Κυριακή 28 Φεβρουαρίου 2010

Τα Ελευσίνια Μυστήρια


[ΔΗΜΗΤΡΑ - ΕΡΜΗΣ - ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ/ O ο Δίας, με τον οποίο η Θεά Δήμητρα είχε συλλάβει την Κόρη, διέταξε τον Ερμή να κατέβει στον Άδη και να ανεβάσει την Περσεφόνη από τον Κάτω στον Επάνω Κόσμο]

["Η Φεύγουσα Κόρη" από το βιβλίο της κας Καλλιόπης Παπαγγελή "Ελευσίνα - Ο Αρχαιολογικός Χώρος και το Μουσείο", 2002]

[Ανδρέας Εμπειρίκος "Ο αρχαιολογικός χώρος της Ελευσίνας", από το Φωτογραφικό Λεύκωμα, ΦΩΤΟΦΡΑΚΤΗΣ,ΑΓΡΑ, 2001.]

Ελευσίνια Μυστήρια

Το Ιερό της Ελευσίνας θεωρείται ως ένας από τα σπουδαιότερους αρχαιολογικούς χώρους. Στο χώρο αυτό λατρεύτηκε με σεβασμό και απέραντο μυστήριο η Θεά Δήμητρα και η κόρη της Περσεφόνη. Η Περσεφόνη ήταν τόσο όμορφη που προκάλεσε τον Θεό Πλούτωνα. Ο άρχοντας του Κάτω Κόσμου μεταμορφώθηκε σ΄ ένα πανέμορφο άνθος, τον μυθικό νάρκισσο• το άνθος προκάλεσε τον ενδιαφέρον της Περσεφόνης εκεί που έπαιζε και προσπάθησε να το κόψει, ο Κρόνος την άρπαξε με βία και ανάγκασε την Κόρη να βγάλει μια τόσο δυνατή και σπαραχτική κραυγή που την άκουσε η μάνα της στον Όλυμπο.
Η Θεά Δήμητρα με αφάνταστη λύπη, άσιτη και απότιστη, αναζητούσε την Κόρη για εννιά συνεχόμενες ημέρες. Τριγυρνούσε από εδώ και από εκεί όσπου ο δρόμος της την έφερε στην Ελευσίνα. Μετά από εννέα μέρες αναζήτησης χωρίς αποτέλεσμα, κάθισε επιτέλους να ξεκουραστεί σ΄ ένα σκιερό μέρος που είχε μια ελιά και ένα πηγάδι.
Εκεί πήγαν για να πάρουν νερό οι τέσσερις κόρες του Κελεού, βασιλιά της Ελευσίνας, και συνάντησαν την ταλαιπωρημένη γυναίκα, τη Θεά Δήμητρα, που είχε μεταμορφωθεί σε γραία.
Λυπήθηκαν την«Γραία» και την πήγαν στο ανάκτορο του πατρός τους. Εκεί η μητέρα τους πρότεινε στην Δήμητρα, την οποία αρχικά δεν αναγνώρισε, να αναλάβει την ανατροφή του μικρού πρίγκιπα Δημοφώντα.
Η Δήμητρα συμφώνησε , και για να δείξει την ευγνωμοσύνης της έκανε μυστικά όλες εκείνες τις διαδικασίες για να γίνει ο μικρός αθάνατος. Ο μικρός Δημοφώντας αναπτυσσόταν γρήγορα, και αυτός ήταν ο λόγος που έκανε την μητέρα του να παρακολουθήσει την Τροφό. Όταν η μητέρα είδε τις διαδικασίες αθανατοποίσης του μικρού Δημοφώντα, που μεταξύ των άλλων η Δήμητρα τού έκαιγε όλα τα θνητά σημεία, η μητέρα τρόμαξε και έτσι φανερώθηκε στην γραία τροφό Δήμητρα.
Η Δήμητρα τότε φανέρωσε την πραγματική της ιδιότητα και προέτρεψε τον πατέρα Κελεό να χτίσει έναν ναό και βωμό για να κλειστεί μέσα. Η λύπη της ήταν τόσο μεγάλη που η γη δεν έβγαζε καρπούς για την διατήρηση του ανθρώπινου είδους.
Τότε ο Δίας, με τον οποίο η Θεά Δήμητρα είχε συλλάβει την Κόρη, διέταξε τον Ερμή να κατέβει στον Άδη και να ανεβάσει την Περσεφόνη από τον Κάτω στον Επάνω Κόσμο. Η Περσεφόνη επιστρέφει με έναν όρο τον οποίο αποδέχτηκε η Δήμητρα• να μένει η Κόρη τούς οκτώ μήνες μαζί με την μάνα της και τους άλλους τέσσερις «υπό ζόφον ηερόεντα».
Έτσι η Δήμητρα γαλήνεψε και η γη έδωσε ανεμπόδιστα τους καρπούς της. Η Δήμητρα δίδαξε στους Ελευσίνιους τον τρόπο που επιθυμούσε να την λατρεύουν οι θνητοί. Οι τελετές αυτές ονομάστηκαν Μυστήρια και οι μυημένοι ζούσαν ευτυχισμένοι και εξασφάλιζαν καλύτερες συνθήκες στην μεταθανάτια ζωή.
Η μύηση είχε τρία επίπεδα και τα Ιερά σκεύη που φυλάσσονταν όλο το χρόνο στην Ελευσίνα μεταφέρονταν στην Αθήνα σε πομπή μέσω της Ιεράς Οδού.
Η πομπή περνούσε τις Λίμνες των Ρειτών, διέσχιζε το Ιερό της Αφροδίτης τον Ναό του Δαφνηφόρου Απόλλωνα (στον χώρο της σημερινής Μονή Δαφνίου) και άλλων ναών και βωμών, που υπήρχαν άφθονοι κατά μήκος της Ιεράς Οδού, και έτσι έφταναν στην Αθήνα.
Οι πιστοί που μυήθηκαν στα Ελευσίνια Μυστήρια, φαίνεται πως υπόκειντο σε μεγάλη επιρροή και υποβολή και γι΄ αυτό δεν αποκαλύφτηκαν λεπτομέρειες για τους τρόπους μύησης και λατρείας.
Με την εξάπλωση του Χριστιανισμού τα μυστήρια απαγορεύτηκαν με αυτοκρατορικό διάταγμα το Θεοδοσίου Α΄ του Μεγάλου το 379 μ.Χ και λίγα χρόνια αργότερα, το 395 μ.Χ. με την εισβολή των Βησιγότθων ο χώρος τέλεσης των Μυστηρίων καταστράφηκε.
Στον αρχαιολογικό αυτό χώρο ο στρατάρχης Καραϊσκάκης στρατοπέδευσε πριν και μετά την μάχη του Χαϊδαρίου, η οποία έγινε στις 6 και 8 Αυγούστου το1826.

