ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ - ΙΣΤΟΡΙΑ - ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ - ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΣ - ΕΚΔΟΣΕΙΣ - ΜΝΗΜΕΙΑ - ΒΙΒΛΙΑ - ΜΟΥΣΙΚΗ
Στο ιστολόγιο ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ έχουμε δημοσιεύσει πολλά θέματα για τη Μονή Δαφνίου, αλλά δεν έχουμε παρουσιάσει τα κριτήρια εκείνα με τα οποία αξιολογήθηκε για να συμπεριληφθεί. μαζί με τον Όσιο Λουκά και τη Νέα Μονή Χίου στον κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Ουνέσκο.
Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα της UNESCO για περισσότερες πληροφορίες. [ΕΔΩ]
Σημείωση: Ορισμένα από τα στοιχεία όσον αφορά τη Μονή Δαφνίου χρειάζεται να επικαιροποιηθούν.
Διδακτορική Διατριβή, ΕΜΠ, 2017.
Για λόγους αρχείου αλλά και ως πηγή για τους ερευνητές δημοσιεύω τη Διδακτορική Διατριβή της Σαλώμης Χατζηβασιλείου, η οποία γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Δάσος Χαϊδαρίου.
Στη διατριβή της υπάρχουν αρκετές πηγές και αναφορές για το Χαϊδάρι και τη Δυτική Αθήνα.
Η ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΕΔΩ https://tinyurl.com/2p9wu2wp
ΤΟ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ ΤΟΥ ΑΙ ΓΙΩΡΓΗ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΜΟΝΟ ΕΝΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟ ΧΩΡΟ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΕΝΑ ΧΩΡΟ ΜΕ ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΑΞΙΑ...
Γενικές πληροφορίες
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Όλοι γνωρίζουμε το μικρό ναό του Αγίου Γεωργίου που ευρίσκεται σήμερα στο βόρειο κράσπεδο της Ιεράς Οδού, στην συμβολή με την οδο Προύσης, δυτικώς του Κηφισού αμέσως μετά τη γέφυρα στη περιοχή του Αιγάλεω. Ελάχιστοι όμως γνωρίζουν οτι ονομάζεται Διασορίτης. Το όνομα αυτο συναντούμε ήδη απο το 1573 και έπειτα σε συμβόλαια και κληροδοτήματα αναφερόμενα στην ευρύτερη περιοχή που βρίσκεται σήμερα ο ναός. Μάλιστα ο Διονύσιος Σουμερλής συσχετίζει το τοπωνύνιο πρός τα ερμεία η έρμαια, τους ερμαίους λόφους, δηλαδή τους σωρούς που ύψωναν οι αρχαίοι διαβάτες, ρίπτοντες λίθους πρός τιμή του Ενόδιου Ερμού.
Υποστηρίζει λοιπον ο Διονύσιος Σουμερλής οτι "Διασωρείτης" ονομάστηκε η περιοχή από τους ερμαίους λόφους, τους σωρούς δηλαδή που εσχηματίσθηκαν πλησίον του ιερού του Ερμού. Ανεξαρτήτως της ορθότητας της πληροφορίας αυτής, οι πληροφορίες του Σουμερλή μας οδηγούν στη βάσιμη υποψία οτι ενδεχομένως ο Ναός του Αγίου Γεργίου έχει κτισθείμε οικοδομικό υλικό προερχόμενο από τους σωρούς ή από τα ερείπια του Ερμείου. Στη λιθοδομία του πάντως διακρίνονται σήμερα μερικά μη ενεπίγραφα μάρμαρα. Κατά πάσα πιθανότητα το επίθετο Διασορίτης αναφέρεται στον Άγιο και ο ναός του Αγίου Γεωργίου ευρισκόμενος στις παρυφές του ελαιώνος, εκεί που άρχιζαν οι αγροί, τα περιβόλια και οι αμπελώνες ονομαζόταν Διασ(π)ορίτης, διότι εόρταζε την 3η Νοεμβρίου, ημέρα πιθανώς προετοιμασίας του σπόρου και ενάρξεως τησ σποράς.
