Σκίτσο του 1810 στο Βρετανικό Μουσείο | Η Λίμνη Κουμουνδούρου/ Rhiti από το Ποικίλο Όρος

[Κλικάρετε για να μεγεθυνθεί η εικόνα]

 

Νέο blog τα "Ταμπούρια των Αγωνιστών του '21 στο Ποικίλο Όρος"

ΕΠΙΣΚΕΦΤΕΙΤΕ ΤΟ BLOG ΤΑΜΠΟΥΡΙΑ ΤΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΤΟΥ ΄21 ΣΤΟ ΠΟΙΚΙΛΟ ΟΡΟΣ [ΕΔΩ] - Υπάρχουν οδηγίες για την επίσκεψη καθώς και σύντομη ιστορική παρουσίαση.

 

ΜΟΝΗ ΔΑΦΝΙΟΥ: «Φιλελληνισμός και Ελληνική Επανάσταση: Η Μονή Δαφνίου μέσα από τους Περιηγητές» | Διάρκεια έκθεσης: 24 Νοεμβρίου 2021 – 25 Μαρτίου 2022

[VIDEO ΕΔΩ] [ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΦΑΔΑ ΕΔΩ]

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής, στο πλαίσιο των επετειακών εκδηλώσεων

για τον εορτασμό των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση, διοργανώνει περιοδική

έκθεση στην Μονή Δαφνίου με τίτλο:

«Φιλελληνισμός και Ελληνική Επανάσταση

Η Μονή Δαφνίου μέσα από τους Περιηγητές»

Πρόκειται για την πρώτη περιοδική έκθεση που φιλοξενείται στον χώρο του μοναστηριακού συγκροτήματος και αποτελεί καρπό της συστηματικής προσπάθειας της Εφορείας για την εκ νέου προβολή στο ευρύ κοινό της Μονής Δαφνίου, ενός από τα σημαντικότερα μνημεία του βυζαντινού πολιτισμού και Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Κεντρική ιδέα της έκθεσης αποτελεί το κίνημα του Φιλελληνισμού που αναπτύχθηκε από την αρχή του αγώνα των Ελλήνων για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού, ενώ παράλληλα αναδεικνύεται η σημαντική θέση της Μονής μέσα από τα έργα των περιηγητών και από τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν εκεί κατά την διάρκεια της Επανάστασης.

Η έκθεση αρθρώνεται σε δύο κεντρικούς θεματικούς άξονες που αναπτύσσονται στις δύο ισόγειες αίθουσες της ανατολικής πτέρυγας των μεταβυζαντινών κελιών της Μονής Δαφνίου.

Η πρώτη αίθουσα είναι αφιερωμένη στο Φιλελληνικό κίνημα και φιλοξενεί αυθεντικά αντικείμενα και έργα τέχνης κυρίως του 19ου αι., διακοσμημένα με ελληνικά θέματα στο πνεύμα της ατμόσφαιρας της εποχής, τα οποία προέρχονται από την ιδιωτική συλλογή Θανάση και Μαρίνας Μαρτίνου και στην πλειονότητά τους παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό. Τα έργα πλαισιώνονται από σύγχρονα χαρακτικά της αρχαιολόγου και ζωγράφου Μαντώς Παπαϊωάννου, εμπνευσμένα από τραπουλόχαρτα

με φιλελληνική θεματολογία.

Στην δεύτερη αίθουσα προβάλλεται η Μονή Δαφνίου μέσα από την ματιά των περιηγητών που επισκέφθηκαν την Ελλάδα, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύεται και ο ρόλος της Μονής κατά την Ελληνική Επανάσταση. Εκτίθενται κυρίως γκραβούρες περιηγητών και παλαιές φωτογραφίες από τη συλλογή του αρχιτέκτονα και συλλέκτη Γιάννη Ιγγλέση, καθώς και δύο ελαιογραφίες και όπλα από τη συλλογή Θανάση και Μαρίνας Μαρτίνου.

 

Η έκθεση διοργανώνεται με την ευγενική χορηγία της «ΑΣΤΙΚΗΣ ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΦΕΛΟΥΣ ΈΡΓΟΥ «ΑΙΓΕΑΣ».

Χώρος: Μονή Δαφνίου, ανατολική πτέρυγα μεταβυζαντινών κελιών

(Τέρμα Ιεράς Οδού, Χαϊδάρι)

Διάρκεια έκθεσης: 24 Νοεμβρίου 2021 – 25 Μαρτίου 2022

Ωράριο λειτουργίας: Τετάρτη – Κυριακή, 08:30 – 15:30

ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ

Τηλ. Επικοινωνίας: 210 3213571 (Γραφεία ΕΦ.Α.Δ.Α.), 210 5811558 (Μονή Δαφνίου)

Λευτέρης Παπαδόπουλος "επαρχίες της αθήνας" - ΤΟ ΧΑΪΔΑΡΙ, 1975

[Με αφορμή τα γενέθλια του Λευτέρη Παπαδόπουλου 14 Νοεμβρίου 1935 - Άρθρα, έρευνες, ρεπορτάζ του Λευτέρη Παπαδόπουλου, που δημοσιεύτηκαν στα Νέα από τον Ιούλη έως το Νοέμβρη του 1975 εκδόθηκαν σε βιβλίο. Το ρεπορτάζ αφορά το Χαϊδάρι και έχει αναδημοσιευτεί στο Ιστορικό Λεύκωμα "Χαϊδάρι - Τόπος και Άνθρωποι", 2007]

ΕΠΑΡΧΙΕΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

 Λευτέρης Παπαδόπουλος

Μια δημοσιογραφική αποστολή και μια λογοτεχνική αναφορά στο Χαϊδάρι

 Αστυθέα

Το ρέμα, γεμάτο βρωμόνερα, σκουπίδια και κονσερβοκούτια, γεμάτο κουνούπια και μπόχα, περνάει πλάϊ απ΄ τα χαμόσπιτα και κάποιες γέρικες συκιές, όπου τα παιδιά έχουν δέσει σκοινιά για κούνιες. Ο γέροντας βλέπει απ΄ το παράθυρο-μια τρύπα που χάσκει σ΄ ένα πελώριο τοίχο-να τριγυρνάω, όλος περιέργεια, ανάμεσα στα κοτέτσια και τα μπάζα, νομίζει πως είμαι «κανένας του Υπουργείου» και με χαιρετάει με σεβασμό.

-        Ήρθατε επί τέλους; λέει.

-        Ήρθαμε.

-        Καιρός ήταν! Πρέπει κάποτε, να τελειώσουμε μ΄ αυτή την ιστορία! Μια ζωή μέσα στην ακαθαρσία, σε κάνει να νοιώθεις κι΄ ο ίδιος ένα κομμάτι πατσαβούρα...

Ο Αργυρόπουλος, τραβάει συνεχώς φωτογραφίες. Ο δήμαρχος¹, χωρίς σακάκι, μιλάει με κάτι κουτσούβελα, λίγο πιο πέρα, πούχουν απλώσει μια κουρελού στο χώμα και παίζουν πεντόβολα.

-        Έχετε παιδιά; ρωτάω τον γέροντα.

-        Και παιδιά έχω, κι΄ εγγόνια έχω και δισέγγονα. Και καλά εγώ, συνήθισα στη βρώμα. Τι φταίνε, όμως τα μικρά παιδάκια να ζουν μέσα σ΄ αυτή τη γούρνα και τα κορμάκια τους νάναι γεμάτα καντήλες και κουνούπια;

Η γειτονιά (σκέψου ειρωνεία: τη λένε Αστυθέα!) πληροφορείται πως «κάτι τρέχει». Δηλαδή «ήρθανε κάτι κύριοι, με τον δήμαρχο, τραβάνε φωτογραφίες στο ρέμα – λες να σωθούμε;». Σε λίγο, μαζεύονται ολόγυρά μας, ένα σωρό άντρες και γυναίκες, σημαδεμένοι από την έγνοια, γεμάτοι κραυγές και υποδείξεις. «Δεν είμαστε άνθρωποι εμείς;» «Εφτά χρόνια δεν μας αφήνανε να μιλήσουμε².. Δεν του λες του υπουργού να κάνει καμμιά βόλτα δώθε;». «Είναι ντροπή, είναι αίσχος, να ζούμε μέσα στο βούρκο, σαν τα γουρούνια.» .

Φεύγουμε. Ο νους μου, είναι σε μια από τις κουβέντες που άκουσα: «Δεν του λες του υπουργού να κάνει καμμιά βόλτα από δώθε;». Και λέω: Πέρασε, αλήθεια, απ΄ αυτά τα μέρη, κανένας υπουργός; Έστω κάποιος άλλος αρμόδιος; Σίγουρα δεν πέρασε. Γιατί αν είχε περάσει και είχε δει θα είχε φρίξει. Και το Χαϊδάρι, δεν θάχε ολόγυρά του αυτή την τάφρο του αίσχους. 