Πηγές:
• ΠΑΠΑΓΓΕΛΗ, Κ. 2002.Ελευσίνα, ο αρχαιολογικός χώρος και το μουσείο, Eurobank Εργασίας (δεν διατίθεται στο εμπόριο).
• ΠΡΕΚΑ-ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ, Κ. 1991. Ελευσίνα, ΥΠΠΟ-ΤΑΠ.
• ΒΛΑΧΟΣ, Α, 1984 [1η έκδοση 1972], Ένας Φιλέλλην για το 1821, Εστία.
• ΦΩΤΙΑΔΗΣ, Δ. Καραϊσκάκης, Μέλισσα.

Κώστας Φωτεινάκης "Χαϊδάρι - Τόπος και άνθρωποι", 2007.

Σάββατο 27 Φεβρουαρίου 2010

Ρώμος Φιλύρας: "Σκαραμαγκάς"

Σκαραμαγκάς
Ρώμος Φιλύρας*

Σαν κέντημα γύρω οι βράχοι κ΄ οι λόφοι του Κορυδαλλού
στο λιμανάκι, ονειρεμένο, του γραφικού Σκαραμαγκά
κ΄ οι βάρκες στην ακρογιαλιά, που βάζουν πλώρη αργά γι΄ αλλού
τα παραγάδια και τ΄ αγκίστρια κ΄ οι πετονιές αραδαριά.

