Κυριακή 25 Δεκεμβρίου 2022

«Η Μενεξεδένια Πολιτεία» του Άγγελου Τερζάκη και το Δαφνί

 

«Η Μενεξεδένια Πολιτεία» του Άγγελου Τερζάκη και το Δαφνί

Έρευνα - Παρουσίαση -  Επιμέλεια: Κώστας Φωτεινάκης

Γενική ιστορική, λογοτεχνική, καλλιτεχνική περιγραφή της Μονής Δαφνίου:


[Η Μονή Δαφνίου πριν από το σεισμό του 1999 – προφανώς η «κοκκινωπή εκκλησία» που αναφέρει το Άγγελος Τερζάκης στο μυθιστόρημα]

 Για τη Μονή Δαφνίου, Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς (1990) και γενικότερα για την ευρύτερη περιοχή έχουν γραφτεί πολλές περιγραφές από περιηγητές, ιστορικούς, ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών. Ενδεικτικά και μόνο αναφέρω, χωρίς τις αρχαιολογικές και ιστορικές εκθέσεις: Σατωμπριάν, Pouqueville, Κρίστιαν Άντερσεν, Εμμανουήλ Ροίδης, Δημήτρης Καμπούργλου, Κοσμάς Πολίτης, Κώστας Καβάφης, Νικόλαος Γύζης, Χένρι Μίλλερ, Βιρζινία Γούλφ, Ανδρέας Καραντωνης κ.ά.

Την περιοχή την επισκέφτηκαν διάσημοι φωτογράφοι και εικαστικοί καλλιτέχνες. Ενδεικτικά και μόνο: Φρεντερίκ Μπουασονά, Nellys, Βάσω Παπαϊωάννου, Perilla, Γιάννης Τσαρούχης, Γιώργος Φαρσακίδης, Τάσος κ.α.

Μεγάλης πολιτιστικής αξίας και σημαντικής κληρονομιάς είναι το πρώτο ντοκιμαντέρ στην ιστορία της τέχνης του Άγγελου Προκοπίου «ΔΑΦΝΙ – Παναγία η Χρυσοδαφνώτισσα», το οποίο κατέκτησε τα δύο πρώτα βραβεία στα Φεστιβάλ του Εδιμβούργου (1952) και Νέας Υόρκης (1952). Το ντοκιμαντέρ αυτό ήταν χαμένο και βρέθηκε στη Γερμανία μετά από τη μεγάλη μου προσπάθεια και επιμονή σε συνεργασία με την Ταινιοθήκη της Ελλάδας.

Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2022

Ο θείος Φαίδων (Γρηγόρης Ξενόπουλος) μας περιγράφει το ηλιοβασίλεμα στο Όρος "Αιγάλεως" και κάνει αναφορές στα Βουνά της Αττικής | ΔΙΑΠΛΑΣΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ - Οκτώβριος 1927

 


ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

·        Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος (9 Δεκεμβρίου 1867 − 14 Ιανουαρίου 1951) ήταν Ζακυνθινός μυθιστοριογράφος, δημοσιογράφος και συγγραφέας θεατρικών έργων. Διετέλεσε αρχισυντάκτης στο θρυλικό πια περιοδικό, Η Διάπλασις των Παίδων, κατά την περίοδο 1896 - 1948. Κατά την αρχισυνταξία του Ξενόπουλου στο περιοδικό ήταν και ο βασικός του συντάκτης. Είναι χαρακτηριστική η υπογραφή του Σας ασπάζομαι, Φαίδων, που χρησιμοποιούσε στις επιστολές που υποτίθεται έστελνε στο περιοδικό. [Περισσότερες πληροφορίες στη ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ ΕΔΩ]

·       Η Διάπλασις των παίδων ήταν ελληνικό παιδικό περιοδικό που κυκλοφόρησε από το 1879 έως το 1949. [Περισσότερες πληροφορίες στη ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ ΕΔΩ]

Σας ασπάζομαι – Φαίδων | ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΑΤΙΚΑ (Η δύση στο Όρος «Αιγάλεως»)

Το κείμενο του Γρηγόρη Ξενόπουλου δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Διάπλασις των Παίδων», έτος 49ον, Αρ.47 – Εν Αθήναις 22 Οκτωβρίου 1927.