Γρηγορούσα

Τρέχουμε κατά τη Γρηγορούσα. Σταματάμε σ΄ ένα φούρνο, που έχει γίνει δημοτικό σχολείο. Ο φωτογράφος, τη δουλειά του. Μια νοικοκυρά απέναντι, τη δικιά της: «Το υπόλοιπο σχολείο βρίσκεται πιο κάτω. Σ’  ένα μαγαζί. Εδώ κάνουν μάθημα οι μικρότερες τάξεις. Πηγαίνετε κι΄ αποκεί, για να πάρετε μια ιδέα».

Πράγματι το «υπόλοιπο σχολείο», είναι μαγαζί. Η καθαρίστρια, δυστυχώς, δεν είν΄ εκεί για να μας ανοίξει να δούμε τι συμβαίνει. Κοιτάζουμε απ΄ το τζάμι και βλέπουμε ένα πελώριο απορημένο Χριστό να μας παίρνει κατόπι.

Καινούργια στάση. Μεσοδρομίς. Για ν΄ ανοίξουμε ένα φρεάτιο και να δούμε τα «υπόγεια ύδατα», που κατηφορίζουν από το βουνό, κι ύστερα χώνονται στα σπίτια, για να πλημμυρίσουνε υπόγεια και αυλές, για να κάνουν έναν ολόκληρο κόσμο να αισθάνεται πως ζει στη Βενετία.

-        Τα σπίτια, σ΄ αυτή την περιοχή, πλημμυρίζουν κάθε χειμώνα;

Η κυρία, που βγαίνει στο μπαλκόνι, με τον άντρα της και το γιο της, δεν βρίσκει λόγια για να εκφράσει την απελπισία της.

- Κύριε, ζούμε σ΄ ένα διαρκές μαρτύριο! Νοικιάζουμε, συνεχώς μηχανάκια, για να βγάζουμε το νερό, που πλημμυρίζει τα σπίτια μας! Το κακό, αρχίζει το φθινόπωρο και τελειώνει για δυό μήνες το καλοκαίρι. Κι ύστερα, φτου κι απ΄ την αρχή... Μαρτύριο σας λεω...

Στο Χαϊδάρι με τον Δήμαρχο

(κάτοικοι – ρέματα – παιδικοί σταθμοί – Σκαραμαγκάς)

Στο Χαϊδάρι λοιπόν. Μ΄ ένα δήμαρχο, που λέει, πως ένας τίμιος δημοσιογράφος, αξίζει περισσότερο από έναν άξιο πρωθυπουργό. Τον δήμαρχο Δημήτρη Γιαχνή, παλιό βουλευτή της ΕΔΑ, που για δεύτερη φορά κρατάει τα γκέμια της πόλης, αφού πέρασε, στην εφταετία, από τη Γυάρο και τη Λέρο³.

Τον αφήνω να μιλάει γιατί τα λέει καλά:

«Είμαι Μικρασιάτης. Κι΄ αυτό τον τόπο τον αγαπώ. Είμαι απ΄ τους πρώτους που ήρθαν κι έμειναν εδώ. Εξήντα οικογένειες ήμαστε τότε, το ΄24, όλοι πρόσφυγες από τη Νέα Φώκαια. Σήμερα, βέβαια, οι πρόσφυγες είναι ελάχιστοι. Το Χαϊδάρι, γέμισε, φούντωσε, έγινε μιά πόλη 50.000 κατοίκων, με καλούς, ήσυχους ανθρώπους, που ήρθαν απ΄ όλα τα μέρη της Ελλάδας...»

......

-        Οι κάτοικοι του Χαϊδαρίου, απ΄ ό,τι ξέρω, είναι εργάτες στην πλειοψηφία τους.

-        Ναι. Βιομηχανικοί εργάτες. Έχουμε, όμως, και οικοδόμους και μικροεπαγγελματίες. Αλλά οι βιομηχανικοί εργάτες είναι περισσότεροι. Και δεδομένου ότι δουλεύουν και οι γυναίκες τους στις φάμπρικες, δημιουργείται αμέσως θέμα παιδικών σταθμών.

-        Αυτό είναι το κυριότερο πρόβλημα που απασχολεί το Χαϊδάρι;

-        Όχι. Το κυριότερο πρόβλημα είναι τα ακάλυπτα ρέματα. Θα πάμε επί τόπου να δείτε και να κρίνετε....

-        Σε σας δεν ανήκει ο Σκαραμαγκάς;

-        Σε εμάς. Αλλά πια, ο Δήμος μας δεν έχει θάλασσα. Τα ναυπηγεία, φάγανε όλο τον Σκαραμαγκά – ιστορία που άρχισε με τη δικτατορία του Μεταξά και τέλειωσε με τη δικτατορία του Παπαδόπουλου – και για μας, απόμεινε ένα κομμάτι βρώμικης θάλασσας, μήκους 50 μέτρων. Και τρέχα τώρα να κάνεις μπάνιο σ΄ αυτή τη βρώμικη θάλασσα, των 50 μέτρων, με το χέρι του διπλανού σου να ακουμπάει πάνω σου.

-        Το καλό με εσάς είναι ότι έχετε πολύ πράσινο.

-        Ευτυχώς. Το ένα τέταρτο της έκτασης του Χαϊδαρίου είναι πευκόφυτο. Ανασαίνουμε. Κι  έτσι γλυτώνουμε από τις αναθυμιάσεις των εργοστασίων, που είναι σπαρμένα ολόγυρά μας. 

Μια σειρά καημοί

Πρέπει να τελειώνω. Έχουν σειρά κι άλλοι Δήμοι. Να τελειώνω, λέγοντας, πως το Χαϊδάρι, μπορεί να γίνει ένας ονειρεμένος τόπος, έχει τα φόντα να γίνει ένας ονειρεμένος τόπος, αν γλυτώσει από τα ρέματα, αν γλυτώσει από τα «υπόγεια ύδατα» που λιμάρουν τα θεμέλια των σπιτιών, αν σ΄ ένα μικρό τμήμα της πόλης, που δεν έχει νερό, φτάσει το δίκτυο ύδρευσης, αν ο υπουργός Συντονισμού αναθεωρήσει τη σύμβαση των ναυπηγείων κι η θάλασσα του Σκαραμαγκά ξαναγυρίσει στο Χαϊδάρι, αν τα παιδάκια της Γρηγορούσας κάνουν μάθημα σε σχολείο κι όχι σε φούρνο, αν το συγκοινωνιακό πρόβλημα, που είναι οξύτατο, λυθεί.

Τελείωσα. Με τον καημό του δημάρχου, που δεν έχει λεφτά για να φτιάξει ένα γήπεδο, που δεν έχει λεφτά για να φτιάξει μερικές πλατείες, που δεν έχει λεφτά για να φτιάξει ένα Πνευματικό Κέντρο⁴, όπου θα μαζεύονται οι νέοι για να ξεχάσουν τα σφαιριστήρια και την πρέφα.

Διευκρινήσεις Κ.Φ:

1.       Δήμαρχος τότε, το 1975,  ήταν ο Δημήτρης Γιαχνής

2.       Εφτά χρόνια στρατιωτική δικτατορία 1967 – 1974,  στην διάρκεια της οποίας τα κόμματα, τα συνδικάτα και όλες οι συλλογικές μορφές έκφρασης και οργάνωσης των πολιτών είχαν απαγορευτεί.

3.       Γυάρος – Λέρος, νησιά αλλά και τόποι εξορίας των αριστερών και των κομμουνιστών.

4.      Το 1976, ο Δημήτρης Γιαχνής διέσωσε τον Λόφο του Προφήτη Ηλία και αργότερα με τέσσερις αποφάσεις των Δημοτικών  Συμβουλίων του 1977, 1978, 1980 ο χώρος γύρο από το Παλατάκι δεσμεύτηκε. Η απόφαση δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ,  τεύχος τέταρτον, αρ.φύλλου 520, 16 Σεπτεμβρίου 1981 «περί τροποποιήσεως του ρυμοτομικού σχεδίου Χαϊδαρίου (Αττικής) και καθορισμού των όρων και περιορισμών δομήσεως του χώρου Πνευματικού Κέντρου και κτιρίων Πνευματικών και Πολιτιστικών Εκδηλώσεων».  Αργότερα εξασφαλίστηκαν οι πόροι από τις επόμενες διοικήσεις και έτσι αποκτήθηκε το Παλατάκι (1985) και το κτήριο που φιλοξενεί τις «4 Εποχές» του Νικόλαου Γύζη (2002).