Όλος γαλήνιο αραξοβόλι ο κόλπος του Σκαραμαγκά
κι αντίκρυ η θρυλική Ελευσίνα, Κούντουρα, Μάντρα και τα Βίλλια
κόττερα μάγα, καραβάκια, τράτες, που σέρνονται αργά,
κι άλλα πλεούμενα που φεύγουν γοργά και παίρνουν φόρα μίλια.

Γλυκόχρωμα γαλάζια ως πέρα τα τρεμοσάλευτα νερά,
τα κύματα μ΄ αφρόν ολάσπρο, κάπου στο βάθος των κατάρτια
και τα βουνάκια και τα βράχια, τα δεντελλένια στη θωριά
και κάποτε και κάπου – κάπου πανάκια ολόλευκα και ξάρτια.

Κι απ΄ όλα, από τις αχτιβάδες, και τα πετράδια στ΄ ακρογιάλι
ως τα βουνάκια και τα ψάρια, που τ΄ αγκιστρώνουν πετονιές
λάμπει μια υγεία και μιαν αύρα φυσάει σα νίκη ή μαϊστράλι
πνέει απ΄ τα βάθη κ΄ ένα ρέμα, παίρνει και ρέει απ΄ τις ρονιές.

Κι απ΄ το Δαφνί, τη Σαλαμίνα, το Ναύσταθμο κι ακόμα πέρα
ο θρίαμβος των τοπίων παίρνει και βασιλεύει γραφικά
σμίγουν το χώμα, το χαλίκι κ΄ οι γλάροι στο γλαυκό του αιθέρα
και νανουρίζεται η ψυχή μας στο κύμα αιθέρια και γλυκά.

*Σημείωση: Ο ποιητής Ρώμος Φιλύρας «φιλοξενήθηκε» στο Δρομοκαϊτειο Ψυχιατρείο. Εκεί τον επισκέφτηκε ο ποιητής Κώστας Βάρναλης, στον οποίο ο Ρώμος Φιλύρας έδωσε τέσσερα ποιήματα και ένα πεζό, μεταξύ των οποίων είναι και ο ΣΚΑΡΑΜΑΓΚΑΣ.

Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου 2010

Κώστας Μασσέρας: "Σκαραμαγκάς"


[Κώστας Μασσέρας: Σκαραμαγκάς] (κλικάρετε επάνω στη φωτογραφία για να μεγεθυνθεί)
----------
"Στο δρόμο προς την Ελευσίνα" συναντάμε τον κόλπο της, και την φημισμένη ακτή Σκαραμαγκά, την "Κυανή Ακτή" της Αθήνας όπως την είχαν αποκαλέσει στις αρχές του 20ου αιώνα. Ο Σκαραμαγκάς αποτέλεσε την πλαζ της Δυτικής Αθήνας μέχρι και τη δεκαετία του '70. Χιλιάδες οικογένειες από το Χαϊδάρι, το Περιστέρι, το Αιγάλεω, τον Κορυδαλλό, την Αγία Βαρβάρα έκαναν τα μπάνια τους στο Σκαραμαγκά, ερχόμενοι κυρίως με ειδικά δρομολόγια των αστικών λεωφορείων.
Για την ακτή Σκαραμαγκά, τον Περικλή Γιαννόπουλο που αυτοκτόνησε "γαντοφορεμένος" επάνω σε ένα άλογο, το ποίημα του Ρώμου Φιλύρα που περιγράφει την ακτή, και τους "ψαράδες που έβγαζαν τους αστακούς με τα φτυάρια" έχουμε αναφερθεί στο παρελθόν και θα επανέλθουμε.
Τώρα ας απολαύσουμε τη φωτογραφία του Κώστα Μασσέρα με θέμα τον Σκαραμαγκά, που μας παραχώρησε το δικαίωμα της ανάρτησης, και ας κάνουμε τους συνειρμούς μας, απολαμβάνοντας τη φωτογραφία.
Απ΄ ότι βλέπετε η φωτογραφία δείχνει μια κοπέλα στην τσιμεντένια εξέδρα έτοιμη να βουτήξει στη θάλασσα. Σύμφωνα με μαρτυρία του κ.Γιάννη Μπαρμπαγάλα, παλιού Χαϊδαριώτη, και σταθερού "εραστή" της θάλασσας του Σκαραμαγκά (κολυμπάει καθημερινά παρά την υποβάθμιση της περιοχής), την τσιμεντένια εξέδρα που βλέπουμε την κατασκεύασε ένας κολυμβητής που τον έλεγαν Πασά. Έτσι λοιπόν έμεινε το όνομα "η εξέδρα του Πασά" την οποία και αποθανάτισε με καλλιτεχνικό τρόπο ο φωτογράφος Κώστας Μασσέρας. Έτσι έχουμε στην οθόνη μας την φωτογραφία του Σκαραμαγκά, που επαναφέρει παλιές μνήμες στους παλιούς και σε εκείνους που έτυχε να κολυμπήσουν στον Σκαραμαγκά και στους νέους να δίνει τη δυνατότητα να δουν και να μάθουν για την περιοχή. Η εξέδρα κατέρρευσε πριν από δέκα περίπου χρόνια, η βάση της όμως υπάρχει ακόμα και σήμερα.
Στο βάθος βλέπουμε το καράβι
και τον μαύρο καπνό να "ανεβαίνει" από την καμινάδα του. Το καράβι είναι πλαγιαδετημένο στην προβλήτα Νο 5 του Ναυπηγείου Σκαραμαγκά. Για να κατασκευαστεί αυτή η προβλήτα μπαζώθηκαν 120 στρέμματα θάλασσα, δηλαδή η Ακτή Σκαραμαγκά!!!
Ευχαριστούμε τον καλλιτέχνη κ.Κώστα Μασσέρα για τη φωτογραφία "Σκαραμαγκάς" (με την εξέδρα του Πασά) που μας έδωσε τη δυνατότητα να απολαύσουμε αφενός μεν την εξαιρετική φωτογραφία αλλά και αφετέρου να θυμηθούμε τους κολυμβητές και την "ακτή που μας μπάζωσαν".
Σας προτείνουμε να επισκεφτείτε και να απολαύσετε, την αξιόλογη δουλειά του καλλιτέχνη φωτογράφου κ.Κώστα Μασσέρα στον ιστιότοπο costas masseras (κλικάρετε ΕΔΩ).

