ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ - ΙΣΤΟΡΙΑ - ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ - ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΣ - ΕΚΔΟΣΕΙΣ - ΜΝΗΜΕΙΑ - ΒΙΒΛΙΑ - ΜΟΥΣΙΚΗ
Έτος παραγωγής: 1989 - ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
Το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει τη ζωή και το έργο του ζωγράφου Νικόλαου Γύζη. Με χρονική αφετηρία τη γέννησή του, την 1η Μαρτίου 1842 στο Σκλαβοχώρι της Τήνου, παρουσιάζονται τα σημαντικότερα γεγονότα-σταθμοί της ζωής του. Γίνεται λόγος για την εγκατάσταση του ξυλουργού πατέρα του και του ιδίου στην Αθήνα το 1850, τις σπουδές ζωγραφικής που ακολούθησαν στο Πολυτεχνείο, και τις βραβεύσεις του στους ετήσιους καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς. Ακολουθούν η γνωριμία του Ν.Γύζη με τον πλούσιο φιλότεχνο και συμπατριώτη του Ν.Νάζο, ο οποίος του εξασφαλίζει μια υποτροφία για να συνεχίσει τις σπουδές του στην Ευρώπη. Το 1865 ο νεαρός ζωγράφος αναχωρεί για το Μόναχο. Περιγράφεται το ταξίδι του και η υποδοχή του από τον Νικηφόρο Λύτρα στη γερμανική πόλη.
Με μεγάλη καθυστέρηση διαπιστώσαμε ότι το εξαιρετικό βίντεο, έρευνα που έχει αναρτηθεί στο κανάλι "Ημερολόγιο Πατησίων" στο Youtube, δεν είχε αναρτηθεί (αναδημοσιευτεί) στο blog Ιερά Οδός.
Με τρία χρόνια καθυστέρηση αναρτούμε το βίντεο και θα επανέλθουμε με περισσότερα νέα.
Με την ευκαιρία σας προτείνουμε να δείτε το ντοκιμαντέρ "ΠΑΛΑΤΑΚΙ - Ένα κτήριο μία ιστορία", παραγωγή ΕΡΤ, που είχε αναρτήσει και διασώσει ο γιος μου Δημήτρης Φωτεινάκης στο κανάλι του, πριν από 13 χρόνια - ΕΔΩ.
Κώστας Φωτεινάκης
Ακύλας Παπαδομανωλάκης (1933 – 14.10.2024)
Ο Ακύλας Παπαδομανωλάκης γεννήθηκε στα Χανιά (Νεροχώρι Αποκορώνου). Σπούδασε Οικονομικά στην Ανωτάτη Εμπορική και ανέπτυξε πλούσια κοινωνική, πολιτική, πολιτιστική, αυτοδιοικητική, συγγραφική και δημοσιογραφική στο Χαϊδάρι.
Συνοπτικά σε τίτλους ο Ακύλας Παπαδομανωλάκης υπήρξε
α) Μέλος του προδιδακτορικού Μορφωτικού Συλλόγου Χαϊδαρίου
β) Ιδρυτικό μέλος και πρώτος Πρόεδρος της Εστίας Κρητών Χαϊδαρίου
γ) Μέλος της Ένωσης Επιστημόνων Χαϊδαρίου
δ) Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Χαϊδαρίου πριν από τη δικτατορία (Δήμαρχος Δημήτρης Γιαχνής) ε) Εκδότης και αρθρογράφος της τοπικής εφημερίδας “Χαϊδαριώτικο Σημειωματάριο)
στ) Ποιητής και συγγραφέας.
Η απελευθέρωση της Αθήνας και το Χαϊδάρι | 12 Οκτωβρίου 1944 - 80 Χρόνια μετά
[Πρώτη δημοσίευση στο ΧΑΪΔΑΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ΕΔΩ]
του Κώστα Φωτεινάκη
Με αφορμή τα 80 Χρόνια από την Απελευθέρωση της Ελλάδας (1944 – 2024) και ανταποκρινόμενοι στην παρότρυνση/ έκκληση του συγγραφέα, ποιητή αλλά και κρατούμενου στο Στρατόπεδο της Γερμανίας Ματχάουζεν, Ιάκωβου Καμπανέλλη, με την κραυγή "Φίλοι μου θυμηθείτε το ναζισμό.…” (1993)...