Αιγάλεως - Κυνηγό, νομίζω, τον λέει ο λαός, όπως τον Υμηττό Τρελοβούνι! – είν’ ένα μακρύ βουνό, που απλώνεται στα δυτικά της Αθήνας. Ο Υμηττός έρχεται αντίκρυ, στανατολικά, μεγαλύτερος αυτός, ψηλότερος και, ας το πούμε χωρίς κακοφανισμό, ωραιότερος. Μου φαίνεται μάλιστα σα να κοιτάζει τον αντικρινό του με περηφάνεια πολλή και περιφρόνηση, κι’ ο καημένος ο Αιγάλεως σα να ζαρώνη και να χλωμοσβύνη μπροστά στο κακό βλέμμα… Δεν καταλαβαίνω όμως τη διαγωγή του κυρίου Υμηττού! Βουνά δεν είναι κι΄ οι δυό, και μάλιστα βουνά της Αττικής; Όμορφος πολύ ο Υμηττός, ναι. Μα τι άσχημο έχει η Αττική, για νάναι άσχημος κι’ ο Αιγάλεως;

          Εμένα τουλάχιστο, η κορυφογραμμή του μου είναι συμπαθητική. Και τον βλέπω όλη την ώρα, γιατί το γραφείο μου έχει κι ένα παραθυράκι καθαυτό δυτικό. Πάνω απ’ τα κεραμίδια, απ΄ τα μακρινά σπιτάκια κι’ απ’ τον ελαιώνα, βλέπω τον Αιγάλεω σχεδόν ολάκερο. Κι’ ακριβώς μπροστά μου έχω την τούρλα του, το ψηλότερο δηλαδή μέρος της κορυφογραμμής του – μια καμπύλη μαλακή πάντα μ΄ αρκετά στρογγυλή, μια μικρή, χαριτωμένη καμπουρίτσα στη ράχη του μακρόσυρτου βουνού…

          Την εποχή που ο ήλιος βασιλεύει απάνω σ’ αυτή την τούρλα, ο Αιγάλεως, την ώρα του ηλιοβασιλέματος, βρίσκεται σ’  όλη του τη δόξα, Μπορώ μάλιστα να πω πως είναι τότε πιο όμορφος κι΄ από τον Υμηττό.

Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου 2022

Ζακ Λακαρριέρ (Jacques Lacarrière) για την Ελευσίνα | "Ελευσίνα ή η μάχη του αληθινού μέλλοντος ενάντια στο ψεύτικο παρόν"


Πέθανε σαν σήμερα: Ζακ Λακαρριέρ (Jacques Lacarrière, 2 Δεκεμβρίου 1925 - 17 Σεπτεμβρίου 2005) είναι Γάλλος Συγγραφέας, από τους κυριότερους συντελεστές της προβολής της ελληνικής λογοτεχνίας στη Γαλλία, κριτικός, μεταφραστής, δοκιμιογράφος και στοχαστής.

Ο Ζακ Λακαρριέρ ζήτησε να διασκορπιστεί η τέφρα του στα Ελληνικά νερά για να μη φύγει ποτέ από τη χώρα μας. {έγραψε για την Ελευσίνα]

 Ζακ Λακαρριέρ

ΕΡΩΤΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Ελευσίνα ή η μάχη του αληθινού μέλλοντος ενάντια στο ψεύτικο παρόν

Πήγα στην Ελευσίνα το 1950, κατά το δεύτερο ταξίδι μου στην Ελλάδα. Τα Μυστήρια - ή μάλλον η σκιά τους - με προσέλκυαν ακόμη. Δεν είχα αδειάσει την ψυχή μου απ' τους νεκρούς θεούς που κατοικούσαν το χώρο. Αχαϊκή σκόνη της μνήμης, Ιωνικοί ιριδισμοί του απολιθωμένου χρόνου. Κι έγραψα τότε αυτό το ποίημα (προφητικό, ας το παραδεχθούμε):

Ένα ακρωτηριασμένο άλογο παραφυλάει την άφιξη πομπών που πια δε θα ξανάρθουν.