Νάσος Βαγενάς: "... στα κράσπεδα μιας Ιεράς Οδού..."


Συνεχίζουμε να βαδίζουμε στο "Δρόμο προς την Ελευσίνα". Ο δρόμος ήταν και εξακολουθεί να είναι ένας, η Ιερά Οδός. Από την Αθήνα στην Ελευσίνα, είκοσι ένα χιλιόμετρα συναντάμε πολλά και ενδιαφέροντα ιστορικά, φυσικά, καλλιτεχνικά "αποτυπώματα" του χρόνου που πέρασε.
Σήμερα παρουσιάζουμε ένα στίχο του ποιητή Νάσου Βαγενά που ανεφέρει την Ιερά Οδό.Ο στίχος περιέχεται στην ποιητική συλλογή "Σκοτεινές μπαλλάντες", ΚΕΔΡΟΣ, 2001.

Ήσουν πορτραίτο από χέρι Φλαμανδού
ζωγράφου, με φόντο συντριβάνια
στα κράσπεδα μιας Ιεράς Οδού
(εδώ ταιριάζει η λέξη ουράνια
και εικόνες ερωδιών που κελαηδούν).

----------
Επόμενη ανάρτηση: "Σκαραμαγκάς" ( σ.σ.η προβλήτα του Πασά). Πηγαίνοντας για Ελευσίνα συναντάμε όπως είπαμε πολλά ενδιαφέροντα σημεία. Η φωτογραφία "Σκαραμαγκάς" που θα αναρτήσουμε είναι εξαιρετική, και θα αναρτηθεί κατόπιν αδείας του φωτογράφου Κώστα Μασσέρα, στα blogs ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ και ΟΙΚΟ.ΠΟΛι.Σ.

Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου 2010

Κυριακή 7 Μαρτίου, 11:30, ο ΟΙΚΟ.ΠΟΛι.Σ. Χαϊδαρίου διοργανώνει επίσκεψη/ξενάγηση στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας


Στο πλαίσιο του προγράμματος του Οικολογικού Πολιτιστικού Συλλόγου Χαϊδαρίου "Γνωρίζω την πόλη μου και την προστατεύω" και την ευρύτερη περιοχή προφανώς, θα πραγματοποιηθεί η τέταρτη κατά σειρά ξενάγηση στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας.
Οι τρεις που προηγήθηκαν ήταν: Παλατάκι, Ψ.Ν.Α. Δρομοκαϊτειο, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (ευρήματα από το Ιερό της Αφροδίτης στην Αφαία Σκαραμαγκά).
Για να δείτε την πρόσκληση, που είναι ανοικτή, κλικάρετε στην φωτογραφία, που είναι από το Λεύκωμα του Γιώργου Παυλόπουλου, φίλο του φίλου μας Γιάννη Ιγγλέση.

Μετά την ξενάγηση θα ακολουθήσει φαγητό σε ταβέρνα στην περιοχή. θα επανέλθουμε με περισσότερες πληροφορίες.

Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2010

"Ο εφιάλτης της Περσεφόνης"


Το video προβλήθηκε για πρώτη φορά στις εκδήλώσεις του ΟΙΚΟ.ΠΟΛι.Σ. Χαϊδαρίου με τίτλο "Κατά μήκος της Ιεράς Οδού", τον Ιούνιο του 2009.
Δημιουργός η ΜarBour... To video σε διάστημα επτά μόνο μηνών το έχουν δει στο Youtube 1.600 άνθρωποι!!!
(Στο δρόμο για την Ελευσίνα)

Κυριακή 21 Φεβρουαρίου 2010

Παύλος Σιδηρόπουλος: Στη νεκρόπολη της Ελευσίνας



[Λέμε σιγά - σιγά "βαδίζοντας στο δρόμο προς την Ελευσίνα", δηλαδή στην προετοιμασία για την επίσκεψη στον Αρχαιολογικό Χώρο της Ελευσίνας, 7/3/2010, να αναρτήσουμε κάποια νέα θέματα και να ξαναθυμηθούμε παλιότερες θέματα που έχουμε αναρτήσει, "για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι" που έλεγε μια ραδιοφωνική εκπομπή, όταν παρουσίαζε παλιά τραγούδια.
Ξεκινάμε με μια ένα ποίημα του Παύλου Σιδηρόπουλου και βλέπουμε...]


Στη νεκρόπολη της Ελευσίνας: Παύλος Σιδηρόπουλος (20.07.1948 - 06.12.1990)

Η κάποια ευχαρίστηση που δίνει η ψυχή
η ποίηση του πιο ερημικού κι απαίσιου τοπίου.
Μοιάζει στην ονειροπαρσιά πριν απ' το γλίστρημα
στην καθημερινή ζωή
μετά από κάπνισμα οπίου.

Τα μάτια στα παράθυρα αδειανά
ακόμα και τα πιο εφηβικά στοιχεία από το θάμα.
Σεβάστηκα όμως την καρδιά που ήτανε πολύ παλιά
όσο το Ελευσίνιο μυστήριο και το δράμα.

Σημαδιακό το γεγονός στο δέντρο της γενιάς
ακόμα και στα πιο γερά και στέρεα παρακλάδια.
Αλλά παιδιάστικο το πείραμα, κι εντύπωση βαθιάς
του τρόμου το ανεπαίσθητο τα σκοτεινά τα βράδια.

Η τρομερά αταίριαστη τέλεια προσαρμογή
στις πέτρες της οικοδομής και στα σαθρά υπόγεια.
Οι διάδρομοι περίπλοκοι δυσδιάκριτη η ρωγμή
με νοσηρή λεπτομέρεια οι αισθήσεις και τα λόγια.

Το σκότος σαν μια έμφυτη ιδιότητα θετική
ξεχύνεται στο ψυχικό και υλικό τους κόσμο.
Παντοτινή η θύμηση και τόσο εντατική.

[Σχόλια για τους στίχους δείτε ΕΔΩ - το ιστολόγιο από το οποίο ανακαλύψαμε το ποίημα]

Παρασκευή 19 Φεβρουαρίου 2010

Τρίτη 16 Φεβρουαρίου 2010

Μονομαχία στο Δαφνί 1896


[Προαύλιο της Μονής Δαφνίου 1917]

Μονομαχίες στο Δαφνί το 1896 - τόπος ακατοίκητος στα περίχωρα της Αθήνας!!!

