Η μάχη έγινε στίς 21 Μαρτίου 1827 στό Δαφνί καί διεξήχθη σώμα μέ σώμα | Ο ρόλος του Καραϊσκάκη, του Γενναίου Κολοκοτρώνη κ.ά.

[Περισσότερα για τις Μάχες στη Δυτική Αθήνα - Αττική κ.λπ. στα "Ταμπούρια των Αγωνιστών του '21 στο Ποικίλο Ορος" ΕΔΩ]

Δημήτριος Αινιάν - Βιογραφία Καραϊσκάκη (Μάχη Δαφνίου)

[ΠΗΓΗ ΕΔΩ]

Μετά τήν ήττα στό Κερατσίνι, η θέση τού Κιουταχή έγινε ακόμα πιό δύσκολη. Από πολιορκητής τής Ακρόπολης κινδύνευε νά γίνει ο ίδιος πολιορκημένος, αφού ήταν κυκλωμένος από χιλιάδες Έλληνες ενόπλους, οι οποίοι εκτός τών άλλων είχαν καί τόν θαλάσσιο έλεγχο τού Σαρωνικού. Ήδη όμως κατέφθαναν νέες ενισχύσεις από τήν Κωνσταντινούπολη γιά νά ενισχύσουν τόν πεισματάρη σερασκέρη, ο οποίος αποδείχθηκε ότι ήταν ο ικανότερος πασάς από όλους όσους είχε στείλει η Υψηλή Πύλη γιά νά καταστείλει τήν επανάσταση τών ραγιάδων. 

Ο Ρεσίτ πασάς, όπως επίσης λεγόταν ο Οθωμανός στρατηγός, παρατηρούσε τήν διαρκή πρόοδο τών ελληνικών στρατευμάτων στόν Πειραιά, τό Φάληρο καί τό Κερατσίνι καί επιχείρησε νέα προσπάθεια γιά νά διαλύσει τό βασικό στρατόπεδο τού Κερατσινίου, έχοντας κρύψει τό ιππικό του πίσω από τούς λόφους τής μονής Δαφνίου, τό οποίο θά κρατούσε γιά νά επιτεθεί τήν κατάλληλη στιγμή.

Η μάχη έγινε στίς 21 Μαρτίου 1827 στό Δαφνί καί διεξήχθη σώμα μέ σώμα. 

Ο Κιουταχής διηύθυνε ο ίδιος τή μάχη καί οι Τουρκαλβανοί μή τολμώντας νά υποχωρήσουν, πολέμησαν μέ πείσμα. Από τήν πλευρά τών Ελλήνων ο Βασίλης Μπούσγος καί ο Γενναίος Κολοκοτρώνης πού μάχονταν μέ τά σπαθιά στά χέρια, καί ο Χατζημιχάλης μέ τό ιππικό του, ήταν αυτοί πού επέδειξαν γενναιότητα καί αυτοθυσία. Τό κρυμμένο τουρκικό ιππικό πού εμφανίστηκε ξαφνικά υπερφαλάγγισε τό ελληνικό ιππικό καί ο Καραϊσκάκης βρέθηκε αποκομμένος από τή βάση του στό Κερατσίνι. Τελικά έπειτα από σκληρή μάχη, οι Έλληνες υποχώρησαν έχοντας απώλειες 19 νεκρούς, ανάμεσα στούς οποίους ήταν καί ο Σουλιώτης Βασίλης Δαγκλής. 

Ο τόπος διεξαγωγής τής μάχης ήταν ορατός από τούς αποκλεισμένους στήν Ακρόπολη, οι οποίοι αναθάρρησαν βλέποντας τίς προσπάθειες τών συμπατριωτών τους καί έστειλαν αγγελιοφόρο στόν Καραϊσκάκη μέ τό μήνυμα ότι μπορούν ακόμα δέκα ημέρες νά κρατήσουν τό κάστρο. Στόν Γενναίο Κολοκοτρώνη έκανε ιδιαίτερη εντύπωση "μία γυναίκα Οθωμανίδα όπου τήν είχε πάντοτε ο Καραϊσκάκης μέ ενδύματα ανδρικά καί μέ όπλα" καί η οποία μαχόταν στό πλευρό τού αρχιστράτηγου.

