Το ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ στον Αρχαιολογικό Χώρο της Ελευσίνας και τα μέτρα "των ηγεμόνων κατά της εκμετάλλευσης και κατά της κερδοσκοπίας" | Τροφή για σκέψη στις μέρες μας

 

ΤΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ στον Αρχαιολογικό Χώρο της Ελευσίνας και τα μέτρα των ηγεμόνων κατά της εκμετάλλευσης και κατά της κερδοσκοπίας. Αντιγράφω από την ενημερωτική πινακίδα :

«Η διάταξη και τα ευρήματα αυτού του χώρου έδειξαν ότι ήταν ξενοδοχείο. Οι εορταστικές εκδηλώσεις στην αρχαιότητα ήταν πολυήμερες. Εκείνες ιδίως που γίνονταν σε Ασκληπιεία και άλλα Ιερά έξω από τις πόλεις συγκέντρωναν πολλούς προσκυνητές που έπρεπε να βρουν ύπνο και φαγητό. Οι ηγεμόνες φρόντιζαν με διατάγματα να μη γίνεται εκμετάλλευση των προσκυνητών από τους εμπόρους με τεχνητή έλλειψη τροφίμων και έπαιρναν μέτρα κατά της κερδοσκοπίας.»

Οδός και προτομή Φαβιέρου & Καραϊσκάκη στο Χαϊδάρι | H στήλη μνήμης Φαβιέρου στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού | Το Κάστρο Φαβιέρου στα Μέθανα και το Χαϊδάρι

 

Οδός και προτομή Φαβιέρου & Καραϊσκάκη στο Χαϊδάρι |  H στήλη μνήμης Φαβιέρου στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού | Το Κάστρο Φαβιέρου στα Μέθανα και το Χαϊδάρι

Έρευνα - Επιμέλεια κειμένου: Κώστας Φωτεινάκης 12.06.2023

Στην ιστορικη μάχη του Χαϊδαρίου 6 και 8 Αυγούστου 1826 οι μεγάλες μορφές που καταγράφονται στην ιστορία είναι ο Γεώργιος Καραϊσκάκης και ο φιλέλληνας στρατηγός Γάλλος Κάρολος Φαβιέρος, χωρίς όμως να παραγνωρίζουμε και άλλους αγωνιστές όπως ο Στέφος, ο Περαιβός κ.ά. Για τους προαναφερθέντες ο Δήμος Χαϊδαρίου έχει ονοματοδοτήσει κεντρικούς δρόμους, έχει τιμήσει τη Μάχη του Χαϊδαρίου και τον Καραϊσκάκη με τα "Καραϊσκάκια" (δημαρχία Σκαμπά) και την προτομή του, που αρχικά ήταν στον αύλειο χώρο του πύργου Παλατάκι και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην Πλατεία Δημαρχείου (έργο του Χαϊδαριώτη γλύπτη Χάρη Λαλέ, 1998, επί δημαρχίας Κώστα Σπηλιόπουλου).

[Για τη Μάχη του Χαϊδαρίου διαβάστε ΕΔΩ]

Στην παρούσα δημοσίευση της έρευνας επικεντρώνομαι και περιορίζομαι στον Κάρολο Φαβιέρο και μόνο σε τρεις τοποθεσίες που ανάπτυξε δράσεις, που για αυτό το λόγο τιμήθηκε με ονοματοδοσίες δρόμων και με μνημεία.

[Βιογραφία Καρόλου Φαβιέρου α) ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ - ΕΔΩ β)The Society for Hellenism and Philhellenism (SHP)  [ΕΔΩ]

Α- Χαϊδάρι - Προτομή Φαβιέρου στον αύλειο χώρο του πύργου Παλατάκι

[Φωτ. Κώστα Φωτεινάκη: Η προτομή του Κάρολου Φαβιέρου στο Παλατάκι - το μπούστο είναι τεχνητή συγκόλληση/ περισσότερα στην επόμενη φωτογραφία και περιγραφή]

Το Μνημείο Κάρολου Φαβιέρου είναι ίσως το παλαιότερο μνημείο του Χαϊδαρίου, αφού φιλοτεχνήθηκε με πρωτοβουλία του Νικολάου Θων (προσοχή όχι Βασιλιάς Όθων), τότε ιδιοκτήτη της έπαυλης "Χαϊδάρι" (Παλατάκι) προς τιμήν του φιλέλληνα Κάρολου Φαβιέρου για τη συμβολή του στις μάχες του Χαϊδαρίου στις 6 και 8 Αυγούστου 1826. Σήμερα η προτομή είναι αποκομμένη από την μαρμάρινη στήλη, η οποία συνεχίζει να κοσμεί τον περίβολο της έπαυλης Παλατάκι. Το επάνω τμήμα του μνημείου με το μπούστο το Κάρολου Φαβιέρου βρίσκεται σήμερα στην είσοδο της αίθουσας του Δημοτικού Συμβουλίου Χαϊδαρίου.

[Ο Κάρολος Φαβιέρος στο Δημαρχείο Χαϊδαρίου. Η προτομή αγοράστηκε από το Δήμο Χαϊδαρίου το 2006, επί δημαρχίας Κυριάκου Ντηνιακού και συντηρήθηκε από το γλύπτη Χάρη Λαλέ]

Κώστας Φωτεινάκης: Ο Νίκος Καζαντζάκης και η Μονή Δαφνίου – Α’ παρουσίαση

 Ο Νίκος Καζαντζάκης και η Μονή Δαφνίου – Α’ παρουσίαση

Μέσα από φωτογραφίες, αναφορές και σχόλια.