Η «Εφημερίς» (φύλλο της 3ης Φεβρουαρίου 1896) εκτιμούσε ότι οι μονομαχίες καταλήγουν «πολύ σωστά και ανθρώπινα εις γεύματα και γλέντια».
Ως τόπος διεξαγωγής της μονομαχίας επελέγετο συνήθως κάποιος ανοικτός χώρος στα ακατοίκητα περίχωρα της πόλης.
Στις 31 Ιανουαρίου 1896 η «Εφημερίς» περιέγραφε μια μονομαχία που είχε διεξαχθεί την προηγουμένη στο Δαφνί:
«Μονομαχία έλαβε χώραν χθες μ.μ. εις το Δαφνί μεταξύ του πρώην εισαγγελέως κ. Αχιλ. Τσιμπουράκη και του ανθυπολοχαγού κ. Συνωκίδη. Οι αντίπαλοι αντήλλαξαν μιαν μόνον βολήν άνευ αποτελέσματος. Μάρτυρες μεν του πρώτου παρίσταντο οι κ.κ. Ψύλλας, βουλευτής, και Τριγγέτας, ταγματάρχης, του δε δευτέρου οι αξιωματικοί κ.κ. Γκιταράκης και Βασιλάκος. Αίτιον υπήρξεν η υπό του ανθυπολοχαγού επίθεσις κατά του κ. Τσιμπουράκη επειδή ο τελευταίος, άλλοτε εισαγγελεύς ων, είχε καταδιώξει τον πρώτον».

Παρασκευή 12 Φεβρουαρίου 2010

Ο συντηρητής των ψηφιδωτών (μωσαϊκών) Γιάννης Κολέφας και η Μονή Δαφνίου



[ Φωτ.1,2:Ο Γ. Κολέφας στις εργασίες της Μονής Δαφνίου, το 1972]

[Φωτ.3:Γιάννης Κολέφας: Οδοιπορικό στην τέχνη του ψηφιδωτού 1927 - 1986, εκδ.ΥΠΠΟ, 2007]

[Φωτ.4:Μονή Δαφνίου 1865]

Με ευκαιρία την αναδρομική έκθεση του Γιάννη Κολέφα που έγινε από 27/4-16/5/2009,
με τη συνεργασία της γυναίκας του Κάτιας Κολέφα, παρουσιάστηκε μια επιλογή από το σύνολο της ζωγραφικής του καθώς και 4 ψηφιδωτά του καλλιτέχνη. Για τον Γιάννη Κολέφα στο πρόγραμμα της έκθεσης, ο ιστορικός της τέχνης Μαρίνος Καλλιγάς, ο άνθρωπος που αναδιοργάνωσε και ανέδειξε την Εθνική Πινακοθήκη, ως διευθυντής της (1949-1969), έγραψε:
[“Ο Γιάννης Κολέφας, ψυχή ευγενική και ευαίσθητη, με εκχειλίζουσα αγάπη για τους ανθρώπους και τη φύση, κατέθεσε στο έργο του την ευαισθησία του, με καθαρότητα και εντιμότητα. Χωρίς ψεύτικες δήθεν αναζητήσεις, δούλεψε εξαντλητικά, με σεμνότητα και συνέπεια, φέρνοντας στη νεοελληνική τέχνη, κάποια «ανάγλυφα μιας τέχνης ταπεινής», απ’ αυτά όμως, που στεριώνουν την ψυχή μας, γιατί μας φανερώνουν κάποιες ανταύγειες της ελληνικής μας διάρκειας”.
Ο πολύπλευρος αυτός δημιουργός, ο οποίος δίδαξε την τέχνη του ψηφιδωτού στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, έθεσε τα θεμέλια της επιστημονικής συντήρησης των ψηφιδωτών στην Ελλάδα και της αναβίωσης της τέχνης αυτής. Ο Δ. Ι. Πάλλας, του Πανεπιστημίου Αθηνών, ανέφερε για τη συμβολή του καλλιτέχνη σ’ αυτό τον τομέα:
“Ο Γιάννης Κολέφας έφερε στην Ελλάδα τις δοκιμασμένες τεχνικές γνώσεις των Ιταλών ψηφιδογράφων της Ραβέννας. Δημιούργησε στην αρχαιολογική υπηρεσία, εργαστήριο και παράδοση συντήρησης ψηφιδωτών, και προσέφερε στον τομέα τούτο, εξαιρετικές υπηρεσίες, έτσι ώστε να ξεπεραστούν οι ως τότε εμπειρικές επεμβάσεις στη συντήρηση. Με τις ελεύθερες δημιουργίες του άνοιξε σε νεότερους, κατά τρόπο ουσιαστικό, το δρόμο της καλλιτεχνικής έκφρασης μέσω του ψηφιδωτού”.]