… Θυμάμαι το ναζισμό και παρουσιάζω αυτήν την εργασία με εικόνες, με αφορμή τα 80 Χρόνια από την Απελευθέρωση της Αθήνας 12 Οκτωβρίου 1944.
Η εργασία εστιάζεται αποκλειστικά στο Χαϊδάρι στις μέρες της Απελευθέρωσης. Για το Στρατόπεδο Χαϊδαρίου, το ΜΠΛΟΚ 15 και την Εθνική Αντίσταση στο Χαϊδάρι έχω γράψει και δημοσιεύσει στο Ιστορικό Λεύκωμα "Χαϊδάρι - Τόπος & Άνθρωποι", 2007, καθώς και σε blogs - sites.
[ΕΙΚΟΝΑ -1. Σύνδεση με την Εθνική Αντίσταση. Κατά μήκος της Ιεράς Οδού, προφανώς στη δασική περιοχή του Όρους Αιγάλεω. Η “ΙΙ Ταξιαρχία – 4ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ” είναι σηματοδοτημένη με ----χχχ----χχχ-χχχ---]. Στο χάρτη καταγράφονται οι τοποθεσίες ΧΑΪΔΑΡΙ και ΔΑΦΝΙ. Πηγή: “Το μπλόκο της Κοκκινιάς (Χρονικό μνήμης). Δ.Νίκαιας 2004.
Με αφορμή τη σφαγή στο Αιγάλεω αλλά και τις εκτελέσεις στην Αγία Βαρβάρα, την ίδια ημέρα, 29 Σεπτεμβρίου 1944, επισκέφτηκα τα τρία μνημεία των δύο πόλεων.
Επικεντρώνομαι όμως σε ένα, σε εκείνο που μου προκάλεσε τη χειρότερη εντύπωση στο Άλσος Μπαρουτάδικο.
Αναφέρομαι στο εξαιρετικό γλυπτό του Σώτου Αλεξίου, το οποίο δημιουργήθηκε το 2001 και είναι αφιερωμένο στην Εθνική Αντίσταση και στη μνήμη της δολοφονίας των άοπλων πολιτών, στις 29 Σεπτεμβρίου 1944, δέκα μέρες πριν από την Απελευθέρωση της Αθήνας, στις 12 Οκτωβρίου 1944.
Μια επίσκεψη στο μνημείο θα επιβεβαιώσει αυτα που βλέπετε στις φωτογραφίες.
“Κυρία Μενδώνη ξύπνα” ή πολίτες της Δυτικής Αθήνας – Αττικής “ξυπνάτε”;
Ο λόγος για το ιστορικό ίχνος της Ιεράς Οδού στο Σκαραμαγκά.
Του Κώστα Φωτεινάκη
Από την αρχή νιώθω την ανάγκη να δηλώσω ότι το άρθρο/ παρέμβαση στην εφημερίδα ΧΑΙΔΑΡΙ ΣΗΜΕΡΑ (21.07.2024) με τίτλο “Κυρία Μενδώνη ξύπνα” δεν με βρίσκει σύμφωνο για πολιτικούς αλλά και αισθητικούς λόγους.
Για τη διαχρονικά και μοναδικά αμετακίνητη Υπουργό Πολιτισμού, στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας κ.Λίνα Μενδώνη, μπορώ να ασκήσω με επιχειρήματα κριτική για άλλα πολύ σοβαρά εθνικής πολιτιστικής εμβέλειας θέματα (π.χ. συλλογή Στερν, πολεμική στο Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων/ ΣΕΑ, ευνοιοκρατία κ.λπ) αλλά για το συγκεκριμένο θέμα, εκτιμώ ότι δεν έχει τη διαχρονική και αποκλειστική ευθύνη.
Επίσης, δεν θεωρώ ότι το θέμα για την προστασία και την ανάδειξη του ιστορικού ίχνους της αρχαίας Ιεράς Οδού την αποκλειστική ευθύνη την έχει η ΕΦΑΔΑ. Γνωρίζω τις προσπάθειες που καταβάλουν οι αρχαιολόγοι σε μια τεράστια περιοχή που περιλαμβάνει τη Δυτική Αττική και το Δυτικό Τομέα της Περιφέρειας (από τις Αχαρνές μέχρι τα Μέγαρα, τις Ερυθρές και τον Κιθαιρώνα).
