ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΥΖΗΣ 1842-1901 | Αφιέρωμα της ΕΡΤ - 1989

 

[O Νικόλαος Γύζης συνδέεται άμεσα με το Χαϊδάρι. Ήταν φιλοξενούμενος στην "Έπαυλη Χαίδάρι", αυτό που λέμε σήμερα Παλατάκι, του  ιδιοκτήτη Νικόλαου Νάζου, ζωγράφισε στους "Ξενώνες" τις "4 ΕΠΟΧΕΣ" (σημερινό Κτήριο Ν.Γύζη).

Ο Ν.Γύζης παντρεύτηκε Άρτεμη, την κόρη του Νικόλαου Νάζου, και συνέχισε τις σπουδές του στο Μόναχο. Το ντοκιμαντέρ που παρουσιάζουμε αναφέρεται στο έργο και στη ζωή του μεγάλου ζωγράφου]

-------------------------

Έτος παραγωγής: 1989 - ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ

Το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει τη ζωή και το έργο του ζωγράφου Νικόλαου Γύζη. Με χρονική αφετηρία τη γέννησή του, την 1η Μαρτίου 1842 στο Σκλαβοχώρι της Τήνου, παρουσιάζονται τα σημαντικότερα γεγονότα-σταθμοί της ζωής του. Γίνεται λόγος για την εγκατάσταση του ξυλουργού πατέρα του και του ιδίου στην Αθήνα το 1850, τις σπουδές ζωγραφικής που ακολούθησαν στο Πολυτεχνείο, και τις βραβεύσεις του στους ετήσιους καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς. Ακολουθούν η γνωριμία του Ν.Γύζη με τον πλούσιο φιλότεχνο και συμπατριώτη του Ν.Νάζο, ο οποίος του εξασφαλίζει μια υποτροφία για να συνεχίσει τις σπουδές του στην Ευρώπη. Το 1865 ο νεαρός ζωγράφος αναχωρεί για το Μόναχο. Περιγράφεται το ταξίδι του και η υποδοχή του από τον Νικηφόρο Λύτρα στη γερμανική πόλη.

Η έπαυλις Χαϊδάρι ή σημερινό ΠΑΛΑΤΑΚΙ, το κτήριο Νικολάου Γύζη με τις “4 ΕΠΟΧΕΣ” και η σημερινή φάση των εργασιών συντήρησης

 [Πρώτη παρουσίαση στο ΧΑΪΔΑΡΙ ΣΗΜΕΡΑ με τίτλο "11 επισημάνσεις για τα έργα αποκατάστασης στο Παλατάκι και το κτήριο Νικολάου Γύζη" [ΕΔΩ]. Στην παρούσα ανάρτηση αναδημοσιεύεται με την προσθήκη ορισμένων φωτογραφιών]

------------------------------------------------------------------

Η έπαυλις Χαϊδάρι ή σημερινό ΠΑΛΑΤΑΚΙ, το κτήριο Νικολάου Γύζη με τις “4 ΕΠΟΧΕΣ”

και η σημερινή φάση των εργασιών συντήρησης

του Κώστα Φωτεινάκη

Αφορμή της παρέμβασής μου αποτέλεσε κυρίως το ρεπορτάζ της διαδικτυακής εφημερίδας ΤΟ ΧΑΪΔΑΡΙ ΣΗΜΕΡΑ με τίτλο “Ήρθε η ώρα για το… νέο Παλατάκι” (10.05.2024) αλλά και διάφορα σχόλια που κατά καιρούς δημοσιεύονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τη συντήρησή του.

Προφανώς το θέμα ΠΑΛΑΤΑΚΙ είναι μεγάλο, έχει μεγάλη σημασία για το Χαϊδάρι ως τοπόσημο, συνδέεται με την ιστορία της περιοχής και όχι μόνο της πόλης αλλά και της χώρας μας (Μάχη Χαϊδαρίου 1826 και Δαφνίου 1827, Αγοροπωλησίες και οικονομικές καταρρεύσεις, μεγάλοι εικαστικοί καλλιτέχνες που άφησαν τεράστια πολιτιστική παρακαταθήκη κλ.π). Αυτά τα θέματα δεν θα αναφερθούν σε αυτήν την παρέμβαση – θα περιοριστώ να παρουσιάσω τις απόψεις μου για τη συντήρηση ΣΗΜΕΡΑ α) του Πύργου Παλατάκι και του περιβάλλοντος χώρου β) της αίθουσας του κτηρίου Νικολάου Γύζη που φιλοξενεί το έργο του “4 ΕΠΟΧΕΣ”.

