Ο Κώστας Βάρναλης περιγράφει το Δαφνί, την Ιερά Οδό και μια Μεγάλη Παρασκευή στην εκκλησία του Ψυχιατρείου

 

[Ο Κώστας Βάρναλης, έργο του Γιάννη Ρίτσου, 1974]

Ο Κώστας Βάρναλης περιγράφει

το Δαφνί, την Ιερά Οδό και μια Μεγάλη Παρασκευή στην εκκλησία του Ψυχιατρείου

Δαφνί – Ιερά Οδός
Πόσες φορές δεν είχαμε κάνει ως τώρα αυτόν τον ευχάριστο περίπατο στο Δαφνί κι ως πέρα στο Σκαραμαγκά και μάλιστα με τα πόδια.
Το Δαφνί είναι μια από τις ωραιότερες τοποθεσίες της Αττικής και σχεδόν μπροστά στη μύτη της Αθήνας. Κ΄ η εκκλησία του, η Παναγιά η Δαφνιώτισσα, είναι ένα από τα λαμπρότερα μνημεία της βυζαντινής τέχνης
...Λίγοι θα ξέρουνε, πως το Δημόσιο Ψυχιατρείο αποτελεί μιαν ολάκερη πολιτεία με δυό χιλιάδες ψυχομέτρι. Πολιτεία με βασιλιάδες, με πρωθυπουργούς, με μεγάλους συγγραφείς και δισεκατομμυριούχους!

Μεγάλη Παρασκευή
...Νύχτα αφέγγαρη. Ξαστεριά. Εκεί στο διάσελο του Δαφνιού λαμποκοπούνε τ΄ άστρα ψηλά κι ο ουρανός σαν μαύρο ατσάλι. Ησυχία κ΄ ερημιά. Τα πεύκα στις ράχες και στις κορφές των γύρο βουνών, πολύ μετά το βασίλεμα του ήλιου στο Σαρωνικό, ξεκόβονται καθαρά και μαύρα, απάνου σε φωτεινό φόντο...

Παλατάκι - Θων ή Όθων?

 

Ακόμα και σύμερα υπάρχει διάχυτη η άποψη ότι το Παλατάκι (κτήμα Χαϊδάρι) ήταν ιδιοκτησίας του βασιλιά Όθωνα. Ακόμα ένας πιο προχωρημένος μύθος ήταν ότι η βασίλισσα Αμαλία συναντούσε εκεί το λήσταρχο Νταβέλη. 

Η πραγματικότητα είναι ότι το κτήμα Χαϊδάρι ήταν ιδιοκτησία σε καποια φάση του αυλάρχη Νικόλαου Θων "'Επαυλις Θων". Ο οποίος στην έπαυλη του τοποθέτησε τον αδριάντα του φιλέλληνα Κάρολου Φαβιέρου, ο οποίος είχε πάρει μέρος μαζί με τον Καραϊσκάκη στις Μάχες του Χαϊδαρίου (1826).

Σήμερα υπάρχει η στήλη που βλέπετε, χωρις την προτομή του Κάρολου Φαβιέρου, με την αφιέρωση του Νικόλαου Θων. 

 Άλλος λοιπόν ήταν ο Βασιλιάς Όθωνας (1815 – 1867) και άλλος ο αυλικός Θων (1850 – 1906.

Η προτομή του Κάρολου Φαβιέρου σήμερα στο 2ο όροφο του Δημαρχείου Χαϊδαρίου. Το πως αποκτήθηκε (αγοράστηκε) είναι μια άλλη ιστορία.

Ο παραμυθάς Χανς Κρίστιαν Άντερσεν περιγράφει το Δαφνί, 1841

Ο παραμυθάς Χανς Κρίστιαν Άντερσεν [2 Απριλίου 1805 - 4 Αυγούστου 1875] επισκέφτηκε και τη χώρα μας και κατέγραψε τις εντυπώσεις του σε ένα βιβλίο που έχει μεταφραστεί και στα ελληνικά.

Στις ταξιδιωτικές του εντυπώσεις ο μεγάλος παραμυθάς περιγράφει και την επίσκεψή του στη Μονή Δαφνίου το έτος 1841.

Όταν ο Andersen με τους συνοδοιπόρους του, τον Ludwig Ross και τον Έλληνα καθηγητή Φίλιππο Ιωάννου, μπήκε στην αυλή του μοναστηριού, συνάντησε εικόνα ακόμα μεγαλύτερης εγκατάλειψης.

Χ.Κ. Άντερσεν

Ο παραμυθάς γράφει για έναν παραμυθένιο τόπο.

 Το Δαφνί

 Ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, o γνωστός Δανός συγγραφέας παραμυθιών, επισκέφτηκε, το 1841 την Ελλάδα και στις 3 Απριλίου  περιγράφει την Ιερά Οδό, το Ιερό της Αφροδίτης (Αφαία), τη Μονή Δαφνιού, τον Σκαραμαγκά.

 

Γύρω από την Αθήνα απλώνονται πολλά ξέφραγα χωράφια, έτσι που διαβάτες και καβαλάρηδες να περνούν μέσα απ΄ τα στάχυα. Μα και ο ίδιος ο ιδιοκτήτης τους θ΄ απορούσε, αν δεν το κάναμε αυτό, μου είπαν όταν πρότεινα να φέρουμε βόλτα το χωράφι. Στην πραγματικότητα υπάρχει μονάχα ένας αμαξόδρομος· εκείνος που πηγαίνει απ΄ την Αθήνα στον Πειραιά. Τους υπόλοιπους, εκείνον για τις Θήβες και τον άλλον για την Κόρινθο απ΄ την Ελευσίνα, δεν τους τέλειωσαν ακόμα. Μα και σ΄ αυτές τις μικρές αποστάσεις, όπου θα μπορούσες να πας με αμάξι, περνάς με δυσκολία, γιατί τ΄ άλογα δε θέλουν να προχωρήσουν· πεισμώνουν, γυρίζουν πίσω ή πέφτουν καταγής. Πολλές φορές άκουσα αμαξάδες να λένε: «Δεν τραβάνε μπρος! Δεν τους ξέρουν αυτούς τους δρόμους! Αν πάτε όμως στον Πειραιά, θα δείτε τι άλογα είναι και τι τρέξιμο κάνουν!». Κάθε τόσο λοιπόν αναγκάζεσαι να κατεβείς απ΄ το αμάξι κι ο αμαξάς οδηγεί σιγά σιγά τα άλογα.

Στα μισά του δρόμου απ΄ την Αθήνα για την Ελευσίνα μέσα στην άγρια ερημιά, βρίσκεται το μοναστήρι του Δαφνιού, κατεστραμμένο στην Επανάσταση. Χτίστηκε σε μαυριτανικό ρυθμό και το μεταχειρίζονται τώρα σαν καταφύγιο οι χωροφύλακες, που βρίσκονται εδώ για την ασφάλεια του δρόμου.