 

 Οι Παλιοί Συμμαθητές

........Οι παλιοί συμμαθητές μας δεν είναι μόνο τα παιδιά που πηγαίναμε μαζί τους στην ίδια τάξη, στο ίδιο σχολείο. Οι παλιοί συμμαθητές μας, για μένα τουλάχιστον, είναι όλα τα πρόσωπα που αγαπήσαμε. Τότε που ήμαστε παιδιά, έφηβοι, νέοι. Οι παλιοί συμμαθητές μας δεν είναι μόνο πρόσωπα. Είναι και δρόμοι και πάρκα και αλάνες και πετροπόλεμοι. Είναι κι τα πάνινα τόπια που φτιάχναμε απο τις κουρελιασμένες κάλτσες μας. Είναι και το "χλωρικό και θειάφι", που το βάζαμε κάτω από ένα σπασμένο πλακάκι, στις ράγες του τράμ, κι "ανατινάζαμε" την Αθήνα, κάθε Ανάσταση.

Οι παλιοί συμμαθητές μας είναι και τα παιχνίδια μας. Παιχνίδια που έπαιζαν οι παππούδες και οι προπαππούδες μας. Τότε που η ζωή δεν άλλαζε κάθε δύο, κάθε τρία χρόνια.

Οι παλιοί συμμαθητές μας είναι και τα κλειστά συρτάρια μας. Τα συρτάρια των παιδικών μας χρόνων, γεμάτα απο σβούρες, σπάγκους και μολυβένια στρατιωτάκια, που ο πόλεμος του χρόνου τα σακάτεψε, κι είναι πια χωρίς χέρια, χωρίς πόδια. Τ' αγαπώ αυτά τα κλεισμένα συρτάρια. Τ' ανοίγω καμιά φορά, σιγά-σιγά, με προσοχή, με τρυφερότητα, μην τυχόν και φτερουγίσει και πετάξει απο μέσα και χαθεί εκείνο το χρυσό χελιδόνι της νιότης μου, που η καρδιά του χτυπάει με την καρδιά μου και μου αφηγείται ταξίδια και περιπέτειες.

 Κόμητες Μοντεχρήστους και δραπέτες του Αλκατράζ κι έναν Χριστό που σταμάτησε στο Χαϊδάρι, αναστήθηκε στη Δραπετσώνα και ύστερα πήρε το ντουφέκι του και οχυρώθηκε πίσω απο τα οδοφράγματα, μαζί με τη μάνα μου και τον πατέρα μου και τον φίλο τους τον Σπύρο, που τον εκτέλεσαν οι Γερμανοί, το Μάη του '44, στην Καισαριανή....

Λευτέρης Παπαδόπουλος

 Απόσπασμα από το αφήγημα "Οι παλιοί συμμαθητές" - Εκδόσεις Καστανιώτη

 

 

Ο Δημήτρης Κουτσούμπας παρέδωσε αρχειακό υλικό του ΚΚΕ για τον Ναπολέοντα Σουκατζίδη στην οικογένειά του (29.10.2021)

 

[ΠΗΓΗ: 902]

Ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας συναντήθηκε σήμερα, Παρασκευή 29 Οκτώβρη, στην έδρα της ΚΕ, με τη Φωτεινή (Φωφώ) Θεραπιώτη - Σουκατζίδη, πρώτη ξαδέλφη του ήρωα κομμουνιστή Ναπολέοντα Σουκατζίδη, τον οποίο εκτέλεσαν οι Γερμανοί στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, την Πρωτομαγιά του 1944, μαζί με άλλους κομμουνιστές, που έμειναν στην Ιστορία ως οι «200 της Καισαριανής».

Ο Δημήτρης Κουτσούμπας παρέδωσε στη Φωτεινή Θεραπιώτη - Σουκατζίδη έναν αναμνηστικό βιβλιόδετο φάκελο με υλικά από το Αρχείο του ΚΚΕ για τον Ναπολέοντα Σουκατζίδη, ο οποίος περιείχε φωτογραφίες, αλλά και τις επιστολές του προς τον πατέρα του, τη σύντροφό του Χαρά Λιουδάκη και άλλους συγγενείς του, από τις φυλακές και τις εξορίες.

Θυμίζουμε ότι σαν σήμερα, πριν από ακριβώς 21 χρόνια, στις 29 Οκτώβρη 2000, είχαν γίνει τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του Ναπολέοντα Σουκατζίδη, στο χωριό του στο Αρκαλοχώρι Ηρακλείου Κρήτης. 

Ad Libitum – Μπλοκ 15 | Συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών στο Στρατόπεδο Χαϊδαρίου - ΜΠΛΟΚ15 | Τίτλος έργου ‘No Borders’ (Secret City)

Αναρτήθηκε στις 24.10.2021 στο κανάλι της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών -  ΕΥΓΕ

Παρακολουθείστε το έργο και τη συναυλία στην μεγάλη αίθουσα του ΜΠΛΟΚ15 ΕΔΩ

Στο πλαίσιο του project «Ad Libitum», της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, η εικαστικός Άρτεμις Αλκαλάη, μέσω της οικογενειακής και καλλιτεχνικής της εμπειρίας, μιλά για το Μπλοκ 15 του Στρατοπέδου Χαϊδαρίου – τον τόπο της απόλυτης φρίκης και μαρτυρίου, κατά τη διάρκεια της Εθνικής Αντίστασης.

Ο συνθέτης Δημήτριος Δημόπουλος εμπνέεται από τα ανθρώπινα δικαιώματα, και συνθέτει το έργο: «No Borders (Secret City) » .

Το project «Ad Libitum», με θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα, είναι μια πρωτοβουλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών και εντάσσεται στο πλαίσιο των πολιτιστικών δράσεων της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Η Κ.Ο.Α. ανέθεσε σε πέντε νέους Έλληνες συνθέτες, που πρόσφατα εκκίνησαν τη συνθετική τους πορεία, αλλά έχουν ήδη επιτύχει διεθνείς διακρίσεις και αναγνώριση, τη σύνθεση ενός έργου μουσικής δωματίου, με θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Τα έργα συνδέθηκαν με ιστορικά τοπόσημα της Αττικής, τα οποία είναι ταυτισμένα με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Προσωπικότητες που έχουν αφήσει το στίγμα τους στη μάχη υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων βιωματικά, ακαδημαϊκά, πολιτικά αλλά και μέσω της τέχνης, με αφορμή τη μουσική, μιλούν γι’ αυτούς τους τόπους μνήμης.

Το «Ad Libitum» τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εξωτερικών και του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Μουσική Διεύθυνση:

Δημήτρης Σέμσης

Παίζουν:

Φαίδων Μηλιάδης -βιολί

Τριαντάφυλλος Λούκας - Βιολί

Ενκέλα Κοκολάνη – Βιόλα

Μάνος Γουβέλης – Βιόλα

Δημήτρης Γούζιος – Βιολοντσέλο

Βάνια Παπαδημητρίου - Βιολοντσέλο

Τάκης Καπογιάννης – Κοντραμπάσο

Σύντομο σημείωμα του συνθέτη:

Το έργο ‘No Borders’ (Secret City) είναι ένα σεπτέτο εγχόρδων εμπνευσμένο από το δικαίωμα του Ευρωπαίου πολίτη να κυκλοφορεί και να διαμένει ελεύθερα στο έδαφος των κρατών μελών.

Η αρχική ιδέα του τριμερούς αυτού έργου (Α-Β-Α) είναι η μίξη ποικίλων μουσικών στοιχείων από διαφορετικές μουσικές παραδόσεις των κρατών της Ευρώπης. Η συνύπαρξη των στοιχείων αυτών περιλαμβάνει μουσικές κλίμακες, ρυθμούς και ηχοχρώματα της Ευρώπης που οδηγούν σε μία ώσμωση των διαφορετικών αυτών παραδόσεων, δημιουργώντας μία μεγάλη ‘πόλη’ χωρίς σύνορα. Συγκεκριμένα, το πρώτο και το τρίτο μέρος με έντονο ρυθμικό χαρακτήρα αφήνουν τα διαφορετικά στοιχεία να ξεχωρίζουν χωρίς να έρχονται σε αντίθεση, ενώ στο δεύτερο μέρος (αργό) η μουσική αφομοιώνει αυτή τη διαφορετικότητα των στοιχείων. 

Η συνέχεια του μουσικού έργου στο σύνολό της δείχνει πώς τα διαφορετικά στοιχεία (πολίτες) μπορούν να μεταβούν ελεύθερα από ένα μέρος σε άλλο, να συνυπάρξουν ξεχωριστά και αρμονικά ή ακόμα και να αφομοιωθούν πλήρως, σε ένα μουσικό έδαφος όπου η κυκλοφορία σέβεται και εξυπηρετεί τις ανάγκες των μονάδων. Η πύκνωση και οι αρμονικές εκπλήξεις του τελευταίου μέρους του έργου, εκτός της καθαρά μουσικής τους λειτουργίας, θέλουν να αποτυπώσουν τη δυναμική του δικαιώματος αυτού στην πλήρη πραγμάτωσή του και να προβάλει τη γοητεία της πολύ - πολιτισμικότητας, του σεβασμού και της φιλοξενίας σε αυτή την ‘μυστική υπέρ-πόλη, χωρίς σύνορα’.

Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στη Μονή Δαφνίου με άγνωστα έργα του ΛΟΥΝΤΒΙΧ ΒΑΝ ΜΠΕΤΟΒΕΝ (1770- 1827) | 19 Νοεμβρίου 2020

Απολαύστε τη συναυλία ΕΔΩ

Η συναυλία πραγματοποιήθηκε στη Μονή Δαφνίου, Παγκόσμιο Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς, στις 19 Νοεμβρίου 2020.

To πρόγραμμα (Dis)Playing Attica αποτελεί πρωτοβουλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών και της Περιφέρειας Αττικής και εντάσσεται στο πλαίσιο των πολιτιστικών δράσεων της τρέχουσας, εξάμηνης, Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Στο πλαίσιο του προγράμματος (Dis)Playing Attica, οκτώ σύνολα της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών ερμηνεύουν εμβληματικά έργα του ρεπερτορίου μουσικής δωματίου, σε χώρους των οκτώ περιφερειακών ενοτήτων της Αττικής, συνδεδεμένους με την ιστορία και τον πολιτισμό της.

Το (Dis)Playing Attica τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εξωτερικών και του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Το πρόγραμμα της συναυλίας:

ΛΟΥΝΤΒΙΧ ΒΑΝ ΜΠΕΤΟΒΕΝ (1770- 1827)

1. Trio in C, op. 87 

for two Oboes and English Horn

1. Allegro

2. Adagio

3. Menuetto (Allegro molto, Scherzo)

4. Finale (Presto)

2. Variations on "Là ci darem la mano"

WoO 28

for two Oboes and English Horn

Thema. Andante

Var. I (Allegretto)

Var. II (L'istesso tempo) 

Var. III (Andante) 

Var. IV (Allegro Moderato) 

Var. V (Moderato) 

Var. VI (Lento Espressivo) 

Var. VII (Allegretto Scherzando) 

Var. VIII (Allegretto Giocoso.) 

Coda (Vivace)

Α' Όμποε: Δημήτρης Βάμβας

Β' Όμποε: Στέλλα Νικολαΐδη

Κορ ανγκλέ: Χριστίνα Παντελίδου

More information here

ΒΡΕΘΗΚΕ το χαμένο κατοχικό θεατρικό έργο που ανέβηκε στις 28 Οκτωβρίου 1944 | ΧΑΪΔΑΡΙ – 12 ΕΙΚΟΝΕΣ ΣΚΛΑΒΙΑΣ ΚΑΙ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ

Με αφορμή την Απελευθέρωση της Αθήνας 12 Οκτωβρίου 1944 και την πρώτη παράσταση του θεατρικού έργου ΧΑΪΔΑΡΙ – 12 ΕΙΚΟΝΕΣ ΣΚΛΑΒΙΑΣ ΚΑΙ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ στις 28 Οκτωβρίου 1944 στο θέατρο Κοτοπούλη]

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

 ΒΡΕΘΗΚΕ το χαμένο κατοχικό θεατρικό έργο που ανέβηκε στις 28 Οκτωβρίου 1944 

 ΧΑΪΔΑΡΙ – 12 ΕΙΚΟΝΕΣ ΣΚΛΑΒΙΑΣ ΚΑΙ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ 

του Κώστα Φωτεινάκη

[ΘΕΑΤΡΟΝ ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ -REX | Το εξώφυλλο του προγράμματος | 28 Οκτωβρίου 1944]

Βρέθηκε το χαμένο κατοχικό θεατρικό έργο ΧΑΪΔΑΡΙ – 12 ΕΙΚΟΝΕΣ ΣΚΛΑΒΙΑΣ ΚΑΙ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ που το αναζητούσα από το 2000.

Μεγάλο γεγονός για το Χαϊδάρι, την πόλη που «φιλοξένησε» χιλιάδες  κρατούμενους την περίοδο της  Γερμανικής Κατοχής, την πόλη που έχει ως λογότυπό της το κτήριο ΜΠΛΟΚ 15^1,2 από το 1984.

Το Στρατόπεδο Κρατουμένων Χαϊδαρίου κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής λειτούργησε ως τόπος βασανιστηρίων, εκτελέσεων και παράλληλα ως προπαγάνδα τρόμου στην ανερχόμενη αντίσταση κατά του κατακτητή και των ντόπιων συνεργατών τους.

Μεταξύ των κρατουμένων που πέρασαν από το Στρατόπεδο ήταν ο μεγάλος Έλληνας μουσουργός Νίκος Σκαλκώτας, ο δημοσιογράφος Ζακ Μεναχέμ, ο διάσημος σκηνοθέτης – Συγγραφέας Ρενάτο Μόρντο (γεννήθηκε από γονείς εβραϊκής καταγωγής, πατέρα Κερκυραίο και μητέρα Αυστριακή) κ.ά.

Ο Ρενάτο Μόρντο³ ανέβασε το θεατρικό έργο ακριβώς 16 ημέρες μετά την Απελευθέρωση της Αθήνας, στις 28 Οκτωβρίου 1944, στο θέατρο «REX – ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ» - Δ/ντης Βασίλης Λογοθετίδης, με τους ηθοποιούς: Δημήτρη και Ρίτα Μυράτ, Χρήστο Τσαγανέα, Διονύση Παπαγιαννόπουλο, Στέλιος Βόκοβιτ, Νίτσα Τσαγανέα, Δημήτρη Λυγίζο, Βίλμα Κύρου, Νάσο Κεδράκα κ.ά.

Βασικοί Συντελεστές του θεατρικού έργου:

•          RENATO MORDO (συγγραφέας – σκηνοθέτης)

•          Μιχάλης Βούρτσης, (Αρχιμουσικός, Συνθέτης – πατέρας της γνωστής ηθοποιού Μάρθας Βούρτση): Μουσική Επιμέλεια

•          Γιώργος Ανεμογιάννης (σκηνικά - ενδυματολογία)

Απόσπασμα κριτικής για το έργο (Άλκης Θρύλος – Ελένη Ουράνη)

«….Η μαρτυρική ζωή των σκλάβων των Γερμανών, οι θανατικές εχτελέσεις, αποδίδονται πιστότατα και παραστατικότατα, συγκλονιστικότατα, αλλά και χωρίς μετουσίωση… Καθώς παρακολουθούσα το «Χαϊδάρι», αισθανόμουνα μια δυσφορία σ’ όλο μου το σώμα, είχα την πολύ δυσάρεστη εντύπωση ότι καταδικάσθηκα να γίνω αυτόπτης μάρτυρας βασανιστηρίων…»

Το έργο το αναζητούσα, εγώ, φίλοι και συνεργάτες και κατορθώσαμε να ανακαλύψουμε:

• Το πρόγραμμα της θεατρικής παράστασης με τους συντελεστές του έργου
• Την κριτική για το έργο από την Άλκη Θρύλου/ Ελένη Ουράνη
• Τα σκηνικά του έργου στο Μουσείο του Γιώργου Ανεμογιάννη
• Την έκθεση⁴ για τη ζωή και το έργο του Ρενάτο Μόρντο που πραγματοποιήθηκε στη Γερμανία από το Σεπτέμβριο του 2020 έως τον Ιούνιο του 2021.
• Την έκδοση του θεατρικού έργου στη Γερμανική γλώσσα Renato Mordo: Chaidari. Szenen aus Hitlers Konzentrationslager in Griechenland, Ιούνιος 2021.

Ο Κώστας Φωτεινακης είναι ερευνητής της τοπικής ιστορίας και Πρόεδρος του Ελληνικού Δικτύου ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

1. ΥΠΠΟΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟ ΜΝΗΜΕΙΟ: Ιδιαίτερα το κτήριο ΜΠΛΟΚ15, του Στρατοπέδου Χαϊδαρίου, που ήταν ο χώρος και μαρτυρίου όσων επρόκειτο να εκτελεσθούν, χαρακτηρίστηκε από το ΥΠΠΟΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟ ΜΝΗΜΕΙΟ (ΦΕΚ329/Β/24.6.1987) «… για να συμβάλλει στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης των κατοίκων της Αθήνας και της χώρας».
2. ΜΠΛΟΚ15: Το σύμβολο του Δήμου Χαϊδαρίου καθιερώθηκε το 1984. Συνδυάζει την ιστορία της πόλης και την αγάπη για τη δημοκρατία, την ανανέωση και το σεβασμό στη φύση. Απεικονίζει το «Μπλοκ 15» του Στρατοπέδου Χαϊδαρίου, χώρο αυστηρής απομόνωσης (το δηλώνει το συρματόπλεγμα που περιβάλλει το κτίριο) και προθαλάμου για τις εκτελέσεις των αγωνιστών – πατριωτών της Εθνικής Αντίστασης, ενάντια στη ναζιστική κατοχή (1940 – 1944).
3. Ρενάτο Μόρντο: Το 1939 ύστερα από πρόσκληση του Κωστή Μπαστιά κατ’ εισήγηση του Μανώλη Καλομοίρη, ήρθε οικογενειακώς στην Ελλάδα όπου προσλήφθηκε ως βασικό στέλεχος στη νεοϊδρυθείσα Εθνική Λυρική Σκηνή. O Ρενάτο Μόρντο την περίοδο 1943 – 1944 ήταν κρατούμενος στο Στρατόπεδο Χαϊδαρίου μαζί με άλλους Έλληνες Πατριώτες. Ο χώρος του Στρατοπέδου, τα βασανιστήρια και οι εκτελέσεις, υπάρχει μάλιστα μέσα στο έργο ειδική «εικόνα» του Ναπολέοντα Σουκατζίδη, αποτέλεσαν το δραματουργικό πλαίσιο, τις προτεινόμενες  συνθήκες, και τον σκηνικό τόπο δράσης του έργου. Πληρέστερο Βιογραφικό από τον ιστότοπο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής  https://bit.ly/2C9Nisb
4. Έκθεση προς τιμή του Ρενάτο Μόρντο, συνιδρυτή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στη Γερμανική Σχολή Αθηνών 5-26 Νοεμβρίου 2021 – στις 6 Νοεμβρίου θα διαβαστούν αποσπάσματα από το θεατρικό έργο https://bit.ly/3CfQakk

Διαφήμιση της πρώτης παράστασης σε εφημερίδα της εποχής -  28 Οκτωβρίου 1944

Εικ.3 – Σκηνικά Γιώργου Ανεμογιάννη από το ομώνυμο Μουσείο στο Ηράκλειο Κρήτης http://www.anemoyannis.gr

 

Λίμνη Κουμουνδούρου (Ρειτών)1936 | Άσκηση με βελάκια

Περισσότερα για τη Λίμνη Κουμουνδούρου αναζητείστε στις ετικέτες των ΦΙΛΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ [ΕΔΩ]  του ΟΙΚΟ.ΠΟΛΙ.Σ. [ΕΔΩ] και της Λίμνης [ΕΔΩ]

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η έρευνα της ομάδας ΓΕΩΜΥΘΙΚΗ ΕΔΩ.

Με βάση τις ανωτέρω πληροφορίες ας εξετάσουμε τι δείχνουν τα βελάκια....

Τις απαντήσεις στο xpolis@gmail.com ή στο Facebook που θα αναρτηθεί

ΠΡΟΦΑΝΏΣ Η ΠΛΑΓΙΑ ΤΟΥ ΠΟΙΚΙΛΟΥ ΟΡΟΥΣ ΕΊΝΑΙ ΚΑΡΑΦΛΗ - ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΙΧΝΟΣ ΔΕΝΔΡΟΥ

 

Μικρό αφιέρωμα στην Ιερά Οδό | Χένρι Μίλερ "Πολλές φορές, ακολουθώντας την Ιερά Οδό από το Δαφνί προς τη θάλασσα, νόμισα πως τρελαίνομαι"

Χένρι Μίλερ γράφει το 1939 επισκεπτόμενος της Ελλάδα:

«Πολλές φορές, ακολουθώντας την Ιερά Οδό από το Δαφνί προς τη θάλασσα, νόμισα πως τρελαίνομαι. (...) Δεν έπρεπε να κυλάμε με αμάξια στην Ιερά οδό, όπως σ' έναν αυτοκινητόδρομο τούτο είναι μια ιεροσυλία. Έπρεπε να βαδίζουμε, να βαδίζουμε, όπως οι άνθρωποι των αλλοτινών καιρών, και ν' αφήνουμε όλο μας το είναι να πλημμυρίζει από φως. Δεν βρίσκεται κανείς εδώ σ' έναν από τους μεγάλους δρόμους της χριστιανοσύνης. Αυτό τον δρόμο τον χάραξαν πόδια παγανιστικά, πόδια ευλαβικά, πορευόμενα προς τη μύηση, προς την Ελευσίνα...». 

(Φιλολογικές διαδρομές στην Ελλάδα, ΠΑΤΑΚΗΣ)

[Κώστας Μαλέας "Ιερά Οδός - Σκαραμαγκάς]

[VOYAGE EN GRECE]

[Ιερά Οδός 1814 - φανταστική επεικόνιση των βουνών στο βάθος]

[Ιερά Οδός 1870]

[Ιερά Οδός 1898 - ο άνρθωπος με το καπέλο και την μπέρτα ίσως να είναι ο Δημήτριος Καμπούρογλου]

Η απελευθέρωση της Αθήνας και το Χαϊδάρι | 12 Οκτωβρίου 1944 (νέα έκδοση 11.10.2021)

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: Η ανάρτηση αυτή περιορίζεται αποκλειστικά και μόνο στην Απελευθέρωση της Αθήνας, 12 Οκτωβρίου 1944 και στο Χαϊδάρι. Για το Στρατόπεδο Χαϊδαρίου και το ΜΠΛΟΚ 15 έχω γράψει και δημοσιεύσει στο Ιστορικό Λεύκωμα "Χαϊδάρι - Τόπος & Άνθρωποι", 2007, καθώς και σε blogs - sites.

H ανάρτηση αυτή είναι επικαιροποιημένη. Υπάρχουν νεότερα στοιχεία που έχουν σχέση με το θεατρικό έργο του Ρενάτο Μόρντο "Χαϊδάρι - 12 εικόνες σκλαβιάς και λευτεριάς" που ανέβηκε στο θέατρο Κοτοπούλη, δέκα έξι ημέρες μετά την Απελευθέρωση της Αθήνας. Ανέβηκε στις 28 Οκτωβρίου 1944. Για το θέμα αυτό θα υπάρξει αναλυτική ενημέρωση και σχετική εκδήλωση.

Κώστας Φωτεινάκης 11.10.2021 - αφιερωμένο στην μητέρα μου Κατίνα Παπαγεωργακοπούλου -  Φωτεινάκη

----------------------------------------------------------------------------------------

[ΕΙΚΟΝΑ -1 | 12 Οκτωβρίου 1944: Η Απελευθέρωση στο Χαϊδάρι. Η Κομματική Οργάνωση Βάσης του ΚΚΕ, γνωστή ως ΚΟΒΑ, απέναντι από την εκκλησία Παναγίτσα. Σημαίες: Ρώσικες, Αγγλικές, ΗΠΑ, στο ίδιο πολιτικό κλίμα με το χαρακτικό του Τάσου (επόμενη φωτογραφία ) | ΕΠΟΝ 4ος τομέας Χαϊδαρίου | Ζήτω τα 26 χρόνια του ΚΚΕ | πανό με τη φωτογραφία του Νίκου Ζαχαριάδη…| Φωτογραφία του Ουκρανού Dmitri Kessel/ Ντμίτρ Κέσελ που εργάστηκε στο γνωστό περιοδικό LIFE.]

[ΕΙΚΟΝΑ -2 | "Η απελευθέρωση της Αθήνας" - Χαράκτης Τάσσος. Βρίσκεται στην Εθνικη Πινακοθήκη [ΕΔΩ]. Τα συνθήματα και το πολιτικό κλίμα είναι τα ίδια με την ΕΙΚΟΝΑ -1]

[ΕΙΚΟΝΑ -3 | Η παραπάνω φωτογραφία βρέθηκε στο συρτάρι του Άγγελου Κατακουζινού και δημοσιεύτηκε στο αφιέρωμα “ΕΑΜ και ΑΣΤΟΙ” του BHMAGAZINO στο πλαίσιο του εορτασμού το 2016 για την απελευθέρωση της Αθήνας.

Το ΧΑΪΔΑΡΙ δεν μπορούσε να απουσιάζει από τον εορτασμό για την Απελευθέρωση της Αθήνας στις 12 Οκτωβρίου 1944, μιας και το Στρατόπεδο Χαϊδαρίου και το ΜΠΛΟΚ15 ήταν τόποι αναφοράς στην Εθνική Αντίσταση.

Αντιγράφουμε από το δημοσίευμα: “Αφορμή για την αιρετική, ομολογουμένως, εκδήλωση (τουλάχιστον σε μια πολυμνημονιακή Ελλάδα που συμφιλιώνεται με την ιστορική πραγματικότητα μιας πρώτης κυβέρνησης της Αριστεράς), μια σειρά είκοσι ασπρόμαυρων φωτογραφιών (συντηρημένων και σωσμένων αλλά όχι ακόμη ιστορικά τεκμηριωμένων). Εντοπίστηκαν (από τη μουσειολόγο Σοφία Πελοποννησίου) μέσα σε ένα ξεχασμένο συρτάρι, στο γραφείο του Αγγελου Κατακουζηνού. Ολες τραβηγμένες τις ημέρες της Απελευθέρωσης της Αθήνας (με εκκίνηση τη 12η Οκτωβρίου 1944), απεικονίζουν τους ξέφρενους πανηγυρισμούς μιας μεθυσμένης λαοθάλασσας που ξεχύνεται από παντού, με τον ΕΑΜ όχι απλά να πρωτοστατεί με σύμβολα και πρόσωπα (κάτι που είναι βεβαίως φυσικό αφού μιλάμε για τον «κορμό» της Αντίστασης) αλλά να μονοπωλεί τα κάδρα.”]