«Η αύξησις τού στρατοπέδου τού Καραϊσκάκη ημέραν παρ' ημέραν εγίνετο επαισθητοτέρα. Διάφορα πελοποννησιακά σώματα είχον ήδη φθάσει καί άλλα επεριμένοντο. Ο Καραϊσκάκης βοηθούμενος από τά χρήματα τά οποία έπεμψαν εις αυτόν οι εν Ερμιόνη πληρεξούσιοι, ενέπνευσε πολλήν προθυμίαν εις τούς στρατιώτας, τήν οποίαν έτι μάλλον ηύξησεν η είδησις τής εις τήν Ελλάδα αφίξεως τού λόρδου Κοχράνου. Όσον όμως η κατάστασις τού στρατοπέδου τούτου εφαίνετο ευχάριστος, τόσον ελεεινή επαρουσιάζετο η κατάστασις τών πολιορκουμένων. Επίτηδες απεσταλμένος από τήν Ακρόπολιν μέ γράμματα παρέστησεν εις τόν Καραϊσκάκην, ότι άν εντός δεκαπέντε ημερών δέν γένη καμμία θεραπεία, τό φρούριον χάνεται. 

Ο Καραϊσκάκης απήντησεν αμέσως εις τούς πολιορκουμένους μέ τόν ίδιον απεσταλμένον των, ότι ένα καί μόνον σκοπόν έχει, τήν διάλυσιν τής πολιορκίας, καί ότι εις τούτο ενασχολείται μ' όλας τάς δυνάμεις του. Επρόσθεσε δέ καί όσα ενόμισεν αρμόδια εις τήν περίστασιν διά νά εμψυχώση τούς πολιορκουμένους νά υπομείνωσι. Μετά τούτο εκάλεσεν αμέσως τούς αξιωματικούς τού στρατοπέδου καί τούς ανέγνωσε τάς επιστολάς τών πολιορκουμένων. Επρόβαλλε δέ ότι, επειδή η ανάγκη τής Ακροπόλεως παρουσιάζεται σημαντική, μ' όλον ότι τά εκ Πελοποννήσου στρατεύματα δέν έφθασαν ακόμη όλα, νά δοκιμάσωσι μόνοι των οι εις τό στρατόπεδον ευρισκόμενοι νά λάβωσι κοινωνίαν μετά τών εις Φαληρέα Ελλήνων, διασχίζοντες εις τό μέσον τά εχθρικά στρατεύματα, διά νά δυνηθώσιν επομένως όλοι ομού νά προοδεύσωσιν οπωσούν πρός τόν Ελαιώνα (Χαϊδάρι).

Τό σχέδιον τούτο εγένετο δεκτόν απ' όλους τούς αξιωματικούς, καί αμέσως ο Καραϊσκάκης επεχείρησε νά τό βάλη εις ενέργειαν. Διώρισε νά κατασκευασθώσι δύω οχυρώματα εις δύω ερείπια οικιών κειμένων πρός τόν Πειραιά, θέλων μέ τούτο νά ελευθερώση τόν λιμένα καί νά μήν έχη εκ τού πλησίον εμπόδια εις τάς επιχειρήσεις του, κατεσκεύασε δέ καί εκ δεξιών τού Μετοχίου ένα προμαχώνα, όπου ετοποθέτησε τριακοσίους στρατιώτας, διά νά γείνωσι δέ ταύτα συντομώτερον, επεστάτησε καί ο ίδιος καί συνειργάσθη μέ τούς στρατιώτας, ώστε τό πρωί ευρέθησαν έτοιμα καί καλώς διατεθειμένα.

Ο Κιουταχής ιδών τήν επομένην ημέραν τήν πρόοδον ταύτην τών Ελλήνων έκαμε κίνημα μέ δύω περίπου χιλιάδας πεζούς καί εξακοσίους ιππείς. Άφησεν εξ αυτών τριακοσίους εις μίαν εκκλησίαν καί μέ τούς λοιπούς διευθυνόμενος διά τού παραθαλασσίου τού λιμένος, ανέβη εις τήν παρακειμένην ράχην, σκοπόν έχων, φαίνεται, νά κατασκευάση επ' αυτής οχυρώματα καί νά βάλη κανόνια εις τήν άκραν διά νά εμποδίση τήν είσπλευσιν τών πλοίων εις τόν κόλπον τού Κερατσινίου. Ταυτοχρόνως έστειλε καί χιλίους πεζούς καί πεντακοσίους ιππείς από τό μέρος τού Δαφνίου διά νά τοποθετηθώσιν εις τήν θέσιν τής Περαταριάς καί νά εμποδίσωσι τήν εκείθεν διάβασιν τών Ελλήνων, ώστε τό ελληνικόν στρατόπεδον αποκλεισθέν τοιουτοτρόπως καί στερηθέν τροφών ν' αναγκασθή νά διαλυθή.