[Φωτ. Γιάννη Ιγγλέση - αρχιτέκτων, συλλέκτης, ερευνητής της τοπικής ιστορίας, διαχειριστής της σελίδας στο Facebook ΧΑΪΔΑΡΙ - Η ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΚΡΥΜΜΕΝΩΝ ΘΗΣΑΥΡΩΝ]
[Εκδήλωση μνήμης της Γιορτής Κρασιού 24 Σεπτ.2023 ΕΔΩ]
Η Κοίμηση της Θεοτόκου/ ΠΑΝΑΓΙΤΣΑ Νέας Φώκαιας - η ξύλινη εκκλησία και το πρώτο Δημοτικό Σχολείο στο Χαϊδάρι. Παρατηρείστε τα ξυπόλητα παιδάκια και την καμπάνα (1926)
Συνοπτικό ιστορικό: Στην Αττική οι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν σε 46 οικισμούς.
Στο Χαϊδάρι ήρθαν το 1924 αρχικά οι πρόσφυγες από την παραλιακή Φώκαια και το Τσακμακλί (η απόσταση μεταξύ των δύο χωριών ήταν λιγότερο από μία ώρα με τα πόδια) και λίγο αργότερα, μετά το 1927 (;) οι πρόσφυγες από την Καππαδοκία και τον Πόντο.
[Ο Κάρολος Φαβιέρος στο Δημαρχείο Χαϊδαρίου. Η προτομή αγοράστηκε από το Δήμο Χαϊδαρίου το 2006, επί δημαρχίας Κυριάκου Ντηνιακού και συντηρήθηκε από το γλύπτη Χάρη Λαλέ]
Ο Νίκος Καζαντζάκης και η Μονή Δαφνίου – Α’ παρουσίαση
Μέσα από
φωτογραφίες, αναφορές και σχόλια.
του Κώστα
Φωτεινάκη
Από την έρευνα που έχω κάνει, εκτιμώ ότι ο Νίκος Καζαντζάκης έχει
επισκεφτεί τη Μονή Δαφνίου τουλάχιστον τρεις φορές, το 1914, το 1915 και το
1924. Στη φωτογραφία ο συγγραφέας στην είσοδο του Καθολικού, 1924.
.jpg)
…Όταν ένας Έλληνας ταξιδεύει στην Ελλάδα, το ταξίδι του μοιραία μετατρέπεται σε επίπονη αναζήτηση του
χρέους: πώς να γίνουμε κι εμείς άξιοι των προγόνων, πώς να τη συνεχίσουμε,
χωρίς να την ντροπιάσουμε, την παράδοση της ράτσας μας;
Μια αυστηρή, ασίγαστη ευθύνη βαραίνει τους ώμους σου,
βαραίνει τους ώμους όλων των ζωντανών Ελλήνων.
Ακαταμάχητη μαγική δύναμη έχει το
όνομα· όποιος γεννήθηκε στην Ελλάδα έχει το χρέος να συνεχίσει τον αιώνιο
ελληνικό θρύλο.
Νίκος Καζαντζάκης «Αναφορά στον Γκρέκο»
Μονή Δαφνίου – Παγκόσμιο Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς
από το 1990
(στην αρχαιότητα στην ίδια θέση επί της Ιεράς Οδού, ήταν
ο ναός του Απόλλωνα)
Από την έρευνα που έχω κάνει, εκτιμώ ότι ο Νίκος Καζαντζάκης έχει
επισκεφτεί τη Μονή Δαφνίου τουλάχιστον τρεις φορές, το 1914, το 1915 και το
1924.