[ΕΙΚΟΝΑ -4 | Τα τρία Κ και ένα Χ: Καισαριανή, Κοκκινιά, Καλλιθέα, Χαϊδάρι]

[ΕΙΚΟΝΑ -5 | Ο Γερμανός επικεφαλής της μονάδας που κατείχε το Ταστσόγλειο (κτήριο στο ψυχιατρείο], θέλησε να εκβιάσει τον Μαυρουλίδη (δ/ντή του νοσοκομείου), ζητώντας ένα ποσό 200 χρυσών λιρών για να μην ανατινάξει το κτίριο. Αυτό συνεπαγόταν κίνδυνο και για τις άλλες εγκαταστάσεις του Νοσοκομείου. 

Ευτυχώς η απειλή δεν πραγματοποιήθηκε ή μάλλον ματαιώθηκε λόγω της βιαστικής αποχώρησης. Κάποια απόπειρα έγινε στο ένα από τα κτίρια των Σανατορίων, που ήταν κενό γιατί δεν είχε ολοκληρωθεί η κατασκευή του. Έβαλαν στα θεμέλιά του βόμβα, από την έκρηξη της οποίας έπαθε μια ρωγμή στο μέσο, χωρίς όμως μεγάλες ζημιές που θα αχρήστευαν το κτίριο.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι Γερμανοί ηττώμενοι και αναχωρώντας από την Ελλάδα ανατίναξαν την γέφυρα του Ισθμού της Κορίνθου, τη γέφυρα το σιδηροδρομικής γραμμής μετά την Ελευσίνα, επιχείρησαν να ανατινάξουν την Ηλεκτρική στο Κερατσίνι (Μάχη της Ηλεκτρικής από το ΕΑΜ), η σφαγή στο Αιγάλεω (29 Σεπτεμβρίου 1944) κ.ά.

ΕΠΙΠΛΕΟΝ: Το Ψυχιατρείο Δαφνί κατά την περίοδο του φασισμού (δεκαετία 1934 – 1944) και δύο ακόμα παρουσιάσεις…]

[ΕΙΚΟΝΑ -6 | Στις 28 Οκτωβρίου 1944 ανεβαίνει το θεατρικό έργο "Χαϊδάρι - 12 εικόνες σκλαβιάς και λευτεριάς" του Ρενάτο Μόρντο. Δέκα έξι ημέρες μετά την Απελευθέρωση της Αθήνας. Για το θέμα αυτό θα υπάρξει αναλυτική ενημέρωση και σχετική εκδήλωση.]

[ΕΙΚΟΝΑ -7 | Η απελευθέρωση της Αθήνας τιμάτε για πρώτη φορά από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και την Περιφέρεια Αττικής με εκδηλώσεις στο Χαϊδάρι και στην Καισαριανή το 2017. | Με την αλλαγή της κυβέρνησης (Νέα Δημοκρατία) και της Περιφέρειας (Γ.Πατούλης) αυτές οι εκδηλώσεις σταμάτησαν.]

ΠΡΟΣΘΗΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΝΑΡΤΗΣΗ 11.10.2021

1- Στην ΕΙΚΟΝΑ 1, υπάρχει ένα πλακάτ που γράφει¨Οι 15 εναποπείναντες Ακροναυπλιώτες (16 κατά Αντώνη Φλούντζη). Οι 15 που δεν εκτελέστηκαν μαζί με τους άλλους Ακροναυπλιώτες την Πρωτομαγιά του 1944 ήταν αυτοί που λειτουργούσαν το Στρατόπεδο….. Μάγειροι και υπεύθυνοι συνεργείων….. Αυτοί λοιπόν οι “15 εναπομείναντες Ακροναυπλιώτες” (Ακροναυπλιώτες – Μέλη του ΚΚΕ κρατούμενοι από τη δικτατορία του Μεταξά παραδόθηκαν στους Γερμανούς) πήραν μέρος στην Απελευθέρωση της Αθήνας, στις 12 Οκτωβρίου 1944, πίσω από το ΧΑΪΔΑΡΙ

2- Το Ψυχιατρείο Δαφνί κατά την περίοδο του φασισμού (δεκαετία 1934 – 1944) και δύο ακόμα παρουσιάσεις… [ΕΔΩ]

3 – Κώστας Φωτεινάκης: Έρευνα – Επιστολή, παρέμβαση στο Δημοτικό Συμβούλιο Χαϊδαρίου για την εκτέλεση των 58 στις 8 Σεπτεμβρίου 1944 στο Δαφνί [ΕΔΩ]. 

3.1 - Στο πλαίσιο διαπραγματεύσεων (την αποχώρησης των Γερμανών) πραγματοποιήθηκαν δυο κύριες συναντήσεις. Η πρώτη έλαβε χώρα στο Ψυχικό μεταξύ του επικεφαλής των γερμανικών δυνάμεων, στρατηγού της αεροπορίας, Χέλμουτ Φέλμι και του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού. Η γερμανική πλευρά υποσχέθηκε να απέχει από δολιοφθορές κατά των βασικών υποδομών της Αθήνας όπως το φράγμα της λίμνης του Μαραθώνα, με αντάλλαγμα την ανεμπόδιστη αποχώρηση των μονάδων τους. Προς επίρρωση της συμφωνίας ο Φέλμι δημοσίευσε στον «Ημερήσιο Τύπο» (τη μοναδική εφημερίδα που κυκλοφορούσε στην Αθήνα εκείνη την εποχή) της 20ης Σεπτεμβρίου 1944 μια ανακοίνωση όπου διαβεβαίωνε τους Αθηναίους πως καμία πράξη δολιοφθοράς δεν επρόκειτο να πραγματοποιηθεί εκ μέρους των γερμανικών στρατευμάτων, με την αυστηρή όμως προϋπόθεση-ειδοποίηση να μην ενοχληθούν. Ωστόσο, πριν λάβουν την εντολή εκκένωσης της πρωτεύουσας, οι S-S προχώρησαν στην εκτέλεση 72 ελλήνων πατριωτών στο Δαφνί, ενώ εξόντωσαν και την ομάδα των συνεργατών τους διερμηνέων, προκειμένου να μην αποκαλυφθούν λεπτομέρειες των εγκληματικών τους πράξεων. [ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ]

Επιμέλεια παρουσίασης: Κώστας Φωτεινάκης. | Αφιερωμένο στην μητέρα μου Κατίνα Παπαγεωργακοπούλου - Φωτεινάκη από τα Λέικα Καλαμάτας. Ο αδελφός της μητέρας μου Χρήστος Παπαγεωργακόπουλος, ηλικίας 18 ετών, κρεμάστηκε  από τους Γερμανούς στην Τρίπολη, η δε μητέρα μου με την αδελφή της Βούλα βιάστηκαν από τους ταγματασφαλίτες.

Τα γενέθλια του Μίκη Θεοδωράκη με συναυλία στο Χαϊδάρι | 28 Ιουλίου 2008 στην Πλατεία Δημαρχείου

Στις 28 Ιουλίου 2008, ημέρα των γενεθλίων του Μίκη Θεοδωράκη, πραγματοποιήθηκε λαϊκή συναυλία από το Δήμο Χαϊδαρίου προς τιμή του συνθέτη.

Στην φωτογραφία (πάνω): Ο Μίκης Θεοδωράκης με το Δήμαρχο Χαϊδαρίου Δημήτρης Μαραβέλια

Στη φωτογραφία (κάτω): Ο Μίκης Θεοδωράκης με το Λεωνίδα Ανδριανό και τον ιερέα Πολύκαρπο Βαραργήγο.