Α. ΠΥΡΓΟΣ ΠΑΛΑΤΑΚΙ – ΠΡΟΑΥΛΙΟΣ ΧΩΡΟΣ (δεν αναφέρομαι στους εσωτερικούς χώρους του κτηρίου ούτε στις μελλοντικές χρήσεις του)

[Ένα από τα όχι και χειρότερα παρτέρια 11.05.2024]

Lifting στο συντριβάνι από το Παλατάκι/ "Έπαυλις Χαϊδάρι" στην Πλατεία Αργεντικής, επί της Λεωφόρου Αλεξανδρας, στο ύψος της Χαριλάου Τρικούπη

 

[Το συντριβάνι από το Παλατάκι/ "Έπαυλις Χαϊδάρι" στην Πλατεία Αργεντικής, επί της Λεωφόρου Αλεξανδρας, στο ύψος της Χαριλάου Τρικούπη]

[Έχει ξεκινήσει εδώ και μέρες το Lifting με τροχό... δεν γνωρίζω αν είναι ο καλύτερος τρόπος]

Παλατάκι - Θων ή Όθων?

 

Ακόμα και σύμερα υπάρχει διάχυτη η άποψη ότι το Παλατάκι (κτήμα Χαϊδάρι) ήταν ιδιοκτησίας του βασιλιά Όθωνα. Ακόμα ένας πιο προχωρημένος μύθος ήταν ότι η βασίλισσα Αμαλία συναντούσε εκεί το λήσταρχο Νταβέλη. 

Η πραγματικότητα είναι ότι το κτήμα Χαϊδάρι ήταν ιδιοκτησία σε καποια φάση του αυλάρχη Νικόλαου Θων "'Επαυλις Θων". Ο οποίος στην έπαυλη του τοποθέτησε τον αδριάντα του φιλέλληνα Κάρολου Φαβιέρου, ο οποίος είχε πάρει μέρος μαζί με τον Καραϊσκάκη στις Μάχες του Χαϊδαρίου (1826).

Σήμερα υπάρχει η στήλη που βλέπετε, χωρις την προτομή του Κάρολου Φαβιέρου, με την αφιέρωση του Νικόλαου Θων. 

 Άλλος λοιπόν ήταν ο Βασιλιάς Όθωνας (1815 – 1867) και άλλος ο αυλικός Θων (1850 – 1906.

Η προτομή του Κάρολου Φαβιέρου σήμερα στο 2ο όροφο του Δημαρχείου Χαϊδαρίου. Το πως αποκτήθηκε (αγοράστηκε) είναι μια άλλη ιστορία.

Μικρό αφιέρωμα στο Νικόλαο Γύζη (1842 - 1901) | Ο μεγάλος ζωγράφος και το Χαϊδάρι - Περιγραφές της περιοχής μέσα από την αλληλογραφία του

 Ο μεγάλος ζωγράφος Νικόλαος Γύζης έζησε για ένα σημαντικό διάστημα της ζωής στο "Κτήμα Χαϊδάρι" (τμήμα του αποτελούσε ο πύργος Παλατάκι που υφίσταται μέχρι τις ημέρες μας)  του Νικόλαου Νάζου. Στο κτήμα  ζωγράφισε τις "Τέσσερις Εποχές", παντρεύτηκε την Άρτεμις Νάζου και από το Μόναχο αλληλογραφεί συνήθως με την κουνιάδα του Ουρανίτσα.

Διαβάστε περιγραφές του Νικόλαου Γύζη για το Χαϊδάρι μέσα από τις επιστολές του [ΕΔΩ]

Το Χαϊδάρι μέσα από την αλληλογραφία του μεγάλου ζωγράφου Νικόλου Γύζη από το 1875 -1900

Ο Νικόλαος Γύζης αλληλογραφεί από το Μόναχο με την κουνιάδα του Ουρανίτσα Νάζου, θυμάται το Χαϊδάρι, τον Σκαραμαγκά κλ.π. και ονειροπολεί «…Ουρανίτσα, σε παρακαλώ το γράμμα τούτο να το διαβάσης εις τ΄ αδέλφια σου, ως και εις τ΄ αδέλφια μου. Να του είπης … Ότι έχω νοσταλγίαν και ότι είμαι βέβαιος ότι, εάν ημπορούσα να έλθω αυτού και να υπάγωμεν όλοι μαζύ εις ένα ακρογιάλι, όπως εκείνο το του Δαφνίου που ήμεθα μαζί, και ψαρεύσωμεν ή, πιο σίγουρο, αγοράσωμεν μπαρμπούνια και καθήσωμεν όλοι εις ένα τραπέζι, με ρετσινάτο και λοιπά, ότι θα εγινόμουν δια ολίγας ώρας υγιής. Είθε…»
Τα αποσπάσματα της αλληλογραφίας εδώ.