«Η Μενεξεδένια Πολιτεία» του Άγγελου Τερζάκη και το Δαφνί

 

«Η Μενεξεδένια Πολιτεία» του Άγγελου Τερζάκη και το Δαφνί

Έρευνα - Παρουσίαση -  Επιμέλεια: Κώστας Φωτεινάκης

Γενική ιστορική, λογοτεχνική, καλλιτεχνική περιγραφή της Μονής Δαφνίου:

[Η Μονή Δαφνίου πριν από το σεισμό του 1999 – προφανώς η «κοκκινωπή εκκλησία» που αναφέρει το Άγγελος Τερζάκης στο μυθιστόρημα]

 Για τη Μονή Δαφνίου, Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς (1990) και γενικότερα για την ευρύτερη περιοχή έχουν γραφτεί πολλές περιγραφές από περιηγητές, ιστορικούς, ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών. Ενδεικτικά και μόνο αναφέρω, χωρίς τις αρχαιολογικές και ιστορικές εκθέσεις: Σατωμπριάν, Pouqueville, Κρίστιαν Άντερσεν, Εμμανουήλ Ροίδης, Δημήτρης Καμπούργλου, Κοσμάς Πολίτης, Κώστας Καβάφης, Νικόλαος Γύζης, Χένρι Μίλλερ, Βιρζινία Γούλφ, Ανδρέας Καραντωνης κ.ά.

Την περιοχή την επισκέφτηκαν διάσημοι φωτογράφοι και εικαστικοί καλλιτέχνες. Ενδεικτικά και μόνο: Φρεντερίκ Μπουασονά, Nellys, Βάσω Παπαϊωάννου, Perilla, Γιάννης Τσαρούχης, Γιώργος Φαρσακίδης, Τάσος κ.α.

Μεγάλης πολιτιστικής αξίας και σημαντικής κληρονομιάς είναι το πρώτο ντοκιμαντέρ στην ιστορία της τέχνης του Άγγελου Προκοπίου «ΔΑΦΝΙ – Παναγία η Χρυσοδαφνώτισσα», το οποίο κατέκτησε τα δύο πρώτα βραβεία στα Φεστιβάλ του Εδιμβούργου (1952) και Νέας Υόρκης (1952). Το ντοκιμαντέρ αυτό ήταν χαμένο και βρέθηκε στη Γερμανία μετά από τη μεγάλη μου προσπάθεια και επιμονή σε συνεργασία με την Ταινιοθήκη της Ελλάδας.

Ο θείος Φαίδων (Γρηγόρης Ξενόπουλος) μας περιγράφει το ηλιοβασίλεμα στο Όρος "Αιγάλεως" και κάνει αναφορές στα Βουνά της Αττικής | ΔΙΑΠΛΑΣΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ - Οκτώβριος 1927

 

ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

·        Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος (9 Δεκεμβρίου 1867 − 14 Ιανουαρίου 1951) ήταν Ζακυνθινός μυθιστοριογράφος, δημοσιογράφος και συγγραφέας θεατρικών έργων. Διετέλεσε αρχισυντάκτης στο θρυλικό πια περιοδικό, Η Διάπλασις των Παίδων, κατά την περίοδο 1896 - 1948. Κατά την αρχισυνταξία του Ξενόπουλου στο περιοδικό ήταν και ο βασικός του συντάκτης. Είναι χαρακτηριστική η υπογραφή του Σας ασπάζομαι, Φαίδων, που χρησιμοποιούσε στις επιστολές που υποτίθεται έστελνε στο περιοδικό. [Περισσότερες πληροφορίες στη ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ ΕΔΩ]

·       Η Διάπλασις των παίδων ήταν ελληνικό παιδικό περιοδικό που κυκλοφόρησε από το 1879 έως το 1949. [Περισσότερες πληροφορίες στη ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ ΕΔΩ]

Σας ασπάζομαι – Φαίδων | ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΑΤΙΚΑ (Η δύση στο Όρος «Αιγάλεως»)

Το κείμενο του Γρηγόρη Ξενόπουλου δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Διάπλασις των Παίδων», έτος 49^ον, Αρ.47 – Εν Αθήναις 22 Οκτωβρίου 1927.

Αιγάλεως - Κυνηγό, νομίζω, τον λέει ο λαός, όπως τον Υμηττό Τρελοβούνι! – είν’ ένα μακρύ βουνό, που απλώνεται στα δυτικά της Αθήνας. Ο Υμηττός έρχεται αντίκρυ, στανατολικά, μεγαλύτερος αυτός, ψηλότερος και, ας το πούμε χωρίς κακοφανισμό, ωραιότερος. Μου φαίνεται μάλιστα σα να κοιτάζει τον αντικρινό του με περηφάνεια πολλή και περιφρόνηση, κι’ ο καημένος ο Αιγάλεως σα να ζαρώνη και να χλωμοσβύνη μπροστά στο κακό βλέμμα… Δεν καταλαβαίνω όμως τη διαγωγή του κυρίου Υμηττού! Βουνά δεν είναι κι΄ οι δυό, και μάλιστα βουνά της Αττικής; Όμορφος πολύ ο Υμηττός, ναι. Μα τι άσχημο έχει η Αττική, για νάναι άσχημος κι’ ο Αιγάλεως;

          Εμένα τουλάχιστο, η κορυφογραμμή του μου είναι συμπαθητική. Και τον βλέπω όλη την ώρα, γιατί το γραφείο μου έχει κι ένα παραθυράκι καθαυτό δυτικό. Πάνω απ’ τα κεραμίδια, απ΄ τα μακρινά σπιτάκια κι’ απ’ τον ελαιώνα, βλέπω τον Αιγάλεω σχεδόν ολάκερο. Κι’ ακριβώς μπροστά μου έχω την τούρλα του, το ψηλότερο δηλαδή μέρος της κορυφογραμμής του – μια καμπύλη μαλακή πάντα μ΄ αρκετά στρογγυλή, μια μικρή, χαριτωμένη καμπουρίτσα στη ράχη του μακρόσυρτου βουνού…

          Την εποχή που ο ήλιος βασιλεύει απάνω σ’ αυτή την τούρλα, ο Αιγάλεως, την ώρα του ηλιοβασιλέματος, βρίσκεται σ’  όλη του τη δόξα, Μπορώ μάλιστα να πω πως είναι τότε πιο όμορφος κι΄ από τον Υμηττό.