πρώτη φορά ήταν γενικά για το περιβάλλον, τη δεύτερη για την παγκόσμια πείνα και τώρα για την κλιματική αλλαγή. Το Δεκέμβριο του 2009 θα συνδιοργανώσει με τον Α.Ο.ΠΗΓΑΣΟ και με άλλους φορείς το 2ο Οικολογικό Τουρνουά σκάκι.