Άλλοι θαρθούν, ντυμένοι μ' άσπρες μπλούζες,

Μηχανικοί, εργάτες, αδιάφοροι για τούτα τα μυστήρια.

Και τα εργοστάσια να ξεφωνίζουν την ίδια πάντα ώρα κάθε βράδυ την άφιξη της πομπής των σκιών.

Και τα μυστικά τα χαμένα στα μάτια ενός αλόγου που ξενυχτάει τον ίδιο του τον θάνατο.

 32 χρόνια αργότερα, το 1982, ο Ζακ Λακαριέρ γράφει για την Ελευσίνα:

Σάββατο 20 Αυγούστου 2022

Στάση ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ στην Ιερά Οδό [2] | Παλαιό Δημαρχείο Χαϊδαρίου Κουμουνδούρου 5 και Νικομηδείας

 


1. Άποψη από ανατολικά - Το δεύτερο κτήριο που στέγασε το Δημαρχείο Χαϊδαρίου ήταν στη συμβολή των οδών Κουμουνδούρου 5 και Νικομηδείας. Στην παρούσα δημοσίευση γίνεται μια συνοπτική και πρώτη παρουσίαση, θα επανέλθω με περισσότερες πληροφοριες. | Φωτ.έτος 2011 [το πρώτο Κοινοτικό Κατάστημα ΕΔΩ

2. Άποψη από νότιο ανατολικά. | Έτος 2011

Τετάρτη 17 Αυγούστου 2022

Στάση ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ στην Ιερά Οδό | Δύο ιστορικά κτήρια της Κοινότητας και του Δήμου Χαϊδαρίου [1]


1- Η προηγούμενη ανάρτηση με τη στάση ΚΟΛΩΝΕΣ συγκέντρωσε πολλά και ενθαρρυντικά σχόλια. Έτσι συνεχίζω τις αναρτήσεις με τοπόσημα και με ένα νέο και παρόμοιο θέμα. ΣΤΑΣΗ ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ στην Ιερά Οδό.

Το Κοινοτικό Κατάστημα βρίσκεται ακριβώς απέναντι από την πινακίδα που βλέπετε, στη συμβολή της οδού Περραιβού με την Ιερά Οδό.

Αποκτήθηκε από το Δήμο Χαϊδαρίου με τη χρηματοδότηση του Πράσινου Ταμείου (Υπουργείου Περιβάλλοντος) το 2013.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι φωτογραφίες που ακολουθούν είναι του 2020.



2 -  Φωτογραφία από απόσταση - εξωτερική άποψη

ΜΕΓΑ ΓΕΓΟΝΟΣ: Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες επισκέφτηκε τη Μονή Δαφνίου στις 27 Ιουλίου 2022 | Τι έγραψε στο βιβλίο επισκεπτών για το Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς


[1- Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες  στην είσοδο του Καθολικού της Μονής Δαφνίου]

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, στο πλαίσιο των ολιγοήμερων διακοπών του στην Ελλάδα, επισκέφτηκε και τη Μονή Δαφνίου στις 27  Ιουλίου 2022.

Παρασκευή 12 Αυγούστου 2022

Στάση ΚΟΛΩΝΕΣ στην Ιερά Οδό | Τρεις εκδοχές για την ονομασία ΚΟΛΩΝΕΣ

 Το όνομα της στάσης ΚΟΛΩΝΕΣ στην Ιερά Οδό αρ.360, στο ύψος του Βοτανικού Κήπου Διομήδους, είναι ένα θέμα υπό διερεύνηση. 