του Κώστα Φωτεινάκη

Από την έρευνα που έχω κάνει, εκτιμώ ότι ο Νίκος Καζαντζάκης έχει επισκεφτεί τη Μονή Δαφνίου τουλάχιστον τρεις φορές, το 1914, το 1915 και το 1924. Στη φωτογραφία ο συγγραφέας στην είσοδο του Καθολικού, 1924.

…Όταν ένας Έλληνας ταξιδεύει στην Ελλάδα, το ταξίδι του  μοιραία μετατρέπεται σε επίπονη αναζήτηση του χρέους: πώς να γίνουμε κι εμείς άξιοι των προγόνων, πώς να τη συνεχίσουμε, χωρίς να την ντροπιάσουμε, την παράδοση της ράτσας μας;

Μια αυστηρή, ασίγαστη ευθύνη βαραίνει τους ώμους σου, βαραίνει τους ώμους όλων των ζωντανών Ελλήνων.  Ακαταμάχητη  μαγική δύναμη έχει το όνομα· όποιος γεννήθηκε στην Ελλάδα έχει το χρέος να συνεχίσει τον αιώνιο ελληνικό θρύλο.

Νίκος Καζαντζάκης «Αναφορά στον Γκρέκο»

Μονή Δαφνίου – Παγκόσμιο Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς από το 1990

(στην αρχαιότητα στην ίδια θέση επί της Ιεράς Οδού, ήταν ο ναός του Απόλλωνα)

Από την έρευνα που έχω κάνει, εκτιμώ ότι ο Νίκος Καζαντζάκης έχει επισκεφτεί τη Μονή Δαφνίου τουλάχιστον τρεις φορές, το 1914, το 1915 και το 1924.

Δεν γνωρίζω ωστόσο εάν ο Νίκος Καζαντζάκης (1883 – 1957), στο πλούσιο και πολυθεματικό του έργο, έχει κάνει ειδική αναφορά στη Βυζαντινή Μονή Δαφνίου. Ο συγγραφέας και διανοητής έγραψε περισσότερα από εβδομήντα έργα διαφορετικού είδους και ύφους: μυθιστορήματα, θεατρικά (τραγωδίες), ποιήματα, ταξιδιωτικά, δοκίμια, παιδικό μυθιστόρημα, επιστολές (αμέτρητες),  ημερολόγια, μεταφράσεις – διασκευές, Φιλοσοφία, παιδική λογοτεχνία κ.ά., πράγμα που καθιστά αδύνατο (πολύ δύσκολο)  για μένα να ερευνήσω το ενδεχόμενο μιας τέτοιας αναφοράς.

Αξίζει ωστόσο να υπογραμμίσω ότι σε όλα τα είδη γραφής του ο Νίκος Καζαντζάκης αναφέρεται στην πίστη, στο Θεό, στον Χριστό.

Στο τελευταίο έργο του που περιέχει αυτοβιογραφικά στοιχεία, «Αναφορά στο Γκρέκο» ο Νίκος Καζαντζάκης γράφει: «Τέσσερα στάθηκαν τ΄ αποφασιστικά σκαλοπάτια στο ανηφόρισμά μου, και το καθένα φέρνει ένα ιερό όνομα: Χριστός, Βούδας, Λένιν, Οδυσσέας.»

Εκτός από το Χριστό, αναφέρει συχνά και το Βυζάντιο, μάλιστα στο πρώτο του βιβλίο «Όφις και κρίνο» γράφει: «Ύστερα από λίγες μέρες τελείωσα. Έκλεισα το χειρόγραφο, έγραψα απάνω με κόκκινα βυζαντινά γράμματα «Όφις και Κρίνο» και σηκώθηκα, πήρα βαθιάν αναπνοή…» (σ.σ. η πρώτη έκδοση, 1906, έχει τον τίτλο του βιβλίου με βυζαντινά γράμματα, όπως τον περιγράφει ο Ν.Κ. στο παραπάνω απόσπασμα από το βιβλίο του «Αναφορά στο Γκρέκο σ.174)

Ενδεικτικές αναφορές στην πίστη και στον Χριστό υπάρχουν στα έργα : Ασκητική, Συμπόσιον, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, Σόδομα και Γόμορρα, Νικηφόρος Φωκάς, Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται, Ο Φτωχούλης του Θεού, Ιουλιανός ο Παραβάτης, Χριστός, Αδερφοφάδες,  Αναφορά στο Γκρέκο  κ.ά.

Ενδεικτικές αναφορές σε μοναστήρια: Χριστόφορος Κολόμβος, Μονή Σινά (Ταξιδεύοντας), Αναφορά στο Γκρέκο, Σκίτσα από το Άγιον Όρος, Άγιον Όρος. Ν/βρης-Δ/βρης 1914.

Η στάση της επίσημης  εκκλησίας απέναντι στο Νίκο Καζαντζάκη ήταν εχθρική, όπως επίσης και μερίδας του συντηρητικού τύπου, με προεξάρχουσα την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ. Στις 10 Ιουνίου του  1930 θα δικαζόταν ο Καζαντζάκης για αθεϊσμό, για το έργο του «Ασκητική» -  η δίκη ωστόσο δεν έγινε.