Στη συναυλία πήραν μέρος οι:

Δημήτρης Μπάσης Ηρώ, Λίνα Ορφανού, Υακίνθη Λάγιου, Μαρία Βλάχου, Ειρήνη Σακκαλή, Γιάννης Σιδηράς

Δύο ακόμα αναρτήσεις για το Μίκη Θεοδωράκη στο Χαϊδάρι:

Η οικογένεια Τσούρμα και η σύλληψη του Μίκη Θεοδωράκη στο Χαϊδάρι στις 21 Αυγούστου 1967 [ΕΔΩ]

Κώστας Φωτεινάκης: Τιμητική Πρόσκληση στο Μίκη Θεοδωράκη (Μάιος 2007) | Τα γενέθλια του Μίκη Θεοδωράκη στο Χαϊδάρι 28 Ιουλίου 2008 [ΕΔΩ]

Κώστας Φωτεινάκης: Τιμητική Πρόσκληση στο Μίκη Θεοδωράκη (Μάιος 2007) | Τα γενέθλια του Μίκη Θεοδωράκη στο Χαϊδάρι 28 Ιουλίου 2008

 

[Το Ιστορικό Λεύκωμα "ΧΑΪΔΑΡΙ - ΤΟΠΟΣ & ΑΝΡΘΡΩΠΟΙ" εκδόθηκε το 2007 και παρουσιάστηκε στον Κινηματογράφο "ΑΝΟΙΞΗ" στο Χαϊδάρι, 20 Μαΐου, 2007. Είχα καλέσει και τον μεγάλο συνθέτη, διανοητή και πολιτικό Μίκη Θεοδωράκη γιατί στο Λεύκωμα λόγω της σχέσης του με το Χαϊδάρι - σύλληψη του Μίκη Θεοδωράκη στον Προφήτη Ηλία -  Χαϊδάρι" [21 Αυγούστου 1967].

 Δυστυχώς δεν μπορούσε να παραβρεθεί λόγω της αρρώστιας του. 

Ευτυχώς ο Μίκης Θεοδωράκης συμμετείχε το 2008 σε συναυλία που οργάνωσε ο Δήμος Χαϊδαρίου, στην Πλατεία Δημαρχείου, την ημέρα των γενεθλίων του 28 Ιουλίου 2008. [περισσότερα σε επόμενη ανάρτηση]

Τιμητική πρόσκληση

Κύριε Θεοδωράκη

 Σας προσκαλώ να παραβρεθείτε στην παρουσίαση του Ιστορικού Λευκώματος που έχει τον τίτλο:

Χαϊδάρι, Τόπος και Άνθρωποι.

Η ειδική τιμητική πρόσκληση σχετίζεται από το γεγονός ότι έχετε με το Χαϊδάρι μια

ιδιαίτερη σχέση.

 Σας θυμίζω

• Την παροχή πολιτικού ασύλου που σας παραχωρήθηκε από την οικογένεια Τσούρμα τους πρώτους μήνες της δικτατορίας και τη σύλληψή σας στο Χαϊδάρι.
• Την συμμετοχή σας στα εγκαίνια της «Πλατείας Λαού» στο Δάσος Χαϊδαρίου το 1981 επί δημαρχίας του αειμνήστου Δημήτρη Σκαμπά.
• Την συναυλία που έγινε με έργα σας στο κινηματογράφο  Άνοιξη και στην οποία παραβρεθήκατε.

Τα παραπάνω αναφέρονται στο βιβλίο στις σελ. 21, 109, 120, 198, 199.

 Την ιστορική διαδρομή της περιοχής μας και της πόλης μας επιχειρούμε να παρουσιάσουμε στο Ιστορικό Λεύκωμα «Χαϊδάρι, Τόπος και Άνθρωποι».

Ιερά Οδός – Ιερό Αφροδίτης στην Αφαία Σκαραμαγκά – Ιερά Μονή Δαφνίου – Μάχη του Χαϊδαρίου με τον Καραϊσκάκη και τον Φαβιέρο (1826) – Νικηφόρος Λύτρας και Νικόλαος Γύζης στο «κτήμα Χαϊδάρι» του Νικόλαου Νάζου – Μικρασιάτες Πρόσφυγες – Πόντιοι – Ψ.Ν.Α. Δαφνίου και Δρομοκαϊτείου – Στρατόπεδο Χαϊδαρίου  και Εθνική Αντίσταση - Πρωτομαγιά του 1944 – Η Εκτέλεση του Νίκου Πλουμπίδη το 1956 – Η Γιορτή Κρασιού – Ο Σκαραμαγκάς και τα Ναυπηγεία - Η Βία και Νοθεία το 1961 – Δικτατορία 1967 - Το Χαϊδάρι στο ελληνικό τραγούδι – Το Ποικίλον Όρος κτλ είναι μόνο μερικά από τα θέματα που παρουσιάζονται στο Ιστορικό Λεύκωμα.

 Θα ήταν λοιπόν μεγάλη χαρά για εμάς να παραβρεθείτε για μια ακόμα φορά στην πόλη μας, στις 20 Μαΐου 2007.

Με την ευκαιρία αυτή σας ενημερώνω ότι το Χαϊδάρι συμπληρώνει 60 χρόνια Δήμος· μέχρι το 1934 ανήκε στο Δήμο Αθηναίων, μέχρι το 1935 αποτελούσε τμήμα της Κοινότητας Αιγάλεω, το 1935 γίνεται αυτόνομη Κοινότητα Χαϊδαρίου και στις 22 Μαΐου 1947 γίνεται Δήμος.

 Σας περιμένουμε.

Κώστας Φωτεινάκης

Επιμελητής της έκδοσης

 

Η οικογένεια Τσούρμα και η σύλληψη του Μίκη Θεοδωράκη στο Χαϊδάρι στις 21 Αυγούστου 1967

 

[ΦΩΤ. Παρουσίαση του Μίκη Θεοδωράκη από την Ασφάλεια στους δημοσιογράφους το 1967]

 Αύγουστος 1967 o Μίκης κρατούμενος στην Ασφάλεια Αθηνών - Μπουμπουλίνας παρουσιάζεται στους δημοσιογράφους.

Λίγο πριν είχε συλληφθεί  στο Χαϊδάρι (περιοχή Προφήτη Ηλία), στο σπίτι της οικογένειας  Τσούρμα η οποία τον «φιλοξενούσε».

Ο Μίκης Θεοδωράκης, στον ποιητικό του κύκλο «Ο Ήλιος και ο Χρόνος» και στο πρώτο ποίημα της συλλογής, κοντά στην Πούλια και την Αφροδίτη, εμφανίζει τη Ντίνα και τη Σούλα, νύφη και κόρη της οικογένειας Τσούρμα στο Χαϊδάρι, όπου οι χουντικοί συλλάβανε τον Μίκη. «... Γεια σου Ακρόπολη/ Τουρκολίμανο οδός Βουκουρεστίου/ ... η Πούλια η Αφροδίτη/ η Ντίνα η Σούλα, η Εύη η Ρηνιώ/ πέντε εκατομμύρια έτη φωτός/ σταθερή γραμμή διασχίζει...».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η οικογένεια Τσούρμα δεν «εκμεταλλεύτηκε» την αντιστασιακή της δράση, αντίθετα με σεμνότητα την απέκρυψε όλα αυτά τα χρόνια..

 Στη λεζάντα της φωτογραφίας σημειώνω ότι ο Μίκης Θεοδωράκης «φιλοξενήθηκε» στο σπίτι της οικογένειας Τσούρμα, στην περιοχή του Προφήτη Ηλία στο Χαϊδάρι, όπου και τελικά συνελήφθη στις 21 Αυγούστου 1967.

Διευκρινίζω ότι ολόκληρη η οικογένεια  Τσούρμα φιλοξένησε τον Μίκη Θεοδωράκη, δηλαδή η μητέρα Μαρία Τσούρμα (οικοδέσποινα) το σπίτι της οποίας έγινε  καταφύγιο και φρούριο αντίστασης, η κόρη Χρυσή (Σούλα) Τσούρμα, ο γιος Τάκης Τσούρμας και η νύφη Ντίνα Χορμόβα-Τσούρμα.

Η οικογένεια φιλοξένησε τον Μίκη γνωρίζοντας ότι αναλαμβάνει το «ρίσκο» να συλληφθεί ο Θεοδωράκης και οι οικοδεσπότες να διωχθούν για συνεργία, απόκρυψη  και παροχή πολιτικού ασύλου σε καταζητούμενο από την ασφάλεια.

Με σεμνότητα δέχτηκε η κα Ντίνα Χορμόβα – Τσούρμα (νύφη) να με συναντήσει στο σπίτι της, στην Ιερά Οδό και να μιλήσουμε σαράντα χρόνια μετά, για εκείνη την περίοδο.

Η πεθερά της Μαρία Τσούρμα ζούσε με την κόρη της Σούλα ήρεμα στον Προφήτη Ηλία. Η οικογένεια ήταν δημοκρατική μεν, αλλά δεν είχε κάποια κομματική σχέση με την ΕΔΑ, τους Λαμπράκηδες, το ΚΚΕ ή άλλες πολιτικές οργανώσεις και κινήματα. Δεν ήταν δηλαδή «χτυπημένη» από την ασφάλεια, γι΄ αυτό και επιλέχτηκε από τους συντρόφους του Μίκη να μεταφερθεί και να κρυφτεί εκεί.