Το μοναδικό δεδομένο που είναι διαθέσιμο είναι μια διαφήμιση σε εφημερίδα* της εποχής:



*Πηγή της διαφήμισης: Ομάδα του Γιάννη Ιγγλέση στο fb ΧΑΪΔΑΡΙ - Η ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΚΡΥΜΜΕΝΩΝ ΘΗΣΑΥΡΩΝ https://bit.ly/3PkAimB 

Τρίτη 24 Μαΐου 2022

Λογότυπο της Κοινότητας Χαϊδαρίου με τη Μονή Δαφνίου (σφραγίδα από έγγραφο της κοινότητας 1947) | Σύντομο ιστορικό της Κοινότητας από το 1887 - 1947


ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΛΟΓΟΤΥΠΟ ΤΟΥ ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ ΜΕ ΤΗ ΜΟΝΗ ΔΑΦΝΙΟΥ - ΥΠΟΓΡΑΦΕΙ Ο ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ ΠΕΡΓΑΝΤΗΣ
Οι χρονολογίες που ακολουθούν είναι από το Ιστορικό Λεύκωμα του Κώστα Φωτεινάκη "ΧΑΪΔΑΡΙ - Τόπος & Άνθρωποι", 2007.

Το 1887 εγκαινιάστηκε το θεραπευτήριο ψυχικών παθήσεων «Δρομοκαϊτειο» σε μια πευκόφυτη έκταση 325 στρεμμάτων, επί της Ιεράς Οδού, κληροδότημα του Χιώτη Τζώρτζη Δρομοκαϊτη. Στο Δρομοκαϊτειο «φιλοξενούνται» μεγάλα ονόματα της λογοτεχνίας μας όπως ο Γεώργιος Βιζυηνός, ο Ρώμος Φιλύρας  κ.ά. 

 Το 1913 ιδρύεται το δεύτερο ψυχιατρείο στη περιοχή, το κρατικό θεραπευτηρίου ψυχικών παθήσεων στο Δαφνί. Το 1928 αρχίζει επίσημα η λειτουργία του. Μεταφέρονται  εκεί 100 ασθενείς.

Σάββατο 14 Μαΐου 2022

Το Σπήλαιο Πανός στο Δαφνί (μια μικρή παρουσίαση)

 

Το Σπήλαιο Πανός (στόμιο) από τη δημοσίευση του αρχαιολόγου Ιωάννη Τραυλού στην Αρχαιολογική Εφημερίδα, 1937 (η ανασκαφή έγινε το 1932 -  είχε προηγηθεί αναφορά από τον Δημήτριο Καμπούρογλου).

Σπήλαιο Πανός, 2008

Πέμπτη 21 Απριλίου 2022

Ο Κώστας Βάρναλης περιγράφει το Δαφνί, την Ιερά Οδό και μια Μεγάλη Παρασκευή στην εκκλησία του Ψυχιατρείου

 

[Ο Κώστας Βάρναλης, έργο του Γιάννη Ρίτσου, 1974]

Ο Κώστας Βάρναλης περιγράφει

το Δαφνί, την Ιερά Οδό και μια Μεγάλη Παρασκευή στην εκκλησία του Ψυχιατρείου

Δαφνί – Ιερά Οδός
Πόσες φορές δεν είχαμε κάνει ως τώρα αυτόν τον ευχάριστο περίπατο στο Δαφνί κι ως πέρα στο Σκαραμαγκά και μάλιστα με τα πόδια.
Το Δαφνί είναι μια από τις ωραιότερες τοποθεσίες της Αττικής και σχεδόν μπροστά στη μύτη της Αθήνας. Κ΄ η εκκλησία του, η Παναγιά η Δαφνιώτισσα, είναι ένα από τα λαμπρότερα μνημεία της βυζαντινής τέχνης
...Λίγοι θα ξέρουνε, πως το Δημόσιο Ψυχιατρείο αποτελεί μιαν ολάκερη πολιτεία με δυό χιλιάδες ψυχομέτρι. Πολιτεία με βασιλιάδες, με πρωθυπουργούς, με μεγάλους συγγραφείς και δισεκατομμυριούχους!

Μεγάλη Παρασκευή
...Νύχτα αφέγγαρη. Ξαστεριά. Εκεί στο διάσελο του Δαφνιού λαμποκοπούνε τ΄ άστρα ψηλά κι ο ουρανός σαν μαύρο ατσάλι. Ησυχία κ΄ ερημιά. Τα πεύκα στις ράχες και στις κορφές των γύρο βουνών, πολύ μετά το βασίλεμα του ήλιου στο Σαρωνικό, ξεκόβονται καθαρά και μαύρα, απάνου σε φωτεινό φόντο...

