Ελαιώνας – Ιερά Οδός – Όρος Αιγάλεω

«Λεμονοδάσος» 1930, Κοσμά Πολίτη
Ελαιώνας – Ιερά Οδός – Όρος Αιγάλεω

[….Κατεβαίνουμε στο Κολωνάκι, περνούμε την οδό Ακαδημίας, φτάνομε στην Ομόνοια. Σ΄ ένα λεπτό, ο Ταύρος του Κεραμεικού μας φοβερίζει πάνω από το ψηλό του βάθρο. Στρίβω, περνούμε τη λεωφόρο του Βοτανικού(1) και ξεχυνόμαστε στην πεδιάδα(2). Να και ο ελαιώνας με τ’ ασημένια φύλλα του που λαμπυρίζουνε στον ήλιο. Δεξιά μας κοκκινίζει ο Κολωνός από τις ανεμώνες.
Σαν αστραπή περνάει στο νου μου το δράμα του τυφλού οδοιπόρου(3).
….. Ένθ΄α λέγεια μινύρεται αηδών
Η ατμόσφαιρα είναι πλυμένη από τις τελευταίες βροχές. Έχει μια κρυσταλλένια διαφάνεια ως πέρα – ν΄ άπλωνα μοναχά το χέρι, θ’ άγγιζα τον ορίζοντα. Μόλις μπορώ και συγκρατώ τη μηχανή που ορμάει μεθυσμένη από καθαρό αέρα.
Η Ιερά Οδός. Κάπου εδώ βρισκόταν το ιερό της Πυθιονίκης(4), της θεϊκής εταίρας. Παντού τριγύρω μας οι ανεμώνες, το άλικο αίμα του Άδωνι, Άδωνι, Άδωνι, Ίαγχε, Βάγχε…
Ο Αιγάλεως(5) πάνω από μια στενή ρεματιά. Ψηλά, θροΐζουνε τα πεύκα, τα κυπαρίσσια ρίχνουν τη γαλήνη τους. Να η πεδιάδα πάλι. Γυρίζω να δω πίσω μου. Η Αθήνα χάθηκε. Τρέχομε ολοένα μέσα σε καμπύλες πλαισιωμένες από μυρτιές και αλόες. Στις πλαγιές του Αιγάλεω ανεμίζουνε τα πεύκα στο φύσημα του ζέφυρου, ρίχνοντας αεικίνητες σκιές πάνω στην κόκκινη πυραχτωμένη γη.
Φάνηκαν τα ψηλά του περίβολου(6). Να προσπεράσω δίχως να σταθώ; Ακόμα λίγο και θα προβάλ΄ η θάλασσα(7) – κι εκεί στο βάθος, η Σαλαμίνια δόξα. Και πιο μακριά, θαρρώ πως ξεχωρίζω κιόλα τον κουρνιαχτό που σήκωσε στη δημοσιά η ιερή πομπή από την Ελευσίνα….]

Σημειώσεις Κ.Φωτ.: Ο Κοσμάς Πολίτης έχει εκπληκτικές περιγραφές για τη Μονή Δαφνίου. Στο μυθιστόρημα «Λεμονοδάσος» ο ήρωας είναι ένας μηχανικός που έχει αναλάβει την αναστήλωση της Μονής μετά το σεισμό. Περιγράφει μια ωραία ερωτική ατμόσφαιρα στο χώρο της Μονής, που θα παρουσιάσουμε σε επόμενη ανάρτηση.
1. «Λεωφόρος Βοτανικού» ο συγγραφέας προφανώς εννοεί την Ιερά Οδό.
2. «Πεδιάδα» ο Ελαιώνας.
3. «Τυφλός οδοιπόρος» μάλλον μας παραπέμπει στον "Οιδίπους επί Κολωνώ".
4. "Πυθιονίκη" το άγαλμα της εταίρας του Άρπαλου ο μεταφραστής/ επιμελητής του Παυσανία Νικ.Δ.Παπαχατζής το τοποθετεί στο ύψος του Προφήτη Ηλία.
5.. «Αιγάλεως» αναφέρεται σε πολλούς χάρτες μ΄ αυτό το όνομα το οποίο χρησιμοποιεί με τον ίδιο τρόπο ο Αθηναιογράφος Δημήτριος Γ.Καμπούρογλου αλλά και άλλοι συγγραφείς.
6. «Περίβολος» μάλλον εννοεί την μάντρα της Μονής Δαφνίου.
7. «Θάλασσα» προφανώς εννοεί τον Σκαραμαγκά. Ο μεγάλος ζωγράφος Νικόλαος Γύζης στις επιστολές του αναφέρι τον Σαραμαγκά ως «παραλία του Δαφνίου» (Ιούνιος 1897).