Διατάξας ταύτα ο Κιουταχής καί δώσας τάς αναγκαίας οδηγίας εις τά διάφορα σώματα, αυτός συνωδευμένος από εκατόν περίπου εκλεκτούς ιππείς εστέκετο αντικρύ τού Μετοχίου διά νά παρατηρή τά γινόμενα καί νά δίδη τήν αναγκαίαν συνδρομήν εις τά σώματα, όσα ήθελον πιασθή εις μάχην. Ο δέ Καραϊσκάκης απέστειλε πεντακοσίους πεζούς καί έως πεντήκοντα ιππείς διά ν' αντιπαραταχθώσι κατά τών εις τήν ράχην εχθρών διώρισε δέ τούς εις τό Μετόχιον καί τούς περί αυτό προμαχώνας νά μένωσιν ήσυχοι εις τάς θέσεις των, εκτός εάν ίδωσι κινδυνεύοντας τούς μαχομένους, τότε δέ νά στείλωσι μικράν τινα δύναμιν μόνον. 

Επλησίασαν οι Έλληνες εις τούς περί τήν ράχην εχθρούς καί ήρχισαν τόν ακροβολισμόν, αλλ' οι ιππείς τών Ελλήνων, οι οποίοι επροπορεύοντο τών πεζών, οπισθοδρομήσαντες ολίγον διά νά γεμίσωσι τά πυροβόλα των, έδωκαν καιρόν εις τούς Τούρκους νά εφορμήσωσιν, αντέστησαν όμως οι πεζοί καί τούς αντέκρουσαν. Εν τούτω τω μεταξύ ο Καραϊσκάκης λαβών έν σώμα πεζών διευθύνθη διά τού παραθαλασσίου κατά τών εχθρών, σκοπεύων νά επιπέση εις αυτούς από τά οπίσθια.

Μόλις επροχώρησεν ολίγον ο Καραϊσκάκης, καί οι Τούρκοι ιδόντες τόν κίνδυνον, εις τόν οποίον έμελλον νά εκτεθώσιν, ετράπησαν εις φυγήν. Οι μέν Τούρκοι λοιπόν έφευγον έχοντες εις τήν πλευράν των τήν θάλασσαν, οι δέ Έλληνες τούς κατεδίωκον διά τής πεδιάδος καί επιταχύνοντες τήν καταδίωξίν των ηνάγκασαν τούς μέν πεζούς νά καταφύγωσιν εις τόν πλησιέστερον προμαχώνα των, τούς δέ ιππείς νά συνέλθωσιν εις τό οχύρωμα όπου ήτον καί ο Κιουταχής. 

Ενώ δέ ούτοι έφευγον, τούς εκτύπησαν καί από τά ελληνικά οχυρώματα τά πλησιέστερα εις τήν διάβασιν των, φονεύσαντες τινάς τών ιππέων καί πληγώσαντες μερικούς. Ενώ δέ τινές τών Ελλήνων ενησχολούντο εις τό νά λαφυραγωγήσωσιν όσους εκ τών φονευθέντων έλαβαν εις τήν εξουσίαν των καί ήσαν διά τούτο εις αταξίαν, νομίσας αρμόδιον καιρόν ο Κιουταχής, εφορμά ο ίδιος μέ όλους τούς περί αυτόν ιππείς καί προλαμβάνει τούς Έλληνας έξω από τά οχυρώματά των.

Γίνεται λοιπόν συμπλοκή εκ τού πλησίον, ώστε τά τουφέκια αποκατέστησαν άχρηστα. Οι Έλληνες άν καί ήσαν πεζοί καί αντεμάχοντο μέ ιππείς καί εις τήν πεδιάδα, αντεστάθησαν όμως μέ γενναιότητα, ώστε οι εχθροί εβιάσθησαν ν' αποσυρθώσιν οπίσω εις τάς θέσεις των καί τούτο υπήρξε τό τέλος ταύτης τής μάχης. 

Η ζημία αμφοτέρων τών μερών υπήρξεν ομοία σχεδόν, οι Έλληνες όμως έλαβον τήν υπεροχήν εις τόν αγώνα. Ο δέ Κιουταχής δέν απήλαυσεν άλλο εις τής ημέρας ταύτης τό κίνημα, ειμή τό νά οχυρώση τήν εκκλησίαν, όπου έστειλεν ικανάς τροφάς καί πολεμοφόδια. Οι εν τή Ακροπόλει ιδόντες τούς αγώνας τούτους ενεθαρρύνθησαν, καί τήν επομένην ημέραν αποστείλαντες πεζοδρόμον ανήγγειλαν εις τόν Καραϊσκάκην, ότι δύνανται ακόμη καί δέκα ημέρας περισσότερον ν' ανθέξωσιν, όθεν ας μή βιασθώσιν, αλλ' ας ενασχοληθώσι νά κάμωσι καλόν σχέδιον διά νά διαλυθή η πολιορκία τού φρουρίου.»

Δημήτριος Αινιάν - Βιογραφία Καραϊσκάκη (Μάχη Δαφνίου)