Σάββατο 16 Απριλίου 2022

Παλατάκι - Θων ή Όθων?

 


Ακόμα και σύμερα υπάρχει διάχυτη η άποψη ότι το Παλατάκι (κτήμα Χαϊδάρι) ήταν ιδιοκτησίας του βασιλιά Όθωνα. Ακόμα ένας πιο προχωρημένος μύθος ήταν ότι η βασίλισσα Αμαλία συναντούσε εκεί το λήσταρχο Νταβέλη. 

Η πραγματικότητα είναι ότι το κτήμα Χαϊδάρι ήταν ιδιοκτησία σε καποια φάση του αυλάρχη Νικόλαου Θων "'Επαυλις Θων". Ο οποίος στην έπαυλη του τοποθέτησε τον αδριάντα του φιλέλληνα Κάρολου Φαβιέρου, ο οποίος είχε πάρει μέρος μαζί με τον Καραϊσκάκη στις Μάχες του Χαϊδαρίου (1826).
Σήμερα υπάρχει η στήλη που βλέπετε, χωρις την προτομή του Κάρολου Φαβιέρου, με την αφιέρωση του Νικόλαου Θων. 

 Άλλος λοιπόν ήταν ο Βασιλιάς Όθωνας (1815 – 1867) και άλλος ο αυλικός Θων (1850 – 1906.
Η προτομή του Κάρολου Φαβιέρου σήμερα στο 2ο όροφο του Δημαρχείου Χαϊδαρίου. Το πως αποκτήθηκε (αγοράστηκε) είναι μια άλλη ιστορία.



Παρασκευή 1 Απριλίου 2022

Ο παραμυθάς Χανς Κρίστιαν Άντερσεν περιγράφει το Δαφνί, 1841

Ο παραμυθάς Χανς Κρίστιαν Άντερσεν [2 Απριλίου 1805 - 4 Αυγούστου 1875] επισκέφτηκε και τη χώρα μας και κατέγραψε τις εντυπώσεις του σε ένα βιβλίο που έχει μεταφραστεί και στα ελληνικά.
Στις ταξιδιωτικές του εντυπώσεις ο μεγάλος παραμυθάς περιγράφει και την επίσκεψή του στη Μονή Δαφνίου το έτος 1841.
Όταν ο Andersen με τους συνοδοιπόρους του, τον Ludwig Ross και τον Έλληνα καθηγητή Φίλιππο Ιωάννου, μπήκε στην αυλή του μοναστηριού, συνάντησε εικόνα ακόμα μεγαλύτερης εγκατάλειψης.


Χ.Κ. Άντερσεν

Ο παραμυθάς γράφει για έναν παραμυθένιο τόπο.

 Το Δαφνί

 Ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, o γνωστός Δανός συγγραφέας παραμυθιών, επισκέφτηκε, το 1841 την Ελλάδα και στις 3 Απριλίου  περιγράφει την Ιερά Οδό, το Ιερό της Αφροδίτης (Αφαία), τη Μονή Δαφνιού, τον Σκαραμαγκά.

 

Γύρω από την Αθήνα απλώνονται πολλά ξέφραγα χωράφια, έτσι που διαβάτες και καβαλάρηδες να περνούν μέσα απ΄ τα στάχυα. Μα και ο ίδιος ο ιδιοκτήτης τους θ΄ απορούσε, αν δεν το κάναμε αυτό, μου είπαν όταν πρότεινα να φέρουμε βόλτα το χωράφι. Στην πραγματικότητα υπάρχει μονάχα ένας αμαξόδρομος· εκείνος που πηγαίνει απ΄ την Αθήνα στον Πειραιά. Τους υπόλοιπους, εκείνον για τις Θήβες και τον άλλον για την Κόρινθο απ΄ την Ελευσίνα, δεν τους τέλειωσαν ακόμα. Μα και σ΄ αυτές τις μικρές αποστάσεις, όπου θα μπορούσες να πας με αμάξι, περνάς με δυσκολία, γιατί τ΄ άλογα δε θέλουν να προχωρήσουν· πεισμώνουν, γυρίζουν πίσω ή πέφτουν καταγής. Πολλές φορές άκουσα αμαξάδες να λένε: «Δεν τραβάνε μπρος! Δεν τους ξέρουν αυτούς τους δρόμους! Αν πάτε όμως στον Πειραιά, θα δείτε τι άλογα είναι και τι τρέξιμο κάνουν!». Κάθε τόσο λοιπόν αναγκάζεσαι να κατεβείς απ΄ το αμάξι κι ο αμαξάς οδηγεί σιγά σιγά τα άλογα.