Δεν γνωρίζω ωστόσο εάν ο Νίκος Καζαντζάκης (1883 – 1957), στο πλούσιο και
πολυθεματικό του έργο, έχει κάνει ειδική αναφορά στη Βυζαντινή Μονή Δαφνίου. Ο
συγγραφέας και διανοητής έγραψε περισσότερα από εβδομήντα έργα διαφορετικού
είδους και ύφους: μυθιστορήματα, θεατρικά (τραγωδίες), ποιήματα, ταξιδιωτικά,
δοκίμια, παιδικό μυθιστόρημα, επιστολές (αμέτρητες), ημερολόγια, μεταφράσεις – διασκευές,
Φιλοσοφία, παιδική λογοτεχνία κ.ά., πράγμα που καθιστά αδύνατο (πολύ
δύσκολο) για μένα να ερευνήσω το
ενδεχόμενο μιας τέτοιας αναφοράς.
Αξίζει ωστόσο να υπογραμμίσω ότι σε όλα τα είδη γραφής του ο Νίκος
Καζαντζάκης αναφέρεται στην πίστη, στο Θεό, στον Χριστό.
Στο τελευταίο έργο του που περιέχει αυτοβιογραφικά στοιχεία, «Αναφορά
στο Γκρέκο» ο Νίκος Καζαντζάκης γράφει: «Τέσσερα στάθηκαν τ΄ αποφασιστικά
σκαλοπάτια στο ανηφόρισμά μου, και το καθένα φέρνει ένα ιερό όνομα: Χριστός,
Βούδας, Λένιν, Οδυσσέας.»
Εκτός από το Χριστό, αναφέρει συχνά και το Βυζάντιο, μάλιστα στο πρώτο του
βιβλίο «Όφις και κρίνο» γράφει: «Ύστερα από λίγες μέρες τελείωσα. Έκλεισα το
χειρόγραφο, έγραψα απάνω με κόκκινα βυζαντινά γράμματα «Όφις και Κρίνο» και
σηκώθηκα, πήρα βαθιάν αναπνοή…» (σ.σ. η πρώτη έκδοση, 1906, έχει τον
τίτλο του βιβλίου με βυζαντινά γράμματα, όπως τον περιγράφει ο Ν.Κ. στο
παραπάνω απόσπασμα από το βιβλίο του «Αναφορά στο Γκρέκο σ.174)
Ενδεικτικές αναφορές στην πίστη και στον Χριστό υπάρχουν στα έργα :
Ασκητική, Συμπόσιον, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, Σόδομα και Γόμορρα, Νικηφόρος
Φωκάς, Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται, Ο
Φτωχούλης του Θεού, Ιουλιανός ο Παραβάτης, Χριστός, Αδερφοφάδες, Αναφορά στο Γκρέκο κ.ά.
Ενδεικτικές αναφορές σε μοναστήρια: Χριστόφορος Κολόμβος, Μονή Σινά
(Ταξιδεύοντας), Αναφορά στο Γκρέκο, Σκίτσα από το Άγιον Όρος, Άγιον Όρος.
Ν/βρης-Δ/βρης 1914.
Η στάση της επίσημης εκκλησίας
απέναντι στο Νίκο Καζαντζάκη ήταν εχθρική, όπως επίσης και μερίδας του
συντηρητικού τύπου, με προεξάρχουσα την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ. Στις 10 Ιουνίου του 1930 θα δικαζόταν ο Καζαντζάκης για αθεϊσμό,
για το έργο του «Ασκητική» - η δίκη
ωστόσο δεν έγινε.
%20(1).png)
Το κομμένο άρθρο της Μυρσίνης Ζορμπά [ΕΔΩ]
Επισημαίνεται ότι η ΕφΣυν δημοσίευσε στις 13/2/2023 το κείμενο και αναρωτιόταν ποιος από το ΥΠΠΟΑ έκανε τη λογοκρισία. [ΕΔΩ]
Η Δέσποινα Κουτσούμπα, Πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Αρχαιολόγων, με ανάρτησή της στο Facebook περιγράφει το παρασκήνιο (στο τέλος της ανάρτησης, του κειμένου που διαβάζετε στην οθόνη σας).
