Για την πορεία της Ιεράς Οδού, την τεχνική της περιγραφή της αυτή καθ΄ αυτή, καθώς και τα μνημεία κατά μήκος της έχουν γράψει πολλοί ιστορικοί, αρχαιολόγοι, περιηγητές, ξεκινώντας από τον Παυσανία στα ΑΤΤΙΚΑ και φτάνοντας μέχρι τις μέρες. Ίσως ένα βιβλίο με περιγραφές και με επιστημονικές αναφορές για τις αρχαιολογικές έρευνες από το Δίπυλο μέχρι την Ελευσίνα δεν θα ήταν αρκετό. Μόνο τα Πρακτικά της Αρχαιολογίας Εταιρείας και τα θέματα που έχουν δημοσιευτεί στην Αρχαιολογική Εφημερίδα να συγκεντρώσει κάποιος θα ήταν αρκετά. Στην ουσία προβάλλονται (προβάλλουμε και εμείς) τα ίδια πράγματα που κατέγραψαν οι Καμπούρογλου, Σκιάς, Κουρουνιώτης, Τραυλός, Λαμπάκης κ.ά. (μιλάμε μόνο για έλληνες). Βεβαίως η προβολή τους γίνεται με έναν τρόπο που να είναι κατανοητός και ελκυστικός στο ευρύ κοινό. Αυτό τον τρόπο και εμείς προσπαθούμε να αξιοποιήσουμε για να προβάλλουμε την ιστορία της Δυτικής Αθήνας αλλά και για να συμβάλλουμε με τις δημοσιεύεις α) στην ενημέρωση των πολιτών β) στην ανάδειξη των ιστορικών ευρημάτων παρεμβαίνοντας και «πιέζοντας» την πολιτεία, που δείχνει ότι έχει άλλες προτεραιότητες.
Η αρχή μας είναι ότι υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση των λέξεων: Γνωρίζω – Αγαπώ – Προστατεύω. Δηλαδή όποιος γνωρίζει την πόλη και την ιστορίας της, την αγαπάει και κατά συνέπεια την προστατεύει.
Για να επανέλθουμε στην Ιερά Οδό… Πιστεύουμε ότι το άρθρο της κας Δρακωτού που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ τ.43/1992 προσφέρεται για να επιλέξουμε ορισμένα θέματα και να τα αναδείξουμε. Βεβαίως και το πρόσφατο βιβλίο «ΑΤΤΙΚΗΣ ΟΔΟΙ» που περιέχει μεταξύ των άλλων οδών δύο άρθρα α) Iερά Oδός, ανατολικό τμήμα - Iωάννα Δρακωτού β) Iερά Oδός, δυτικό τμήμα - Πόπη Παπαγγελή, προσφέρεται για «εικονογράφηση» όμως δεν τα έχουμε σε ηλεκτρονική μορφή.
Επιλέξαμε να παρουσιάσουμε επιλεκτικά κάποια σημεία του άρθρου με την μορφή ερωτήσεων, στην πραγματικότητα το άρθρο δημοσιεύτηκε σε κανονική μορφή και όχι με ερωτήσεις - απαντήσεις.
-------------
- Πως εξηγούνται τα ταφικά μνημεία στην Ιερά Οδό; (όπως αυτό της φωτογραφίας)
Ιωάννα Δρακωτού: «Είναι γνωστό ότι μετά το κτίσιμο του Θεμιστόκλειου τείχους επιβλήθηκε παλαιότερος νόμος που δεν επέτρεπε την ίδρυση νεκροταφείων σε κατοικημένες περιοχές. Ως καταλληλότεροι χώροι για την ανάπτυξη εκτεταμένων νεκροταφείων θεωρήθηκαν τα κράσπεδα δρόμων που πλαισιώνονταν με επιβλητικά ιδιωτικά και δημόσια ταφικά μνημεία. Εξάλλου η θέση αυτή επελέγη και για πρακτικούς λόγους. Αφ΄ ενός τα μνημεία θα ήταν ορατά από όλους και αφ΄ ετέρου θα ήταν εύκολα προσιτά.»