Στα μισά του δρόμου απ΄ την Αθήνα για την Ελευσίνα μέσα στην άγρια ερημιά, βρίσκεται το μοναστήρι του Δαφνιού, κατεστραμμένο στην Επανάσταση. Χτίστηκε σε μαυριτανικό ρυθμό και το μεταχειρίζονται τώρα σαν καταφύγιο οι χωροφύλακες, που βρίσκονται εδώ για την ασφάλεια του δρόμου.

Πέμπτη 3 Μαρτίου 2022

Τρίτη 8 Μαρτίου 2022 - Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στον αρχαιολογικό χώρο του Ιερού της Αφροδίτης στο Χαϊδάρι [Οδηγίες - Πώς πάμε στο χώρο]

 

[Για πρώτη φορά στην ιστορία ο αρχαιολογικός χώρος του Ιερού της Αφροδίτης ανοίγει για το κοινό, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. 

Πως πάμε στον αρχαιολογικό χώρο: Οδός Αγίου Αντωνίου 8 Σκαραμαγκάς, Αφαία, 12462 - Χάρτης ΕΔΩ.

Θα είμαι στο χώρο στις 11:00 -  Κώστας Φωτεινάκης

Περισσότερες αναρτήσεις και για τα ευρήματα στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας (Πατησίων) ΕΔΩ.]

-------------------
Εφορεία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής | ΠΗΓΗ ΕΔΩ

Ημέρα της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου 2022 

Ξενάγηση στον αρχαιολογικό χώρο του Ιερού της Αφροδίτης στο Χαϊδάρι.

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου 2022 διοργανώνει ξενάγηση στον αρχαιολογικό χώρο του Ιερού της Αφροδίτης στο Χαϊδάρι. 

Ο χώρος θα είναι επισκέψιμος στο κοινό από τις 9.00 π.μ. έως τις 13.00 μ.μ. Οι ξεναγήσεις θα πραγματοποιηθούν 10.00-12.00
ΠΗΓΗ ΕΔΩ
------------

Δευτέρα 14 Φεβρουαρίου 2022

Κωστή Μπαστιά "ΑΡΑΧΝΗ 44 - Η Ελληνοβρετανική Αντικατασκοπία στα χρόνια της Κατοχής: 1941 - 1944" το αεροδρόμιο της Ελευσίνας και ο Σκαραμαγκάς | Μυθιστόρημα


Κωστή Μπαστιά "ΑΡΑΧΝΗ 44 -  Η Ελληνοβρετανική Αντικατασκοπία στα χρόνια της Κατοχής: 1941 - 1944", ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ,1995.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου -  Γράφει ο Κωστής Μπαστιάς:

Η "Αράχνη 44" δεν ανήκει στην καθαρή λογοτεχνική εργασία μου. Η σύνθεση και η τεχνική μπορεί να της δίνουν λογοτεχνική μορφή· στην πραγματικότητα όμως είναι ένα ιστόρημα γεμάτο από υπαρκτά πρόσωπα, αληθινά στοιχεία, δείγμα του αγώνα που έγινε στην Ελλάδα για να πολεμηθή ο κατακτητής. Κείνο που το ξεχωρίζει από την ξηρή χρονογραφία είναι ότι πέρα από τα στοιχεία, τα περιστατικά, τα γεγονότα, πάσχισα να συλλάβω την ανθρώπινη ουσία και να φέρω στην επιφάνεια το καθαρά ανθρώπινο στοιχείο των ηρώων εικονίζοντας και τις αδυναμίες τους ακόμη[...] Κ.Μ.