-----------------------
"Η πολιτισμική επινόηση της Ελευσίνας" Της Μυρσίνης Ζορμπά - τέως υπουργός Πολιτισμού»
Η ματιά του Bresson και του Εμπειρίκου
Οι φωτογραφίες που τράβηξαν στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας ο Henri Cartier Bresson και ο Ανδρέας Εμπειρίκος με διαφορά δύο ετών (1953 και 1955), έχουν την ίδια οπτική γωνία. Με φόντο και σε άμεση επαφή με τα φουγάρα των βιομηχανικών εργοστασίων, συμπυκνώνουν τα δραματικά στοιχεία που απαρτίζουν την πολιτισμική και ιστορική ταυτότητα της Ελευσίνας εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα. Την ανταγωνιστική συνθήκη των πολιτικών, επιχειρηματικών και ιδεολογικών εντάσεων που τη συγκρότησαν, αντιπροσωπευτικών της πορείας της ίδιας της χώρας και της διαχείρισης της κληρονομιάς της από τα τέλη του 19ου αι. και εντεύθεν.
Η κοινή οπτική τους βρίσκεται μακριά από την παράδοση του κλασικισμού, του ρομαντισμού, της αρχαιολατρίας, της επίσημης ελληνικότητας και της εξιδανίκευσης του παρελθόντος. Υιοθετεί πολιτισμικές αναφορές που αναδεικνύουν τις συγκρούσεις και τη διαπραγμάτευση στον πυρήνα της. Η ματιά του φωτογράφου και του ποιητή, ωμή και σαρκαστική, αποτυπώνει ψυχρά τα αρχαία κατάλοιπα του παρελθόντος, ως στοιχεία μιας τρέχουσας πραγματικότητας που κυριαρχείται από τη βιομηχανία, όπως μαρτυρά ο πυκνός μαύρος καπνός, σε άμεση, εξ επαφής συμβίωση, επικοινωνία και ανταλλαγή με το ασυμφιλίωτο πειθαναγκασμένο παρελθόν.
[Πρόταση αναπαράστασης του Ιερού της Αφροδίτης- Σχέδιο Ιωάννη Τραυλού, 1932 (Αρχείο Ι.Τραυλού Α.Α.Ε)]
Κυριακή 9 Απριλίου 2023 – 10:45
Αγίου Αντωνίου 8, Σκαραμαγκάς 124 62
ΧΑΡΤΗΣ ΕΔΩ: https://goo.gl/maps/t8kvwbYmA2ivgjHd9
Επίσκεψη – Ξενάγηση στο Ιερό της Αφροδίτης στην Αφαία
Σκαραμαγκά
Ελληνικό Δίκτυο ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ
naturefriendsgreece@gmail.com
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΦΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΙΕΡΟ ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ [ΕΔΩ]
.jpg)
Δημήτριος Αινιάν - Βιογραφία Καραϊσκάκη (Μάχη Δαφνίου)
[ΠΗΓΗ ΕΔΩ]
Μετά τήν ήττα στό Κερατσίνι, η θέση τού Κιουταχή έγινε ακόμα πιό δύσκολη. Από πολιορκητής τής Ακρόπολης κινδύνευε νά γίνει ο ίδιος πολιορκημένος, αφού ήταν κυκλωμένος από χιλιάδες Έλληνες ενόπλους, οι οποίοι εκτός τών άλλων είχαν καί τόν θαλάσσιο έλεγχο τού Σαρωνικού. Ήδη όμως κατέφθαναν νέες ενισχύσεις από τήν Κωνσταντινούπολη γιά νά ενισχύσουν τόν πεισματάρη σερασκέρη, ο οποίος αποδείχθηκε ότι ήταν ο ικανότερος πασάς από όλους όσους είχε στείλει η Υψηλή Πύλη γιά νά καταστείλει τήν επανάσταση τών ραγιάδων.