Ο Κολέφας γεννήθηκε το 1927, στο χωριό Σταυροσκιάδι, στην περιοχή Πωγωνίου, στην Ήπειρο. Σπούδασε στην ΑΣΚΤ, στο εργαστήρι του Γιάννη Μόραλη. Με υποτροφία του ιταλικού κράτους μετεκπαιδεύτηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Φλωρεντίας και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές, με ελληνική υποτροφία, στη Ραβέννα. Υπήρξε ο άνθρωπος που συντήρησε για πρώτη φορά τα πιό σημαντικά ψηφιδωτά της Ελλάδας.
Πέθανε ξαφνικά το 1986. Μεταθανάτια διοργανώθηκαν μεγάλες αναδρομικές εκθέσεις έργων του: στην Εθνική Πινακοθήκη (1989), στη Θεσσαλονίκη (“Δημήτρια” 1990), στα Ιωάννινα από το Δήμο (1993) και στο Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών (2007).

Δείτε ΕΔΩ ένα μέρος από τα έργα του καλλιτέχνη.
Δημοσιεύματα εφημερίδων με αφορμή την αναδρομική έκθεση προς τιμή του στο Βυζαντικό Μουσείο Αθηνών (2007), ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ και στα Γιάννενα από τον ΠΡΩΙΝΟ ΛΟΓΟ.

Τρίτη 9 Φεβρουαρίου 2010

Ο Άγγελος Προκοπίου και το ντοκιμαντέρ το "Δαφνί": "Όλο και το κυκλωνουμε"

Σήμερα Τετάρτη 9/2/2010 είχαμε δύο καλά νέα:
1) Βρέθηκε η κόπια του ντοκιναντέρ "Δαφνί" του Άγγελου Προκοπίου στη Γερμανία. Αναμένουμε την κόπια και θα σας ενημερώσουμε για την προβολή στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας
Για το ντοκιμαντέρ:

[Το πρόγραμμα του ντοκιμαντέρ όταν προβλήθηκε στο κινηματογράφο ΑΣΤΥ (1953?)]
Ο Άγγελος Προκοπίου γύρισε το πρώτο αξιόλογο ασπρόμαυρο ντοκιμαντέρ μετά τον εμφύλιο, το 1951: Διάρκεια 20΄, Κείμενα δικά του και Σκηνοθεσία μαζί με τον G.Hoynenhen-Huene, Φωτογραφία Χεπ Ζοζέφ, Αφηγητές Barrymore Ethel, Evans Maurice.
Το ντοκιμαντέρ βραβεύτηκε με το Α΄ βραβείο το 1952 στα φεστιβάλ του Εδιμβούργου και της Νέας Υόρκης. Σύμφωνα με την Λίζα Λινάρδου (περιοδικό ΜΟΤΕΡ τ.7) το ντοκιμαντέρ αυτό ήταν η «πρώτη ελληνική ταινία τέχνης».
Ο Άγγελος Προκοπίου υπήρξε καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης τού Πολυτεχνείου και τακτικός τεχνοκριτικός της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ και ήταν ένα από τα ιδρυτικά μέλη (1963) της Ταινιοθήκης της Ελλάδας.