Με τα σημερινά δεδομένα και μετά από 15 χρόνια πλήρους ακινησίας για την προστασία και την ανάδειξη της Ιεράς Οδού στο Σκαραμαγκά, σκέπτομαι πολύ σοβαρά ότι πρέπει να εξετάσουμε τη “σωστική κατάχωση” για την αποφυγή της περαιτέρω διάβρωσης του εδάφους και της καταστροφής του “οδοστρώματος”.
[Πρώτη δημοσίευση στην τοπική εφημεριδα "το ΑΙΓΑΛΕΩ - 30.08.2024]
Στοιχεία του δίσκου: Ο 33 στροφών δίσκος «Ιερά Οδός» κυκλοφόρησε από την OLYMPIC(Philips) το 1971 σε μουσική του Άγγελου Σέμπου και στίχους της αείμνηστης Κωστούλας Μητροπούλου. Εκτός από τη Βίκυ Μοσχολιού (βασική ερμηνεύτρια), συμμετέχει η επίσης αείμνηστη Μαρία (ή «Μαίρη» όπως αναφέρεται στο εξώφυλλο) Δημητριάδη και ο άγνωστος Σπύρος Μάτσος.
Πρόκειται για το δεύτερο μεγάλο δίσκο του συνθέτη μετά τη «Συνάντηση» του 1969, σε στίχους Κώστα Κινδύνη, και μπορούμε να πούμε ότι περιλαμβάνει κατά βάση λαϊκά τραγούδια, αλλά με έντονα στοιχεία εκμοντερνισμού. Κανένα τους δεν έγινε γνωστό, όμως αυτό δεν έχει απολύτως καμία σημασία μια και πρόκειται για ένα καθαρά συλλεκτικό άλμπουμ. Στη “Συνάντηση” τραγουδούν: Γιώργος Νταλάρας, Λίτσα Διαμάντη, Γιάννης Καλατζής, Γιάννης Πάριος (πρώτο τραγούδι του στη δισκογραφία).
Ο συνθέτης Άγγελος (Ευάγγελος) Σέμπος είχε πλούσια μουσική παιδεία. Μαθήτευσε στους κλασικούς συνθέτες Μάριο Βάρβογλη και Γιάννη Παπαϊωάννου.
Δεν ξέρουμε αν είναι τυχαίο, αλλά η Κωστούλα Μητροπούλου ήταν από τους συνιδρυτές, μαζί με πολλούς άλλους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών, της Ταινιοθήκης της Ελλάδος που στεγάζεται από τις 9 Οκτωβρίου 2009 στην Ιερά Οδό.
Η Κωστούλα Μητροπούλου από τη δεκαετία του ΄50 "αποθήκευε στην κουζίνα τις ταινίες" για να προβάλλονται σήμερα, μαζί με άλλες ταινίες στην Ιερά Οδό.
[Πρώτη παρουσίαση στο ΧΑΪΔΑΡΙ ΣΗΜΕΡΑ με τίτλο "11 επισημάνσεις για τα έργα αποκατάστασης στο Παλατάκι και το κτήριο Νικολάου Γύζη" [ΕΔΩ]. Στην παρούσα ανάρτηση αναδημοσιεύεται με την προσθήκη ορισμένων φωτογραφιών]
------------------------------------------------------------------
Η έπαυλις Χαϊδάρι ή σημερινό ΠΑΛΑΤΑΚΙ, το κτήριο Νικολάου Γύζη με τις “4 ΕΠΟΧΕΣ”
και η σημερινή φάση των εργασιών συντήρησης
του Κώστα Φωτεινάκη
Αφορμή της παρέμβασής μου αποτέλεσε κυρίως το ρεπορτάζ της διαδικτυακής εφημερίδας ΤΟ ΧΑΪΔΑΡΙ ΣΗΜΕΡΑ με τίτλο “Ήρθε η ώρα για το… νέο Παλατάκι” (10.05.2024) αλλά και διάφορα σχόλια που κατά καιρούς δημοσιεύονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τη συντήρησή του.