Ο Ρεσίτ πασάς, όπως επίσης λεγόταν ο Οθωμανός στρατηγός, παρατηρούσε τήν διαρκή πρόοδο τών ελληνικών στρατευμάτων στόν Πειραιά, τό Φάληρο καί τό Κερατσίνι καί επιχείρησε νέα προσπάθεια γιά νά διαλύσει τό βασικό στρατόπεδο τού Κερατσινίου, έχοντας κρύψει τό ιππικό του πίσω από τούς λόφους τής μονής Δαφνίου, τό οποίο θά κρατούσε γιά νά επιτεθεί τήν κατάλληλη στιγμή.
Η μάχη έγινε στίς 21 Μαρτίου 1827 στό Δαφνί καί διεξήχθη σώμα μέ σώμα.
[Περισσότερα για το δίσκο του 1973 ΕΔΩ]
Μουσική βραδιά με τη Μαρίζα Κωχ – Αρχείο ΕΡΤ – Παρουσίαση: Γιώργος Παπαστεφάνου [ΕΔΩ]
Η Μαρίζα Κωχ περιγάφει το ΨΝΑ Δαφνίου, τη Μονή Δαφνίου, το Σκαραμαγκά τη δεκαετία του ’50
Από το βιβλίο της Μαρίζας Κωχ «Το ξανθό κορίτσι της Σαντορίνης», 2018
Η Μαρίζα Κωχ γεννήθηκε στις 14 Μαρτίου 1944 στην Αθήνα. Η μητέρας της ήταν από τη Σαντορίνη και ο πατέρας της «Ένας Γερμανός που η βάση του ήταν.. στην Πλατεία Κλαυθμώνος…». Έχει μεγάλο ενδιαφέρον ο τρόπος που γνωρίστηκαν οι γονείς της Μαρίζας και της αδελφής της Ειρήνης, έτσι όπως περιγράφει την ιστορία τους στο τέλος του βιβλίου της «Το ξανθό κορίτσι της Σαντορίνης», 2018.
Οι αδελφές Μαρίζα και Ειρήνη, τεσσάρων και πέντε ετών αντίστοιχα, είχαν «ζήσει πέντε ολόκληρα χρόνια… στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής» (σ.σ. Δαφνί) για να «θεραπευτούν από μία νόσο των ματιών, προερχόμενη από την Αίγυπτο, το τράχωμα, που προκαλούσε τύφλωση». (σ.11).
Από το βιβλίο της Μαρίζας Κωχ «Το ξανθό κορίτσι της Σαντορίνης», 2018, επιλέγω ορισμένα αποσπάσματα που περιγράφουν την ευρύτερη περιοχή του Δαφνίου. Η περιγραφή στο κεφάλαιο «Μουσικές Μνήμες» (σ.84) αντιγράφεται σχεδόν ολόκληρη, γιατί παρουσιάζει σημαντικά στοιχεία για τη ζωή στην περιοχή του Δαφνίου.
Υπάρχει και ένα ακόμα ολιγοσέλιδο βιβλίο του Νικ.Βλάχου ΧΑΪΔΑΡΙ (η δεύτερη Πατρίδα), 1977, το οποίο είναι διαθέσιμο αλλά θα ψηφιοποιηθεί εντός του 2023.
Κάθ' ένα από τα τρία παραπάνω βιβλία στην παρούσα ανάρτηση παρουσιάζεται μόνο με βασικές πληροφορίες για την έκδοση του.
Τα κείμενα παρουσίασης, οι σύνδεσμοι και ότι έχει σχέση με την ανάρτηση σε e-book είναι δικά μου.
Κώστας Φωτεινάκης - Ερευνητής της τοπικής ιστορίας