-------------------
+%CE%BC%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%AC+%CE%B1%CF%80%CF%8C+%CF%84%CE%BF+%CE%99%CE%B5%CF%81%CF%8C+%CF%84%CE%B7%CF%82+%CE%91%CF%86%CF%81%CE%BF%CE%B4%CE%AF%CF%84%CE%B7%CF%82+(%CE%91%CF%86%CE%B1%CE%AF%CE%B1+%CE%A3%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%AC).jpg)
- Πως ήταν κατασκευασμένη η Ιερά Οδός; (τμήματα της οποίας βλέπουμε στις ανωτέρω δύο φωτογραφίες)
Ιωάννα Δρακωτού:«Η αρχαία οδός, όπως άλλωστε και οι περισσότερες αρχαίες οδικές αρτηρίες, από μικρές αδούλευτες πέτρες «μπηγμένες» σε σκληρό χώμα. Το πλάτος της ορίζεται από τα δύο «αναλήμματα», τοίχους δηλαδή μικρού ύψους, κτισμένους με μεγαλύτερες πέτρες από την μια και την άλλη πλευρά του οδοστρώματος. Σε περίπτωση βραχώδους εδάφους γίνονταν λαξεύσεις ή εκβραχισμοί. Σε κατηφοριές το κατάστρωμα συγκρατείτο με χτιστά αναλήμματα. Σε μερικά τμήματά της διατηρήθηκαν βαθιές αυλακώσεις που σχηματίστηκαν από τους τροχούς των αμαξών και απέχουν μεταξύ τους 1,40μ…. Από τα υπολείμματα των αναλημμάτων της που διατηρήθηκαν… διαπιστώθηκε ότι το πλάτος της δεν ξεπερνάει τα 5 μ. Ακόμη και πολύ κοντά στην είσοδο του Ιερού της Δήμητρας στην Ελευσίνα έχει πλάτος 5,50 μ. περίπου.»
ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΗΣ κας Ιωάννας Δρακωτού ΕΔΩ
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ: α) Το σχήμα, μέγεθος και η τεχνική της κατασκευής της Ιεράς Οδού φαίνονται πολύ καθαρά στα ΠΑΕ που δημοσίευσε ο Ιωάννης Τραυλός το 1937 καθώς και στο βιβλίο του Bildlexikon στη Γερμανική έκδοση, λήμματα του οποίου μεταφράζονται στην ελληνική γλώσσα. β)«Ο Αλέξανδρος Μποφίλας, στην ομιλία του με θέμα «Φυτεύσεις και τοποσήματα στην αρχαία Ελλάδα» ανέφερε ότι… οι θέσεις των αρχαίων ναών και άλλων κομβικών στοιχείων υποδομής του δρόμου ακολουθούν συγκεκριμένη διάταξη με ενιαίες αποστάσεις πέντε αττικών σταδίων (924μ) μεταξύ τους, η οποία γίνεται αντιληπτή ακόμα και από τα σωζόμενα υπολείμματα…» Κώστας Φωτεινάκης «Χαϊδάρι – τόπος και άνθρωποι», σελ.34.
------------
Σχετικά θέματα του blog για την Ιερά Οδό ΕΔΩ
Η αρχή μας είναι ότι υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση των λέξεων: Γνωρίζω – Αγαπώ – Προστατεύω. Δηλαδή όποιος γνωρίζει την πόλη και την ιστορίας της, την αγαπάει και κατά συνέπεια την προστατεύει.
Για να επανέλθουμε στην Ιερά Οδό… Πιστεύουμε ότι το άρθρο της κας Δρακωτού που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ τ.43/1992 προσφέρεται για να επιλέξουμε ορισμένα θέματα και να τα αναδείξουμε. Βεβαίως και το πρόσφατο βιβλίο «ΑΤΤΙΚΗΣ ΟΔΟΙ» που περιέχει μεταξύ των άλλων οδών δύο άρθρα α) Iερά Oδός, ανατολικό τμήμα - Iωάννα Δρακωτού β) Iερά Oδός, δυτικό τμήμα - Πόπη Παπαγγελή, προσφέρεται για «εικονογράφηση» όμως δεν τα έχουμε σε ηλεκτρονική μορφή.
Επιλέξαμε να παρουσιάσουμε επιλεκτικά κάποια σημεία του άρθρου με την μορφή ερωτήσεων, στην πραγματικότητα το άρθρο δημοσιεύτηκε σε κανονική μορφή και όχι με ερωτήσεις - απαντήσεις.
-------------
- Πως εξηγούνται τα ταφικά μνημεία στην Ιερά Οδό; (όπως αυτό της φωτογραφίας)
Ιωάννα Δρακωτού: «Είναι γνωστό ότι μετά το κτίσιμο του Θεμιστόκλειου τείχους επιβλήθηκε παλαιότερος νόμος που δεν επέτρεπε την ίδρυση νεκροταφείων σε κατοικημένες περιοχές. Ως καταλληλότεροι χώροι για την ανάπτυξη εκτεταμένων νεκροταφείων θεωρήθηκαν τα κράσπεδα δρόμων που πλαισιώνονταν με επιβλητικά ιδιωτικά και δημόσια ταφικά μνημεία. Εξάλλου η θέση αυτή επελέγη και για πρακτικούς λόγους. Αφ΄ ενός τα μνημεία θα ήταν ορατά από όλους και αφ΄ ετέρου θα ήταν εύκολα προσιτά.»