 Έτσι ένας φίλος της οικογενείας ζήτησε από την Μαρία «να φιλοξενήσει» έναν άνθρωπο τον οποίο καταζητούσε η Χούντα». (Ιούνιος 1967)

Η Μαρία χωρίς κανέναν δισταγμό δέχτηκε να παρέχει άσυλο στον άγνωστο διωκόμενο. Έτσι ο Μίκης μεταφέρθηκε (άλλαξε καταφύγιο) στον Προφήτη Ηλία. Τα παιδιά και η νύφη της Μαρίας διαπιστώνουν ότι τελικά αυτός ο άνθρωπος δεν ήταν κάποιος άγνωστος αλλά ο «πανύψηλος» στο μπόι, στη μουσική και στην πολιτική  Μίκης Θεοδωράκης.

Ο Μίκης «φιλοξενείται» σχεδόν ολόκληρο τον Ιούνιο στο σπίτι της οικογένειας Τσούρμα και τον Ιούλιο αλλάζει κρησφύγετο. Η Ντίνα, ο Τάκης μπαίνουν στην αντίσταση, συναντούν τους Φιλίνη, Λελούδα,  Βότση (χρησιμοποιούν φυσικά διαφορετικά ονόματα)...

Τα πράγματα σφίγγουν. Η χούντα προσπαθεί να «σβήσει» κάθε φλόγα αντίστασης. Οι σύντροφοι του Μίκη προγραμματίζουν να αναβαθμίσουν την έκδοση της «Ελεύθερης Ελλάδας». Να περάσουν από τον πολύγραφο στην εκτύπωση της εφημερίδας με τυπογραφικές πλάκες.

Χώρος, το σπίτι της οικογένειας Τσούρμα,  στο Χαϊδάρι.

Ο Φιλίνης προειδοποιεί τα παιδιά της οικογενείας Τσούρμα για την σοβαρότητα και τον μεγάλο κίνδυνο μιας τέτοιας απόφασης. «Εάν τελικά δεχτείτε την τυπογραφική μηχανή στο σπίτι σας θα πρέπει να γνωρίζετε ότι διατρέχετε μεγάλο κίνδυνο ακόμα και για τη ζωή σας. Το να παρέχεις πολιτικό άσυλο σ΄ ένα αντιστασιακό μπορεί να θεωρηθεί  σοβαρό πολιτικό «αδίκημα» για τη χούντα,  αλλά το να συμμετέχεις σ΄ έναν τυπογραφικό μηχανισμό έκδοσης αντιστασιακών εντύπων είναι μαχητική αντίσταση κατά της χούντας  και το «αδίκημα» αυτό τιμωρείται αυστηρότερα, ακόμα και με εκτέλεση επί τόπου».

Με πλήρη γνώση των «συνεπειών του νόμου της δικτατορίας» η Ντίνα αναλαμβάνει τη μεταφορά των τυπογραφικών πλακών  από την Αθήνα στο σπίτι της στην Ιερά Οδό, κατ΄ αρχάς, και στο επόμενο βήμα στον Προφήτη Ηλία.

Ο «σύνδεσμος» τοποθετεί τα τυπογραφικά τις τυπογραφικές πλάκες μέσα σε δύο σακούλες που τις μεταφέρει ο ίδιος μέσα σ΄ ένα  ταξί. Η Ντίνα δίνει την διεύθυνση του σπιτιού της στον ταξιτζή. Μετά από κάποια ώρα φτάνουν στο σπίτι, στην Ιερά Οδό (κοντά στο γήπεδο Σιδηρόπουλου). Η Ντίνα επιχειρεί να μεταφέρει τις σακούλες στο σπίτι. Αδύνατον. Είναι υπερβολικά βαριές. Πηγαίνει στο σπίτι της για να ζητήσει βοήθεια. Δεν είναι κανείς εκεί. Προσπαθεί ξανά να τις σηκώσει.Την βλέπει ο ταξιτζής και προθυμοποιείται να την βοηθήσει. Οι σακούλες είναι ασήκωτες.

-        Τι μεταφέρεις κυρία μου;

-        Βιβλία (απαντάει η Ντίνα)

-        Τι βιβλία κυρία μου... Αυτό είναι τυπογραφείο...

Έτσι μεταφέρθηκαν οι τυπογραφικές πλάκες αρχικά στο σπίτι της Ντίνας και τού Τάκη και εν συνεχεία στο σπίτι τής πεθεράς στον Προφήτη Ηλία...

 

... Εν τω μεταξύ ο κλοιός σφίγγει  για τον Θεοδωράκη στο άλλο σπίτι που φιλοξενείται και έτσι αποφασίζεται να μεταφερθεί σε ασφαλέστερο μέρος.

14 Αυγούστου 1967 ο Μίκης επιστρέφει στο σπίτι της Μαρίας στον Προφήτη Ηλία όπου είναι και το τυπογραφείο. Το καταφύγιο το Μίκη μέσα στο σπίτι της Μαρίας είναι ένας χώρος πίσω από ένα πιάνο. Εκεί τού έχει στρώσει και εκεί «λουφάζει» ο Μίκης όταν υπάρχουν απρόσκλητοι επισκέπτες ή παραμονεύει κάποιος κίνδυνος. Η Μαρία τον περιποιείται καλά... Τον προσέχει, του μαγειρεύει.  Η χούντα έχει εξαπολύσει μεγάλο κυνηγητό για να συλλάβει όσους αντιστέκονται. Θέλει να αποδείξει στην Ευρώπη ότι δεν υπάρχει αμφισβήτηση από κανέναν και πως ο λαός την αποδέχεται.

Σύντροφοι της ομάδας του Μίκη καταζητούνται και συλλαμβάνονται...

 21 Αυγούστου 1967. Περασμένα μεσάνυχτα. Χτυπήματα στην πόρτα της οικογένειας Τσούρμα στον Προφήτη Ηλία. Ο Μίκης κρύβεται πίσω από το πιάνο και οι ασφαλίτες εισβάλουν στο σπίτι. Ρωτούν την Μαρία που κρύβεται ο Μίκης. Αυτή δεν ανοίγει το στόμα της. Ερευνούν το σπίτι και μέσα στη ντουλάπα βρίσκουν τις  στολές του παπά και του στρατιωτικού (αστυνομικού) με τις οποίες μεταμφιεζόταν ο Μίκης.

Βρίσκουν τις τυπογραφικές πλάκες. Είναι σίγουροι ότι κάπου εκεί είναι κρυμμένος. Συνεχίζουν τις έρευνες στον Προφήτη Ηλία ενώ ένα άλλο κλιμάκιο κάνει έρευνες στο σπίτι της Ντίνας στην Ιερά Οδό.

Εκεί ανακαλύπτουν κάποιον.... Δεν είναι ο Μίκης,  αλλά ένας πρώτος εξάδελφος του πατέρα της Ντίνας. Ο επισκέπτης ξάδελφος είναι γνωστός αριστερός ο οποίος είχε κάνει χρόνια εξορία και είχε αποφυλακιστεί το 1963!!! Φυσικά συλλαμβάνεται ο επισκέπτης καθώς και ο πατέρας της Ντίνας.

Οι έρευνες στον Προφήτη Ηλία συνεχίζονται και τελικά ο Μίκης «ανακαλύπτεται» στην κρυψώνα του.

Τα υπόλοιπα τα διαβάζετε στις αφηγήσεις του Μίκη που δημοσιεύονται σε διπλανή στήλη. Όλη η οικογένεια Τσούρμα συλλαμβάνεται και μεταφέρεται στην ασφάλεια. Ο γιος της οικογένειας, Τάκης Τσούρμας, όταν αργότερα ο Μίκης απομονώνεται από την Χούντα στη Ζάτουνα Αρκαδίας, γίνεται ο επίσημος σύνδεσμος του Μίκη με την οικογένεια του.

 Η συμβολή  της οικογένειας Τσούρμα, στην αντιδικτατορική πάλη του λαού μας, ήταν μεγάλη. Μια πάλη που δεν την έδωσαν μόνο επώνυμοι αλλά και απλοί λαϊκοί άνθρωποι επιβεβαιώνοντας τον ποιητή που ψάλλει «... αντάρτης/ κλέφτης/ παλικάρι/ πάντ΄ είν΄ ο ίδιος ο λαός...».

Η οικογένεια Τσούρμα προσκλήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, μαζί με άλλους αντιστασιακούς και επίσημους πολιτικούς,  κ. Κάρολο Παπούλια στην καθιερωμένη γιορτή που γίνεται στο Προεδρικό Μέγαρο για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στις 24 Ιουλίου 2005.

Είναι καιρός πια να γνωρίσει και η τοπική κοινωνία του Χαϊδαρίου τη σεμνή  οικογένεια  Τσούρμα, η οποία δεν  διατυμπάνισε ούτε «εξαργύρωσε» την προσφορά της για το λιθάρι που έβαλε στην αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη χώρα μας.

[Από το βιβλίο μου: Κώστας Φωτεινάκης  "ΧΑΪΔΑΡΙ -  Τόπος και Άνθρωποι", 2007]