----------

Το βιβλίο αυτό το ανακάλυψα στο πλαίσιο μια ευρύτερης έρευνας με θέμα  «Μπλοκ στη λήθη του ναζισμού - Θεατρικές εικόνες σκλαβιάς και λευτεριάς του Ρενάτο Μόρντο για το Μπλοκ 15». [ΕΔΩ]

Ο συγγραφέας Κωστής Μπαστιάς έχει μεγάλη σχέση με την έρευνα λόγω της διευθυντικής του θέσης το 1940  στο Βασιλικό (Εθνικό) Θέατρο καθώς και για την πρόσληψη του σκηνοθέτη Ρενάτο Μόρντο στη Βασιλική (Εθνική) Λυρική Σκηνή.

Το βιβλίο "ΑΡΑΧΝΗ 44" του Κωστή Μπαστιά με μετάφερε στις ιστορίες του Μικρού Ήρωα του Στέλιου Ανεμοδουρά, τόσο για τον τρόπο γραφής όσο και για τις υπερβολικές ικανότητες του "Μικρού Ήρωα" Πέτρου Σιγαλού. 

Δευτέρα 17 Ιανουαρίου 2022

Ο Άγγελος Σικελιανός με την Έλλη Αλεξίου και τη Γαλάτεια Καζαντζάκη στην ακρογιαλιά του Σκαραμαγκά τρώνε θαλασσινά κυδώνια…

[Φωτ. ΕΛΙΑ]
 
"...Ο Σκαραμαγκάς ήταν ένας μαγεμένος τόπος. Έχουμε αναφερθεί στον Περικλή Γιαννόπουλο που αυτοκτόνησε «γαντοφορεμένος» επάνω στο άλογο στη θάλασσα του Σκαραμαγκά, αλλά και σε άλλους λογοτέχνες και καλλιτέχνες που είχαν επισκεφτεί και περιγράψει το τοπίο κατεβαίνοντας από  την Ιερά Οδό, μετά το Δαφνί, προς το Σκαραμαγκά. 
...σας παρουσιάζουμε την περιγραφή της Έλλης Αλεξίου στο Σκαραμαγκά μαζί με την αδελφή της Γαλάτεια και τον Άγγελο Σικελιανό, πριν τον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Προφανώς είχαν πάει με άμαξα. Δηλαδή με άλλογο/α με άμαξα, όπως και ο Περικλής Γιαννόπουλος, που τους περίμενε ο αμαξάς.  Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Σικελιανός είχε σπίτι στη Φανερωμένη στη Σαλαμίνα, στην Ελευσίνα, γνώριζε και προφανώς αγαπούσε την περιοχή, δεν είναι τυχαίο και το συγκλονιστικό ποίημα ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ που έγραψε..."
Κώστας Φωτεινάκης

[Το σπίτι του Άγγελου Σικελιανού στη Φανερωμένη Σαλαμίνας]

Ο Άγγελος Σικελιανός με την Έλλη Αλεξίου και τη Γαλάτεια Καζαντζάκη στην ακρογιαλιά του Σκαραμαγκά τρώνε θαλασσινά κυδώνια…

Τρίτη 11 Ιανουαρίου 2022

Εκδρομή των αθλητών των Ολυμπιακών Αγώνων, 1896, στο Δαφνί


[Εκδρομή των αθλητών των Ολυμπιακών Αγώνων, 1896, στο Δαφνί | Φωτογραφία: Ιωάννη Λαμπάκη πριν γίνει ιερέας στην Αγία Βαρβάρα (αδελφού του συγγραφέα και Βυζαντινολόγου Γεώργιου Λαμπάκη)]

Όπως και στις μέρες μας, έτσι και στο παρελθόν, όταν θέλουμε να γιορτάσουμε ένα γεγονός με τους καλεσμένους επιλέγουμε την καλύτερη τοποθεσία. Το ίδιο προφανώς έκαναν και οι διοργανωτές των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα μετά τη λήξη τους το 1896.