Προφανώς το θέμα ΠΑΛΑΤΑΚΙ είναι μεγάλο, έχει μεγάλη σημασία για το Χαϊδάρι ως τοπόσημο, συνδέεται με την ιστορία της περιοχής και όχι μόνο της πόλης αλλά και της χώρας μας (Μάχη Χαϊδαρίου 1826 και Δαφνίου 1827, Αγοροπωλησίες και οικονομικές καταρρεύσεις, μεγάλοι εικαστικοί καλλιτέχνες που άφησαν τεράστια πολιτιστική παρακαταθήκη κλ.π). Αυτά τα θέματα δεν θα αναφερθούν σε αυτήν την παρέμβαση – θα περιοριστώ να παρουσιάσω τις απόψεις μου για τη συντήρηση ΣΗΜΕΡΑ α) του Πύργου Παλατάκι και του περιβάλλοντος χώρου β) της αίθουσας του κτηρίου Νικολάου Γύζη που φιλοξενεί το έργο του “4 ΕΠΟΧΕΣ”.
Α. ΠΥΡΓΟΣ ΠΑΛΑΤΑΚΙ – ΠΡΟΑΥΛΙΟΣ ΧΩΡΟΣ (δεν αναφέρομαι στους εσωτερικούς χώρους του κτηρίου ούτε στις μελλοντικές χρήσεις του)
Στις 12 Μαΐου 2024 επισκεφτήκαμε με τον ομότιμο καθηγητή Γεωλογίας Γεωπεριβάλλοντος ΕΚΠΑ Μιχάλη Σταματάκη την Πηγή Ζαστάνι και την Υδατοδεξαμενή.
Η επίσκεψη γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα με διαφορετικούς συνεργάτες και επιστήμονες για να διαπιστώσουμε την κατάσταση της περιοχής.
Κώστας Φωτεινάκης
Πάρκο - πρώην κεραμοποιία ΔΗΛΑΒΕΡΗ | Φωτ. Παντελής Νταβανέλος
[Αναδημοσίευση από το ΧΑΪΔΑΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ΕΔΩ] https://tinyurl.com/293ezba4
Η γερμανική εισβολή στην Ελλάδα ξεκίνησε στις 6 Απριλίου του 1941. Το βράδυ της ίδιας μέρας 51 βομβαρδιστικά αεροσκάφη επιτέθηκαν στο λιμάνι του Πειραιά, προκαλώντας ανυπολόγιστες ζημιές και πολλά θύματα. Την ιστορία αυτή “διηγείται” ένας πίνακας τον οποίο ζωγράφισε νοσηλευόμενος στο Δρομοκαΐτειο ο καλλιτέχνης Ανδρέας Κρυστάλλης, σε μια ελληνική εκδοχή της Γκουέρνικα, όπως χαρακτηρίστηκε. Την ίδια μέρα από τον ίδιο βομβαρδισμό καταστράφηκαν σπίτια στο Χαϊδάρι, ενώ ακόμη στις μέρες μας βρίσκουμε στην περιοχή μας οβίδες, “αναμνηστικά” των φοβερών εκείνων εποχών.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ – Ο ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ
ΤΟ ΔΡΟΜΟΚΑΪΤΕΙΟ & ΤΟ ΧΑΪΔΑΡΙ
(Η ιστορία ενός πίνακα από το 1941 μέχρι τις μέρες μας)
Έρευνα - Επιμέλεια: Κώστας Φωτεινάκης
Ο ζωγράφος Ανδρέας Κρυστάλλης γεννήθηκε το 1911 στη Μικρά Ασία. Έκανε ελεύθερες σπουδές ζωγραφικής στο Παρίσι στις αρχές της δεκαετίας του 30. Με την επιστροφή του εγκαταστάθηκε στον Πειραιά όπου δημιούργησε το μεγαλύτερο μέρος του έργου του. Μετά τη Κατοχή νοσηλεύτηκε κατά διαστήματα στο Ψυχιατρείο Δρομοκαΐτειο όπου και πέθανε το 1951.
Αρκετά από τα έργα του, με θέμα τον Πειραιά, βρίσκονται στη μόνιμη έκθεση της Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας (Μουσείο Γ.Ι.Κατσίγρα).