2) Η Μαρία Μπουρδάκη ανακάλυψε το βιβλίο του Άγγελου Προκοπίου «ΕΣΤΙΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ στο Βυζάντιο», Εκδόσεις «Πύρινος Κόσμος», 1994.
Στις σελίδες 89-108 ο Άγγελος Προκοπίου περιγράφει και αναλύει τα μωσαϊκά και τις άλλες εικόνες του Καθολικού της Μονής Δαφνίου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περιγραφή της Γέννησης στην οποία εμφανίζεται στην εικόνα και μια θνητή.
Για το βιβλίο:
Μια συλλογή κειμένων του Άγγελου Προκοπίου, που δημοσιεύτηκαν σε μορφή άρθρων και μελετών από το 1953 έως το 1967 στις εφημερίδες «καθημερινή» και «Μακεδονία» και το περιοδικό «νέες μορφές» που έβγαλε ο ίδιος το 1962. Παρ’ όλο που έχουν περάσει 40 χρόνια από τότε, τα κείμενα αυτά παραμένουν πάντα σύγχρονα στο ύφος, στη γλώσσα και στη μέθοδο ερμηνείας του περιεχομένου. Τα κείμενα αυτά δεν γράφτηκαν μόνο για τους ειδικούς του κλάδου του, αλλά στόχευαν στο μεγάλο κοινό των σκεπτόμενων ανθρώπων, που αγαπούν την τέχνη, την αρχιτεκτονική, την ιστορία, το θέατρο, τη φιλοσοφία, τους μύθους και τις πάμπολλες πτυχές της προσφοράς του τόπου αυτού που λέγεται Ελλάδα και που ήταν το λίκνο του πολιτισμού στο δυτικό κόσμο. Την επιμέλεια των δημοσιευμάτων την είχε ο γιός του Γεώργιος Προκοπίου, αμφότεροι καθηγητές στο ΕΜΠ.

Αυθαιρέτως υποθέτουμε ότι το ντοκιμαντέρ είχε βασιστεί στην έρευνα του Άγγελου Προκοπίου για τη Μονή Δαφνίου και τα ψηφιδωτά.
Περισσότερα για τον Άγγελο Προκοπίου και το βραβευμένο Ντοκιμαντέρ το ΔΑΦΝΙ.

Παρασκευή 5 Φεβρουαρίου 2010

Μάριος Αγγελόπουλος "Δαφνί", 1957.


Ο Μάριος Αγγελόπουλος γεννήθηκε το 1911 στην Αλεξάνδρεια. Έκανε ελεύθερες σπουδές. Δούλεψε ως σκηνογράφος και ενδυματολόγος σε εκατοντάδες θεατρικά έργα στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Εκτός από τη ζωγραφική και τη χαρακτική ασχολήθηκε και με την εικονογράφηση βιβλίων ενώ εργάστηκε ως σκιτσογράφος σε διάφορα έντυπα. Πέθανε στην Αθήνα το 1995.
Στο λεύκωμά του με τίτλο «Αθήνα», έχει πραγματοποιήσει 7 χαρακτικά με παραστάσεις από μνημεία και γνωστές περιοχές της πόλης των Αθηνών, όπως τους Στύλους του Ολυμπίου Διός και τη Μονή Δαφνίου. Οι παραστάσεις αυτές συνήθως αποδίδονται με περιγραφικό τρόπο χωρίς να θυσιάζονται οι ζωγραφικές τους αξίες. Στηρίζονται στην οπτική πραγματικότητα, η οποία αποδίδεται με ρεαλιστικό τρόπο.
ΠΗΓΗ: Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας.
------
Έχουμε επισκεφτεί το Μουσείο Γ.Ι.Κατσίγρα, στη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας αρκετές φορές και έχυμε θαυμάσει τη συλλογή του γιατρού Γ.Ι. Κατσίγρα. Δυστυχώς η κακής ποιότητας φωτογραφική μηχανή δεν μας επέτρεψε μέχρι την ώρα να παρουσιάσουμε το χαρακτικό του Μ.Αγγελόπουλου. Ευτυχώς όμως που ανακαλύψαμε σε ψηφιακή μορφή το έργο από τη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας.
Επαναλαμβάνουμε ότι τη Μονή Δαφνίου έχουν επισκεφτεί δεκάδες επώνυμοι καλλιτέχνες, ζωγράφοι, χαράκτες, φωτογράφοι,λογοτέχνες, περιηγητές κ.ά.και την έχουν αποθανατήσει ή περιγράψει στα έργα τους.