Καταυλισμοί – οχυρά – πυροβολεία των άγγλων στην περιοχή του Δαφνίου κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου (Δεκέμβριος 1944 -)

Αγγλικής κατασκευής τολ στο Βοτανικό Κήπο.




Πολυβολεία στο Βοτανικό Κήπο

Πολυβολείο εκτός Βοτανικού, μετά τη Μονή Δαφνίου και το Σπήλαιο Πανός

Χαρακώματα "στη νησίδα" που σχηματίζεται στο ρέμα στο Βοτανικό Κήπο
-----
Καταυλισμοί – οχυρά – πυροβολεία των άγγλων στην περιοχή του Δαφνίου κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου (Δεκέμβριος 1944 -)
Το θέμα αυτό το ανοίγουμε για πρώτη φορά και όχι ολοκληρωμένα. Θα μπορούσαμε να κατηγορηθούμε ότι το ανοίγουμε πρόωρα ακόμα και πρόχειρα και δεν θα διαφωνήσουμε προβάλλοντας όμως έναν ισχυρό λόγο: Δεν έχουμε πλούσια βιβλιογραφία και ντοκουμέντα μέχρι σήμερα. Αυτά που διαθέτουμε είναι προφορικές πληροφορίες, λίγες αναφορές στο INTERNET, ορισμένα κείμενα που αναφέρουν μάχες την περίοδο του Δεκεμβρίου 1944 στην περιοχή και αρκετές φωτογραφίες.
Η μη ολοκληρωμένη ανάρτηση σήμερα σκοπό έχει να προκαλέσει το ενδιαφέρον όσων γνωρίζουν κάτι για τον εμφύλιο και τις εγκαταστάσεις των άγγλων στην περιοχή του σημερινού Βοτανικού Κήπου (Διομήδους) στο τέρμα της Ιεράς Οδού.
Αλλά ας αρχίσουμε με κάποιες βασικές πληροφορίες για το Βοτανικό Κήπο. Ο Αλέξανδρος Διομήδης (1875-1950) ήταν νομικός, πολιτικός και είχε διατελέσει Διευθυντής της Εθνικής Τράπεζα και Υπουργός Οικονομικών.
Περισσότερες πληροφορίες και βιογραφικό του Αλ.Διομήδους ΕΔΩ
--------
«Ο Αλέξανδρος Διομήδης μετά τον θάνατό του κληροδότησε μέρος της περιουσίας του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών με σκοπό τη δημιουργία του Ιδρύματος, η οποία και έλαβε χώρα μετά από δύο χρόνια, το έτος 1952. Το όραμα του Διομήδη άρχισε να πραγματοποιείται μετά την παραχώρηση της δασικής έκτασης, στην οποία βρίσκεται σήμερα ο Κήπος, από το Υπουργείο Γεωργίας στο Ίδρυμα το 1961. Οι εργασίες διαμόρφωσης του Βοτανικού Κήπου βασίσθηκαν στα σχέδια της καθηγήτριας του Πανεπιστημίου του Βερολίνου H. Hammerbacher. Το έτος 1975, μετά την ολοκλήρωση μεγάλου κύκλου εργασιών, ο Κήπος άνοιξε τις πύλες του στο κοινό.»
ΠΗΓΗ

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι η περιοχή που πιθανολογούμε ως καταυλισμό και οχυρό των άγγλων στον εμφύλιο ανήκε στο Υπουργείο Γεωργίας, δηλαδή στο δημόσιο, και δεν είχε σχέση με τον Βοτανικό Κήπο που δημιουργήθηκε αργότερα.

Άλλες πληροφορίες που διαθέτουμε είναι ότι «Η περιοχή του Κήπου κατά την διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής ήταν θέατρο του αντιστασιακού αγώνα μια και εκεί λειτουργούσε ένας από τους χώρους εκτέλεσης των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Μετά την απελευθέρωση από τους Γερμανούς και κατά την διάρκεια της επέμβασης των Άγγλων (1944), ο Κήπος απετέλεσε στρατόπεδο των Άγγλων και αργότερα φιλοξένησε εγκαταστάσεις της Πολιτικής Άμυνας» ΠΗΓΗ

Ότι ήταν στρατόπεδο των άγγλων επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι έχουμε μια προφορική μαρτυρία καθώς και από το γεγονός ότι η κατασκευή των τολ (χώροι καταυλισμού τότε και σήμερα αποθήκες του κήπου) που βρέθηκαν εκεί «κληρονομιά» από τους άγγλους έχουν συναρμολογηθεί με αγγλικό τρόπο (οι βίδες έχουν αντίστροφη φορά).
Στην εφημερίδα ΟΔΗΓΗΤΗΣ της ΚΝΕ αναφέρεται ότι μεταξύ των μαχών την περίοδο 17-20 Δεκέμβρη 1944 ήταν και μια στο Δαφνί.

Ο στρατηγός Θεμιστοκλής Τσακαλώτος (από την πλευρά της δεξιάς και των άγγλων) σε εμπιστευτική αναφορά του καταγράφει ότι στις 15/12/1944 «ΣΠΙΤΦΑΪΡΣ εβομβάρδισαν και επολυβόλησαν πιθανάς θέσεις πυροβόλων Δαφνί (Ε.2949)». ΠΗΓΗ

Ο Νίκανδρος Κεπέσης, στέλεχος και βουλευτής του ΚΚΕ, στο βιβλίο του «Δεκέμβρης 1944», Σύγχρονη Εποχή, 1994, σελ.331 παρουσιάζει στοιχεία σύμφωνα με τα οποία στις 2 Ιανουαρίου 1945 «Το εχθρικό πυροβολικό έβαλε καταιγιστικά τον οδικό κόμβο Δαφνί – Σκαραμαγκά».
----------
Από τα παραπάνω, έστω και πρόωρα μπορούμε, να ισχυριστούμε τα εξής:
1) Η περιοχή Ιερά Οδός – Δαφνί – Σκαραμαγκάς είχε δια μέσω των αιώνων στρατηγικό χαρακτήρα. Αποτελούσε λόγω της θέσης τη μοναδική δυνατότητα ελέγχου ανθρώπων, στρατευμάτων κ.λπ. προς την Πελοπόννησο ακόμα και με τμήμα της Στερεάς Ελλάδας (Βίλια, Θήβα κ.λπ).
2) Λόγω λοιπόν της θέσης στην ευρύτερη περιοχή του Δαφνίου (δεν μιλάμε για το χώρο της Μονής) ήταν δυνατόν να είχαν στρατοπεδεύσει τμήματα των άγγλων.
3) Το τολ, τα 3+1 πολυβολεία και τα ορύγματα (χαρακώματα) που έχουν εντοπιστεί, (μπορεί να υπάρχουν και άλλα) αποδεικνύουν ότι υπήρχε σημαντική δύναμη των άγγλων για τα δεδομένα της εποχής.
Η έρευνα που έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια συνεχίζεται στην κατεύθυνση της αναζήτησης βιβλιογραφηκών πηγών και ντοκουμέντων.