Επέλεξαν το Δαφνί, μία περιοχή μεγίστης φυσικής και ιστορικής αξίας...

«… Ο τόπος τούτος είναι όλος υγιεινός, το ύδωρ δε διαυγέστατον και κάλλιστον των υδάτων εγγυάται την ασφάλειαν της ζωής του θέλλοντος να ζήση αυτόθι τον ανθρώπινον βίον…»

Δ.Σουρμελής: Αττικά ή περί δήμων Αττικής (σ.148-9), 1885.

------------

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ, Εκδρομή των αθλητών των Ολυμπιακών Αγώνων, 1896, στο Δαφνί

Διακρίνονται από αριστερά στην πρώτη σειρά: Κωνσταντίνος Μάνος (αλυτάρχης), Αναστάσιος Μεταξάς (αρχιτέκτονας), ο αμερικανός A.C. Lone (δεύτερος στο άλμα επί κοντώ).

Δεύτερη σειρά: οι αμερικανοί F.A. Clark (πρώτος στο άλμα μήκος και ύψος) και Conolly (πρώτος στο άλμα τριπλούν), ο Σπύρος Λούης, ο αμερικανός Thomas Curtis (πρώτος στα 100 μέτρα μετ΄ εμποδίων), ο πρίγκιπας Νικόλαος, ο αυστραλός F.X. Flack (ολυμπιονίκης στα 800 και 1500 μέτρα) και ο αμερικανός W. W. Hoyt (πρώτος στο άλμα επί κοντώ).

Τρίτη σειρά: ο λοχαγός Χ.Χατζηπέτρος, ο Παν. Παρασκευόπουλος (δεύτερος στη δισκοβολία), ο αμερικανός πολυνίκης Robert Carret, ο δρομέας Α. Χαλκοκονδύλης, ο πρίγκιπας Γεώργιος, ο διάδοχος Κωνσταντίνος και ο αμερικανός δρομέας G. Blake.

Όρθιοι: στο κέντρο ο αμερικανός B. H. Jamison (δεύτερος στα 400 μέτρα) και δεξιά ο Thomas E. Bruke (νικητής στα 100 μέτρα)

Δευτέρα 3 Ιανουαρίου 2022

Μικρό αφιέρωμα στο Νικόλαο Γύζη (1842 - 1901) | Ο μεγάλος ζωγράφος και το Χαϊδάρι - Περιγραφές της περιοχής μέσα από την αλληλογραφία του


 Ο μεγάλος ζωγράφος Νικόλαος Γύζης έζησε για ένα σημαντικό διάστημα της ζωής στο "Κτήμα Χαϊδάρι" (τμήμα του αποτελούσε ο πύργος Παλατάκι που υφίσταται μέχρι τις ημέρες μας)  του Νικόλαου Νάζου. Στο κτήμα  ζωγράφισε τις "Τέσσερις Εποχές", παντρεύτηκε την Άρτεμις Νάζου και από το Μόναχο αλληλογραφεί συνήθως με την κουνιάδα του Ουρανίτσα.

Διαβάστε περιγραφές του Νικόλαου Γύζη για το Χαϊδάρι μέσα από τις επιστολές του [ΕΔΩ]

Σάββατο 1 Ιανουαρίου 2022

William Simpson: Όρος Αιγάλεω - Θρόνος Ξέρξη, Σαλαμίνα, Φάληρο κ.ά στο Βρτανικό Μουσείο (έργο του 1880) | The Piraeus, Phalerum, and the Bay of Salamis,-- from Xerxes' Seat.



Bay of Salamis and Piraeus from Xerxes' seat; view from hillside over the Bay of Salamis to Aegina and the coast of Argolis, with Phalerum and Piraeus Harbour l, and the shores of Salamis r, in the foreground three shepherds with sheep and goats among the rocks. 1880

Watercolour, strengthened with gum, over graphite.

Περισσότερα ΕΔΩ - στο SITE Βρετανικού Μουσείου -  και μεγαλώστε την εικόν με + θα δείτε εντυπωσιακές λεπτομέρειες.