-------------------
+%CE%BC%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%AC+%CE%B1%CF%80%CF%8C+%CF%84%CE%BF+%CE%99%CE%B5%CF%81%CF%8C+%CF%84%CE%B7%CF%82+%CE%91%CF%86%CF%81%CE%BF%CE%B4%CE%AF%CF%84%CE%B7%CF%82+(%CE%91%CF%86%CE%B1%CE%AF%CE%B1+%CE%A3%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%AC).jpg)
- Πως ήταν κατασκευασμένη η Ιερά Οδός; (τμήματα της οποίας βλέπουμε στις ανωτέρω δύο φωτογραφίες)
Ιωάννα Δρακωτού:«Η αρχαία οδός, όπως άλλωστε και οι περισσότερες αρχαίες οδικές αρτηρίες, από μικρές αδούλευτες πέτρες «μπηγμένες» σε σκληρό χώμα. Το πλάτος της ορίζεται από τα δύο «αναλήμματα», τοίχους δηλαδή μικρού ύψους, κτισμένους με μεγαλύτερες πέτρες από την μια και την άλλη πλευρά του οδοστρώματος. Σε περίπτωση βραχώδους εδάφους γίνονταν λαξεύσεις ή εκβραχισμοί. Σε κατηφοριές το κατάστρωμα συγκρατείτο με χτιστά αναλήμματα. Σε μερικά τμήματά της διατηρήθηκαν βαθιές αυλακώσεις που σχηματίστηκαν από τους τροχούς των αμαξών και απέχουν μεταξύ τους 1,40μ…. Από τα υπολείμματα των αναλημμάτων της που διατηρήθηκαν… διαπιστώθηκε ότι το πλάτος της δεν ξεπερνάει τα 5 μ. Ακόμη και πολύ κοντά στην είσοδο του Ιερού της Δήμητρας στην Ελευσίνα έχει πλάτος 5,50 μ. περίπου.»
ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΗΣ κας Ιωάννας Δρακωτού ΕΔΩ
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ: α) Το σχήμα, μέγεθος και η τεχνική της κατασκευής της Ιεράς Οδού φαίνονται πολύ καθαρά στα ΠΑΕ που δημοσίευσε ο Ιωάννης Τραυλός το 1937 καθώς και στο βιβλίο του Bildlexikon στη Γερμανική έκδοση, λήμματα του οποίου μεταφράζονται στην ελληνική γλώσσα. β)«Ο Αλέξανδρος Μποφίλας, στην ομιλία του με θέμα «Φυτεύσεις και τοποσήματα στην αρχαία Ελλάδα» ανέφερε ότι… οι θέσεις των αρχαίων ναών και άλλων κομβικών στοιχείων υποδομής του δρόμου ακολουθούν συγκεκριμένη διάταξη με ενιαίες αποστάσεις πέντε αττικών σταδίων (924μ) μεταξύ τους, η οποία γίνεται αντιληπτή ακόμα και από τα σωζόμενα υπολείμματα…» Κώστας Φωτεινάκης «Χαϊδάρι – τόπος και άνθρωποι», σελ.34.
------------
Σχετικά θέματα του blog για την Ιερά Οδό ΕΔΩ
Θα ήθελα να σας συγχαρώ για την εξαιρετικά σημαντική πρωτοβουλία σας και να σας ευχαριστήσω ιδιαίτερα για την αναφορά στο έργο και τις σχετικές εργασίες μου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕν τούτοις, παρακαλώ αν είναι εφικτό να διορθώσετε οπωσδήποτε το επώνυμό μου, το οποίο δεν είναι Μποφίλας, αλλά Μποφίλιας, στις ιστοσελίδες που λειτουργείτε.
Ευχαριστώ εκ των προτέρων.
Με συναδελφικούς χαιρετισμούς,
Αλέξανδρος Μποφίλιας
Αγαπητοί φίλοι,
ΑπάντησηΔιαγραφήΣχετικά με την Ιερά Οδό κυκλοφορούν πλέον οι εξής δύο δημοσιεύσεις μου:
• Μποφίλιας, Α., Κούλης, Σ.: Ο εντοπισμός της αρχαίας Ιεράς Οδού. Εις: Ιστορικά Θέματα. Τεύχος 112, Μάρτιος 2012. Γνωμών Εκδοτική. Αθήνα, 2012. σελ. 68-81
• Μποφίλιας, Α., Κούλης, Σ.: Ιερά Οδός Αθηνών - Ελευσίνος. Ανάδειξη του αρχαιότερου δρόμου της Ευρώπης. Εις: Αρχιτεκτονικά Θέματα. Architecture in Greece. Ετήσια επιθεώρηση. Annual review. Τεύχος 47/2013. Εκδοτικός Οργανισμός Λιβάνη, Ορέστης Δουμάνης. Αθήνα, 2013. σελ. 42-45
Οι εν λόγω δημοσιεύσεις παρουσιάζουν (α.) τα αποτελέσματα μελέτης εντοπισμού του αρχαίου οδοστρώματος της Ιεράς Οδού καθώς και (β.) ρυθμιστικό σχέδιο συνολικής ανάδειξης της Ιεράς Οδού από Αθήνα έως Ελευσίνα.
Φιλικά,
Αλέξανδρος Μποφίλιας
Αρχιτέκτων Μηχανικός Τοπίου